-@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: nl -*-
+@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: nl; fill-column: 60 -*-
@c This file is part of web.texi
@ignore
- Translation of GIT committish: ffd8edadef992d85d26e9bdc54dad6cf1ba06674
+ Translation of GIT committish: 6908517be0826a3386264cd6d26d742b18e3a227
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
Guide, node Updating translation committishes..
@end ignore
+@c Translator: Jan Nieuwenhuizen
+@c Translation checker: Tineke de Munnik
+@c Translation checker committish: fd33752
+
@node Inleiding
@unnumbered Inleiding
@translationof Introduction
meer wilden dan de ontzielde aanblik van met de computer
geprinte bladmuziek. Muzikanten lezen het liefst mooie
muziek dus waarom zouden programmeurs geen software kunnen
-schrijven waarmee je elegante partijen af kunt drukken?
+schrijven waarmee je prachtige partijen kunt afdrukken?
-Het resultaat is een systeem dat muzikanten bevrijdt van
-layout-details zodat ze zich kunnen concentreren op het
-maken van muziek. LilyPond werkt met hen samen om partijen
-te maken van publicatiekwalteit, volgens de beste tratities
-van klassieke muziekgravure.
+Het resultaat is een systeem waarin muzikanten geen omkijken
+meer hebben naar layout-details, maar zich kunnen
+concentreren op het maken van muziek. LilyPond biedt hen de
+mogelijkheid om partijen te maken van publicatiekwalteit,
+volgens de beste tratities van klassieke muziekgravure.
@divEnd
+@divClass{link-headings}
+
@divClass{column-left-top}
-@subheading Waarom LilyPond gebruiken?
+@subheading Wat LilyPond doet
@itemize
@divEnd
@divClass{column-right-top}
-@subheading Wie gebruikt het?
+@subheading LilyPond in gebruik
@itemize
@item
-@ref{Producties}: Levensecht gebruik van LilyPond.
+@ref{Producties}: Daadwerkelijke gebruik van LilyPond.
@item
-@ref{Gebruikerservaringen}: Wat zeggen onze gebruikers?
+@ref{Recenties}: Wat zeggen anderen over LilyPond?
@end itemize
@divEnd
@divClass{column-center-bottom}
-@subheading Waarom zou je geen LilyPond gebruiken?
+@subheading Hoe LilyPond werkt
@itemize
@item
-@ref{Tekst invoer}: Jullie schrijven muziek als @emph{tekst}?!
+@ref{Tekstinvoer}: Jullie schrijven muziek als @emph{tekst}?!
@item
@ref{Eenvoudiger bewerken}: Andere manieren van werken met LilyPond.
@end itemize
@divEnd
+@divEnd
+
+@c TRANSLATORS, translations are not yet compiled in Info format, so
+@c it's not worth translating the right column of the following
+@c menu. -JM
@divClass{hide}
@menu
* Functies:: What can LilyPond do?
* Vrijheid:: Freedom and the GPL.
* Achtergrond:: Computational aesthetics.
* Producties:: Real-life use of LilyPond.
-* Gebruikerservaringen:: What do people say about it?
-* Tekst invoer:: You write music as text?!
+* Recenties:: What do people say about it?
+* Tekstinvoer:: You write music as text?!
* Eenvoudiger bewerken:: Other ways of working with LilyPond.
@end menu
@divEnd
@node Functies
@unnumberedsec Functies
@translationof Features
-
-@subheading Waarom overstappen op LilyPond?
+@divClass{column-center-top}
-@subsubheading Uitmuntende klassieke muziekgravure
+@subheading Elegantie
+@subsubheading Prachtige klassieke muziekgravure
@imageFloat{flat-design,png,right}
-Met LilyPond produceren muzikanten elegante bladmuziek die
-gemakkelijk leest. De community van ontwikkelaars heeft
-duizenden uren geïnvesteerd in het ontwikkelen van krachtige
-muziek-graveer software die in prachtig gegraveerde muziek
-resulteert. Alle stijlinstellingen, het speciaal ontworpen
-muziekfont en algoritmes zijn geïnspireerd op de mooiste
-handgegraveerde bladmuziek. De LilyPond uitvoer ziet er net
-zo krachtig en harmonisch uit als de best gegraveerde
-klassieke partituren. Dit wordt verder uitgewerkt in ons
-@ref{Essay}.
+Met LilyPond kunnen muzikanten elegante bladmuziek
+produceren die gemakkelijk leest. De community van
+ontwikkelaars heeft duizenden uren geïnvesteerd in het
+ontwikkelen van krachtige muzieknotatie-software die
+prachtige gegraveerde muziek oplevert. Alle
+stijlinstellingen, het speciaal ontworpen muziekfont en
+algoritmes zijn geïnspireerd op de mooiste handgegraveerde
+bladmuziek. De LilyPond-uitvoer ziet er net zo krachtig en
+harmonisch uit als de best gegraveerde klassieke partituren.
+Dit wordt verder uitgewerkt in ons @ref{Essay}.
-@subsubheading Minder gepriegel
+@subsubheading Effectieve layout-keuzes
-Spendeer minder tijd aan het prutsen met het resultaat;
+Verlies minder tijd met het verfraaien van het resultaat;
LilyPond verzint zelf de beste layout. Het bepaalt de
spatiëring en het afbreken van regels en pagina's, zodat een
strakke en regelmatige layout ontstaat. Het voorkomt
-botsingen tussen liedteksten, noten en akkoorden en plaatst
-legatobogen en waardestrepen automatisch!
+botsingen tussen liedteksten, noten en akkoorden en zet
+legatobogen en waardestrepen automatisch op de juiste
+manier!
+
+@divEnd
+
+@divClass{color2}
+@subheading Gebruiksgemak
+
+@imageFloat{lilypond-book,png,right}
@subsubheading Tekstgebaseerde invoer
-LilyPond werkt met ASCII invoer die je kunt aanleveren met
-jouw favoriete tekst editor, snel en comfortabel. De invoer
+LilyPond werkt met ASCII-invoer die je kunt aanleveren met
+jouw favoriete teksteditor, snel en comfortabel. De invoer
bevat alle informatie, dus het onthouden van ingewikkelde
-reeksen commando's is niet nodig: bewaar eenvoudigweg je
-invoer bestand op en je kunt alles later raadplegen.
+reeksen commando's is niet nodig: sla gewoon je
+invoerbestand op en je kunt alles later opnieuw raadplegen.
-@subsubheading Toegangkelijkheid
+@subsubheading Combineer muziek en tekst
+
+Voeg muziekfragmenten aan teksten toe zonder het knippen en
+plakken van plaatjes. Integreer muziek naadloos in @LaTeX{}
+of HTML, of voeg muziek toe aan OpenOffice.org met behulp
+van OOoLilyPond. Plugins zijn ook beschikbaar voor het
+gebruik van LilyPond-code in verschillende blogs and wiki's,
+wat online-samenwerking mogelijk maakt.
-Tekst-gebaseerde invoer maakt het schrijven van partituren
-ook mogelijk voor gebruikers met ernstige lichamelijke
+@subsubheading Toegankelijkheid
+
+Tekstgebaseerde invoer maakt het schrijven van partituren
+ook toegankelijk voor gebruikers met ernstige lichamelijke
beperkingen. Gebruikers met motorische beperkingen die niet
kunnen typen of een muis kunnen besturen, kunnen
-spraakherkennings software gebruiken om LilyPond bestanden
-te bewerken. Zelfs blinde gebruikers kunnen voorlees
-software gebruiken voor het schrijven van LilyPond bestanden
--- een onmogelijke taak in grafisch-gebaseerde
-muziekprogramma's.
+spraakherkenningssoftware gebruiken om LilyPond-bestanden te
+bewerken. Zelfs blinde gebruikers kunnen voorleessoftware
+gebruiken voor het schrijven van LilyPond-bestanden -- een
+onmogelijke taak in grafisch-gebaseerde muziekprogramma's.
+@subsubheading Uitbreidbaar ontwerp
-@subsubheading Combineer muziek en tekst
+Alle instellingen kunnen worden aangepast aan je eigen
+persoonlijke typografische voorkeuren. Als dat niet
+voldoende is, bestaat er nog altijd de ingebouwde
+scriptingtaal Scheme, een dialect van de krachtige
+programmeertaal LISP. Instellingen, variabelen en functies
+zijn allemaal beschreven in de uitvoerige
+referentiehandleiding van het programma.
-@imageFloat{lilypond-book,png,right}
+@divEnd
-Voeg muziekfragmenten aan teksten toe zonder het knippen en
-plakken van plaatjes. Je kunt naadloos bladmuziek in
-@LaTeX{} of HTML integreren, of muziek aan OpenOffice.org
-toevoegen met OOoLilyPond.
+@divClass{color3}
+@subheading Omgeving
+@imageFloat{frescobaldi-lilypond-editor-small,png,right}
@subsubheading Vrije software
zelf oplossen of iemand anders inhuren om het voor je te
doen.
-@subsubheading Uitbreidbaar ontwerp
-
-Alle instellingen kunnen worden aangepast aan je eigen
-persoonlijke typografische voorkeuren. Als dat niet
-voldoende is, bestaat er nog altijd de ingebouwde
-scriptingtaal, een dialect van de krachtige programmeertaal
-LISP, waarmee je desnoods elk detail kunt
-veranderen. Instellingen, variabelen en functies zijn
-allemaal beschreven in de uitvoerige referentiehandleiding
-van het programma.
-
@subsubheading Uitstekende ondersteuning
GNU/Linux, MacOS X, en Windows. Er is een zeer uitgebreide
handleiding met honderden voorbeeldbestandjes. Er is een
actieve gebruikersgroep die antwoorden geeft op de
-lilypond-user mailing list, terwijl het ontwikkelingsteam
+lilypond-user mailinglijst, terwijl het ontwikkelingsteam
ervoor zorgt dat problemen snel worden opgelost.
+
+@subsubheading Verbeterde editors
+
+Verscheidene ontwikkelaars, zelf actieve gebruikers van
+LilyPond, hebben ook gereedschappen geschreven die speciaal
+bedoeld zijn om het invoeren van LilyPond-bestanden sneller
+en effectiever te maken. Een aantal voorbeelden is te
+vinden in @ref{Eenvoudiger bewerken}.
+
+@divEnd
@divClass{column-center-bottom}
Nog steeds niet overtuigd? Bekijk dan maar eens enkele
specifieke @ref{Voorbeelden}. Heb je al besloten LilyPond
te gaan proberen, lees dan eerst over onze
-@ref{Tekst invoer}.
+@ref{Tekstinvoer}.
@divEnd
@translationof Examples
LilyPond is een krachtig en flexibel gereedschap voor
-uiteenlopende muziekgraveertaken. Loop ter inspiratie door
-onze gallerij met voorbeelden!
+uiteenlopende muzieknotatie-taken. Bekijk ter inspiratie
+eens onze galerij met voorbeelden!
@newsItem
@subsubheading Klassieke Muziek
-Dit orgelwerk van J.S. Bach is een typisch LilyPond project.
+Dit orgelwerk van J.S. Bach is een typisch LilyPond-project.
@exampleImage{bach-bwv610}
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Ingewikkelde Muzieknotatie
+@subsubheading Ingewikkelde muzieknotatie
Dit voorbeeld uit @emph{Goyescas} van Enrique Granados laat
-voortgezette typesetting functies zien, zoals waardestrepen
+geavanceerde typesettingsfuncties zien, zoals waardestrepen
met knie, stokken tussen notenbalken en
melodie-volglijntjes.
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Vroege Muziek
+@subsubheading Vroege muziek
-LilyPond heeft ook ondersteuning voor verscheidene
-verouderde notatievormen zoals dit Gregoriaans liedfragment.
+LilyPond geeft ook ondersteuning voor verscheidene
+verouderde notatievormen zoals dit Gregoriaanse liedfragment.
@exampleImage{ancient-headword}
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Moderne Muziek
+@subsubheading Moderne muziek
Hedendaagse componisten vinden dat LilyPond zich goed leent
voor het tonen van ongebruikelijke notatie. Hier is een
-fragment uit Trevor Bača's @emph{Čáry}, voor solo bas fluit.
+fragment uit Trevor Bača's @emph{Čáry}, voor solo basfluit.
@exampleImage{cary}
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Efficiënte, flexibele creatie partijen voor uitvoerenden
+@subsubheading Maak efficiënte, flexibele partijen voor uitvoerenden
Vanuit één en dezelfde broncode kunnen allerlei soorten
partijen worden gemaakt. Dit is een fragment uit
@newsItem
@subsubheading Tablatuur
-LilyPond ondersteunt tablatuur notatie die aangepast kan
-worden voor elk intrument dat van tablatuur kan spelen.
-De tablatuurbalk wordt automatisch gegenereerd uit de
+LilyPond ondersteunt tablatuurnotatie die kan
+worden aangepast aan elk intrument dat van tablatuur kan spelen.
+De tablatuurbalk wordt automatisch gegenereerd op basis van de
noten die voor de vijf-lijns notenbalk zijn ingevoerd.
@exampleImage{tab-example}
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Schenker Diagrammen
+@subsubheading Schenker-diagrammen
-De standaard uitvoer kan ingrijpend worden veranderd. Hier
-heeft iemand een indrukwekkende Schenker analyse gemaakt.
+De standaard uitvoer kan ingrijpend worden veranderd. Dit
+is een indrukwekkende Schenker-analyse, gemaakt door Kris
+Schaffer, voor een artikel in in
+@uref{http://www.linuxjournal.com/article/8364 , Linux
+Journal}. Voor de duidelijkheid zijn hier kleuren
+toegevoegd.
@exampleImage{bach-schenker}
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Vocale Muziek
+@subsubheading Vocale muziek
LilyPond blinkt uit in alle soorten vocale muziek, van
-psalmen en gezangen tot opera. Hier is een middeleeuws
-motet met enigszins ongebruikelijke voorwaarden. De tenor
-stem is in een andere maatsoort genoteerd dan de anderen,
-maar moet uitgelijnd zijn als ware het dezelfde maatsoort.
-LilyPond doet dit bijzonder elegant. Let ook op de incipits
-met sleutels in de Vaticana stijl, de doorgestreepte stokken
-die gepliceerde noten aangeven en de ligatuur haken boven
+psalmen en gezangen tot opera. Hier is een Middeleeuws
+motet met enigszins ongebruikelijke eisen. De tenorstem is
+in een andere maatsoort genoteerd dan de anderen, maar moet
+uitgelijnd zijn als ware het dezelfde maatsoort. LilyPond
+doet dit bijzonder elegant. Let ook op de incipits met
+sleutels in de Vaticana stijl, de doorgestreepte stokken die
+gepliceerde noten aangeven en de ligatuurhaken boven
bepaalde groepen noten.
@exampleImage{aucun-snippet}
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Educatieve Toepassingen
+@subsubheading Educatieve doeleinden
-LilyPond is ook perfect geschikt voor educatieve doeleinden.
-Hier is een voorbeeld van een eenvoudige contrapunt oefening.
+LilyPond is ook perfect voor educatieve doeleinden.
+Hier is een voorbeeld van een eenvoudige contrapunt-oefening.
@exampleImage{theory}
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Populaire Muziek
+@subsubheading Populaire muziek
-Het is eenvoudig om pop lead sheets met melodie, songtekst,
-accoordnamen, en fretdiagrammen te maken. In dit voorbeeld
-zie je enkele van de voorgedefiniëerde fretdiagrammen, maar
-ze kunnen ook ingrijpend aangepast worden voor vrijwel elke
-andere situatie.
+Het is eenvoudig om zogenaamde pop leadsheets met melodie,
+songtekst, akkoordnamen, en fretboard-diagrammen te maken. In dit
+voorbeeld zie je enkele van de voorgedefiniëerde
+fretboard-diagrammen, maar ze kunnen ook ingrijpend veranderd
+worden voor vrijwel elke andere situatie.
@exampleImage{chart}
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading Grote Projecten
+@subsubheading Grote projecten
LilyPond is uitstekend voor grote projecten zoals opera's of
-werken voor groot symfonie orkest. Daarnaast levert de
-tekst-gebaseerde invoer een grotere toegankelijkheid -- dit
+werken voor groot symfonieorkest. Daarnaast levert de
+tekstgebaseerde invoer een grotere toegankelijkheid -- dit
voorbeeld is een bijdrage van Hu Haipeng, een blinde
componist.
Nog steeds niet overtuigd? LilyPond is Vrije Software, die
jou @ref{Vrijheid} geeft. Heb je al besloten LilyPond te
-gaan proberen, lees dan eerst over onze @ref{Tekst invoer}.
+gaan proberen, lees dan eerst over onze @ref{Tekstinvoer}.
@divEnd
@node Vrijheid
@unnumberedsec Vrijheid
@translationof Freedom
-@untranslated
+@divClass{column-center-top}
+@subheading Vrije Software
+
+@uref{http://www.gnu.org/, GNU} LilyPond is geschreven en
+wordt onderhouden door een groep enthousiaste liefhebbers.
+Het wordt uitgebracht onder de @ref{GPL, GNU General Public
+License} (GNU Algemene Publieke Licentie) en de @ref{FDL,
+GNU Free Documentation License} (GNU Vrije Documentatie
+Licentie), hetgeen iedereen de vrijheid geeft het programma
+te verbeteren, veranderen en uit te breiden. Het maken van
+prachtige muziek zou geen honderden euro's aan software
+moeten kosten!
+@divEnd
+
+@c @divClass{column-left-top}
+@divClass{color2}
+@divClass{keep-bullets}
+@subheading Wat zijn de voordelen voor gebruikers?
+
+@itemize
+
+@item
+Geen kosten: download en probeer het! Wat heb je te
+verliezen?
+
+@item
+Delen: als het programma je bevalt, geef dan een kopie aan
+je vrienden, docenten, studenten, en collega's.
+
+@item
+Broncode beschikbaar: als je benieuwd bent hoe LilyPond
+bepaalde notatie maakt, kun je precies zien hoe het in zijn
+werk gaat.
+
+@item
+Uitbreidbaar: je kunt functies toevoegen, fouten repareren,
+en de functionaliteit veranderen. Als je geen programmeur
+bent, kun je iemand inhuren die het voor je doet.
+
+Dit mag misschien niet zo aantrekkelijk lijken voor
+sommige muzikanten, maar de mogelijkheid om software
+uit te breiden kan van groot belang zijn voor
+serieuze componisten, bedrijven en wetenschappers.
+
+@item
+Veilige toekomst: als een commerciëel bedrijf bankroet gaat,
+wat gebeurt er dan met de elektronische muziek die
+afhankelijk is van hun producten? Dit bezwaar bestaat niet
+met LilyPond; zelfs wanneer het gehele ontwikkelteam ermee
+stop (bijzonder onwaarschijnlijk), zal het programma nog
+steeds legaal beschikbaar zijn om te kopiëren, wijzigen en
+te distribueren.
+
+@end itemize
+
+@divEnd
+@divEnd
+
+@c @divClass{column-right-top}
+@divClass{color3}
+@divClass{keep-bullets}
+@subheading Waarom @qq{geven} LilyPond-ontwikkelaars hun werk gratis @qq{weg}?
+
+De meesten van ons zien het ontwikkelen van LilyPond als een
+hobby of als vrijwilligerswerk. Dus de vraag is eigenlijk
+@qq{waarom willen mensen vrijwilliger zijn}?
+
+
+@itemize
+
+@item
+Plezier: naar een doel toewerken kan prettig zijn, vooral
+wanneer je het met een team doet!
+
+@item
+Gedeelde doelen: we willen allemaal prachtige bladmuziek,
+maar weinig mensen hebben de expertise (en niemand heeft de
+tijd!), om een programma te maken dat alle situaties aan
+kan. Door samen te werken -- één verbetert de automatische
+waardestreepcode, een ander verbetert de vorm van de
+legatoboogjes, en een derde schrijft documentatie waarin
+wordt uitgelegd hoe je deze functies kunt gebruiken --
+kunnen we samen onze doelen bereiken met een fractie van de
+individuele inzet.
+
+@item
+Geef-cultuur: de Vrije Software (of @qq{Open Source})
+beweging heeft veel geweldige software projecten opgeleverd,
+zoals @uref{http://kernel.org/, GNU/Linux},
+@uref{http://www.getfirefox.com/, Mozilla Firefox}, en
+@uref{http://www.wesnoth.org/, Battle for Wesnoth}. Omdat
+ze van deze projecten geprofiteerd hebben, willen sommige
+ontwikkelaars iets @qq{terug doen} voor de community.
+
+@item
+Werkervaring: bijdragen aan open-source projecten is een
+mooie manier om te oefenen met programmeren, het schrijven
+van documentatie, het vertalen van documentatie, of
+ontwerpen. Deze ervaring heeft sommige ontwikkelaars zelfs
+een baan of een beurs opgeleverd.
+
+@end itemize
+
+@divEnd
+@divEnd
+
+@divClass{column-center-bottom}
+@subheading En nu?
-@subheading Free Software
-@subheading What are the benefits to users?
-@subheading Why do LilyPond developers @qq{give away} their work for free?
-@subheading Where now?
+Nog steeds niet overtuigd? Lees ons uitgebreide essay over
+onze graveerfilosofie in @ref{Achtergrond}. Heb je al
+besloten LilyPond te gaan proberen, lees dan eerst over onze
+@ref{Tekstinvoer}.
+@divEnd
@node Achtergrond
@unnumberedsec Achtergrond
@translationof Background
-@untranslated
+@divClass{column-center-top}
+@subheading Achtergrond essay
+We hebben een uitgrebreid essay waarin we onze berekende
+esthetiek uiteenzetten: de kunst van de creatie van
+schoonheid met de computer.
-@subheading Background essay
-@subheading Where now?
+Als je slechts een snelle inleiding in LilyPond wilt, is het
+essay wellicht wat te veel stof om nu door te lezen. Als je
+het leuk zou vinden het nu te lezen, ga dan verder naar
+@ref{Essay}.
+@divEnd
+
+@divClass{column-center-bottom}
+@subheading En nu?
+
+Nog steeds niet overtuigd? Lees over @ref{Producties} en
+bladmuziek van enkele van onze gebruikers. Heb je al
+besloten LilyPond te gaan proberen, lees dan eerst over onze
+@ref{Tekstinvoer}.
+@divEnd
@node Producties
@unnumberedsec Producties
@translationof Productions
-@untranslated
+@divClass{column-left-top}
+@subheading Concerten
+
+LilyPond gravures zijn wereldwijd gebruikt voor
+uitvoeringen. Enkele hoogtepunten:
+
+@divClass{keep-bullets}
+@itemize
+
+@item
+@emph{Affaire étrangère}, een opera van
+@uref{http://valentin.villenave.net/,Valentin Villenave}
+op een frans libretto van
+@uref{http://nl.wikipedia.org/wiki/Lewis_Trondheim, Lewis
+Trondheim}, premiëre op 1 februari, 2009 in
+@uref{http://www.orchestre-montpellier.com/, L'Opéra National de
+Montpellier}, Frankrijk.
+
+@item
+@uref{http://www.mercurybaroque.org/02/02109.aspx, Mercury
+Baroque}s uitvoering van Lullys @emph{Armide}, 15-16 mei
+2009, in Houston, Texas (gravure door
+@uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/, Nicolas Sceaux}).
+
+@item
+Instrumentale fragmenten van Rameaus @emph{Hippolyte et
+Aricie} in St. James's Church in Manhattan, 8 mei 2009, door
+Frederick Renz met zijn ensemble
+@uref{http://www.earlymusicny.org/, Early Music New York}
+(gravure door Nicolas Sceaux).
+
+@end itemize
+@divEnd
+
+@divEnd
+
+
+@divClass{column-right-top}
+@subheading Uitgegeven bladmuziek
+
+@divClass{keep-bullets}
+@itemize
+
+@item
+@uref{http://www.mutopiaproject.org/index.html, Mutopia
+Project}, bladmuziek voor meer dan 1500 klassieke
+muziekstukken vrij te downloaden, de voornaamste verzameling
+van LilyPond partituren.
+
+@c don't make this "Mutopia" a link, since that looks silly.
+@item
+@uref{http://etudeapp.com, Etude}, @qq{bladmuziek op
+steroïden} is een iPhone app die pianomuziek toont die gezet
+is met LilyPond, inclusief vele stukken uit Mutopia. De app
+heeft een virtueel pianoklavier waarop is te zien welke
+toetsen aangeslagen worden om beginners te helpen bladmuziek
+lezen.
+
+@item
+@uref{http://www.adoromusicpub.com/, Adoro Music
+Publishing}, partituren van hoge kwaliteit van religieuze
+muziek, beschikbaar voor directe download of ouderwets op papier.
+
+@item
+@uref{http://shadylane.fr, The Shady Lane Publishing},
+een @qq{micro muziekuitgeverij} met als doelstelling het
+promoten van een nieuwe vorm van muzikale economie, die
+dichter bij de muzikanten en muziekliefhebbers staat.
+
+@end itemize
+
+@divEnd
+
+@divEnd
+
+@contactUsAbout{concerten of bladmuziek}
+
+@divClass{column-center-bottom}
+@subheading En nu?
+
+Nog steeds niet overtuigd? Lees de @ref{Recenties} van
+enkele van onze gebruikers. Als je het leuk zou vinden het
+nu te lezen, ga dan verder naar @ref{Essay}.
+@divEnd
+
+@c TRANSLATORS, so far it's mostly from
+@c http://lilypond.org/web/switch/testimonials
+
+@node Recenties
+@unnumberedsec Recenties
+@translationof Reviews
+
+@divClass{column-left-top}
+@subheading Gepubliceerde artikelen
+
+@divClass{keep-bullets}
+@itemize
+
+@item
+april 2011
+
+@uref{http://www.linux-magazine.com,Linux Magazine} publiceert een
+artikel getiteld
+@uref{http://www.linux-magazine.com/w3/issue/126/088-090_projects.pdf,
+Projects on the Move}. Het is een inleiding in MuseScore,
+
+LilyPond en Chordii. Auteur Carla Schroder schrijft
+@qq{LilyPond wordt aangestuurd vanaf de commandoregel, maar
+je niet afschrikken door het ontbreken van een GUI; LilyPond
+is gebruiksvriendelijk en gemakkelijk te leren}, en ze geeft
+een direct te gebruiken voorbeeld.
+
++@item
+mei 2010
+
+Peter Kirn, op de Create Digital Music website, publiceert een
+@uref{http://createdigitalmusic.com/2010/05/14/lilypond-free-beautiful-music-notation-engraving-for-anyone/,LilyPond
+recentie}. Hij neemt een
+evenwichtig standpunt in over gebruik, prijst LilyPonds
+hoge kwaliteit van notatie en stelt voor het zelf uit te proberen.
+
+@item
+september 2009
+
+Het Duitse blad LinuxUser schrijft een
+@uref{http://www.linux-community.de/Internal/Artikel/Print-Artikel/LinuxUser/2009/10/Digitaler-Notenschluessel,
+artikel over LilyPond}.
+
+@item
+augustus 2009
+
+Ann Drinan, op de
+@uref{http://www.polyphonic.org/article.php?id=188, Polyphonic.org}
+website, presenteert opmerkingen van twee orkestbibliothekarissen
+die praten over het gebruik van software om hun bibliotheken te
+onderhouden.
+
+@item
+juni 2009
+
+In een @uref{http://news.lilynet.net/Free-Music-Now, artikel}
+gepubliceerd in het Franse @emph{National Conservatory Parent
+Association}'s jaarblad, legt de Franse componist en LilyPond-bijdrager
+Valentin Villenave uit waarom Vrije licenties, en in het bijzonder
+LilyPond-gegraveerde partituren, van instrumenteel belang zijn in
+het voor iedereen toegankelijk maken van genoteerde muziek.
+
+@item
+februari 2008
+
+In @uref{http://www.musicbyandrew.ca/finale-lilypond-1.html,
+artikelen op zijn persoonlijke site} vergelijkt Andrew
+Hawryluk Finale en LilyPond in algemene termen, en evalueert
+muzieknotatie-mogelijkheden van beide programma's in detail.
+Het tweede artikel is een leerzame analyse van
+muzieknotatie-kwesties in Rachmaninoff's Piano Prelude
+No. 6, inclusief vergelijkingen met een hand-gegraveerde
+referentie-uitgave.
+
+@item
+juni 2006
+
+@uref{http://distrowatch.com,DistroWatch} complimenteert
+LilyPond en
+@uref{http://distrowatch.com/weekly.php?issue=20060605,schrijft}
+@qq{Dames en Heren, wij zijn blij te mogen aankondingen,
+gebaseerd op verzoeken van lezers, dat de donatie van
+DistroWatch mei 2006 is toegekent aan LilyPond
+(@euro{}190.00) en Lua (US$250.00).}
+
+@item
+december 2005
+
+@uref{http://linuxjournal.com,Linux Journal} publiceert een
+artikel getiteld
+@uref{http://www.linuxjournal.com/article/8364, Maak
+verbluffende Schenker gravures met GNU LilyPond}. Het is
+een diepgaand maar praktisch uitgelicht artikel met scherp
+gestoken LilyPond-gravures. Auteur Kris Shaffer merkt op
+dat @qq{GNU LilyPond prachtige gravures maakt die
+commerciële alternatieven op tweede-rangs laat lijken.}
+
+@item
+20 augustus, 2005
+
+Het Belgische dagblad De Standaard onderzoekt wat Free
+Software auteurs bezield in een artikel getiteld
+@uref{http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=G42H5GD6,
+Delen van KENNIS zonder WINSTBEJAG} in de @q{DS2-bijlage}.
+LilyPond wordt als een voorbeeld gebruikt en het artikel is
+doorlucht met citaten van een e-mail interview met Jan
+Nieuwenhuizen. Dit is LilyPonds eerste optreden in
+mainstream gedrukte pers.
+
+@item
+june 2005
+
+Een Frans artikel over de LilyPond 2.6 uitgave verschijnt op
+@uref{http://linuxfr.org/2005/06/27/19210.html, linuxfr.org}.
+
+@item
+oktober 2004
+
+De redacteurs van of Computer!Totaal, een Nederlands
+computerblad,
+@uref{http://lilypond.org/web/images/computer-totaal.jpeg,
+beschrijven LilyPond} in het oktober 2004-nummer als:
+@qq{Prachtige gratis (open source) software [..] De
+bladmuziek die LilyPond oplevert is inderdaad bijzonder
+fraai [..] een zeer krachtig systeem waarvoor bijna
+niets onmogelijk is.}
+
+@item
+juli, augustus 2004
+
+Dave Phillips schrijft een inleidend artikel voor
+@uref{http://linuxjournal.com,Linux Journal}: Aan
+de klinkende rand: LilyPond, delen
+@uref{http://www.linuxjournal.com/article/7657, een} en
+@uref{http://www.linuxjournal.com/article/7719, twee}.
+
+@item
+maart 2004
+
+Chris Cannam
+@uref{http://www.all-day-breakfast.com/cannam/linux-musician/lilypond.html,interviewt}
+Han-Wen Nienhuys en Jan Nieuwenhuizen op linuxmusician.com
+(originele site opgeheven). Dit interview is gerecenceerd
+in een
+@uref{http://slashdot.org/article.pl?sid=04/03/13/2054227&tid=,
+slashdot artikel}.
+
+@item
+februari 2004
+
+Jazz-zanger Gail Selkirk schrijft over
+@uref{http://www.songbirdofswing.com/editorial_page/lilypond/,
+Duik in LilyPond}. @qq{... je kunt make lead sheets of volledige
+orkestpartituren maken, en de resultaten kunnen verbluffend zijn.}
+@uref{http://www.computermusic.co.uk/, Computer Music Special},
+nummer CMS06.
+
+@end itemize
+
+@divEnd
+@divEnd
+
+
+@divClass{column-right-top}
+@subheading Gebruikerservaringen
+
+@divClass{testimonial-item}
+@imageFloat{carter-brey,jpg, right}
+@subsubheading @uref{http://nyphil.org/meet/orchestra/index.cfm?page=profile&personNum=7, Carter Brey}, Aanvoerder van de celli, New York Philharmonic
+
+@qq{@dots{}Ik heb een paar toegiften geschreven voor
+solo-cello die ik heb afgedrukt met LilyPond en die ik aan
+Schirmer zal voorleggen ter publicatie. Ik weet zeker dat
+hun gegraveerde versie niet half zo gelikt is als de mijne!}
+@divEnd
+
+@divClass{testimonial-item}
+@imageFloat{orm-finnendahl,jpg, left}
+@subsubheading @uref{http://icem-www.folkwang-hochschule.de/~finnendahl/, Orm Finnendahl}, professor in de compositieleer, Musikhochschule Freiburg
+@qq{Hoewel ik [LilyPond] nog niet zo goed ken, ben ik
+@strong{erg} onder de indruk. Ik heb het programma gebruikt
+om een motet van Josquin Desprez in te voeren in mensurale
+notatie. Lilypond overtreft zonder twijfel en met gemak
+alle andere muzieknotatieprogramma's voor wat betreft
+snelheid, gebruiksgemak en schoonheid!}
+@divEnd
-@subheading Concerts
-@subheading Published sheet music
-@subheading Where now?
+@divClass{testimonial-item}
+@imageFloat{darius-blasband,jpg, right}
+@subsubheading Darius Blasband, componist (Brussels, Belgium)
-@node Gebruikerservaringen
-@unnumberedsec Gebruikerservaringen
-@translationof Testimonials
+@qq{[..na de eerste orkestrepetitie] kreeg ik heel veel
+complimenten over de kwaliteit van de partituren. En wat
+nog veel mooier is: terwijl Lilypond allerlei manieren
+biedt om te zorgen dat de partituren er nog mooier uitzien,
+kreeg het orkest van mij slechts de ruwe, ongewijzigde
+LilyPond-output.}
+@divEnd
-@untranslated
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading Kieren MacMillan, componist (Toronto, Canada)
+@qq{Dank en lof voor het ontwikkelteam voor hun fantastische
+werk. Ik heb nog nooit iets gezien wat maar in de buurt
+komt van de output die ik bereik met Lilypond -- Ik ben er
+zeker van dat dit fantastische programma aan al mijn
+muziekpublicatie-wensen kan voldoen en deze zelfs zal
+overtreffen. [..] hoofdzakelijk pure Lilypond output [..]
+ziet er beter uit dan de meeste recente @q{professionele}
+uitgaven waarmee ik het heb vergeleken (q.v., zo ongeveer
+elke Warner Bros. partituur, en zelfs een groot deel van de
+meest recente partituren van de @q{de oude
+muziekuitgeverijen}). [..]}
+
+@qq{Doe ze dat maar eens na, Finale/Sibelius/Igor/of wie dan
+ook!!!}
+@divEnd
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading Chris Cannam, hoofdontwikkelaar van het @uref{http://www.rosegardenmusic.com/, RoseGarden} project
+@qq{LilyPond is overduidelijk een zwaargewicht [in de
+categorie prachtige muziek zetten].}
+@divEnd
-@subsubheading @uref{http://nyphil.org/meet/orchestra/index.cfm?page=profile&personNum=7, Carter Brey}, Principal Cellist, New York Philharmonic
-@subsubheading @uref{http://icem-www.folkwang-hochschule.de/~finnendahl/, Orm Finnendahl}, professor of Composition, Musikhochschule Freiburg
-@subsubheading Darius Blasband, composer (Brussels, Belgium)
-@subsubheading Kieren MacMillan, composer (Toronto, Canada)
-@subsubheading Chris Cannam, lead programmer of the @uref{http://www.rosegardenmusic.com/, RoseGarden} project
+@divClass{testimonial-item}
@subsubheading Chris Snyder, @uref{http://www.adoromusicpub.com/, Adoro Music Publishing}
-@subsubheading David Bobroff, Bass Trombone, Iceland Symphony Orchestra
-@subsubheading Vaylor Trucks, Electric guitar player (Yes, @uref{http://www.allmanbrothersband.com/modules.php?op=modload&name=userpage&file=content&page_id=12, related to})
-@subsubheading @uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/, Nicolas Sceaux}, @uref{http://www.mutopiaproject.org/, Mutopia} contributor
-@subsubheading @uref{http://www.troff.org/whoswho.html#werner, Werner Lemberg}, Conductor at the Theatre in Koblenz, Germany and distinguished GNU Hacker
-@subsubheading Paul Davis, developer of @uref{http://jackaudio.org/, JACK} and @uref{http://www.ardour.org/, Ardour}
-@subheading Where now?
-
-@node Tekst invoer
-@unnumberedsec Tekst invoer
+
+@qq{De wijze waarop muziek wordt ingevoerd voor LilyPond
+laat mij op een muzikalere manier denken -- het is enkele
+malen voorgekomen dat ik vertwijfeld was hoe ik Lelie nu zou
+kunnen vertellen iets te graveren, om mezelf te realiseren
+dat zelf wanneer het me precies zo zou lukken als de
+componist het wilde, de muziek lastig te lezen zou zijn.
+LilyPond maakt het mij een stuk eenvoudiger om in mijn
+dubbele redacteur+graveer rol te werken.}
+
+@qq{Voor mijn beginnende muziekuitgeverij heb ik uitsluitend
+LilyPond gebruikt. Vrijwel zonder uitzondering werd elke
+componist overrompeld door de kwaliteit van de gravure
+waneer ik hem de proefdrukken van zijn muziek presenteerde.
+Ik verdien zelf ook een deel van deze lof -- ik heb veel
+tijd besteed aan het verfijnen van de uitvoer, met name
+overbindingen (hoofdzakelijk in akkoorden) -- maar LilyPond
+biedt me een uitstekend uitgangspunt, een erg intuïtieve
+interface, plus de mogelijkheid om absoluut alles te
+veranderen als ik daar de tijd voor wil nemen. Ik ben ervan
+overtuigd dat geen commercieel product hierbij ook maar
+enigszins in de buurt kan komen.}
+@divEnd
+
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading David Bobroff, bastrombonist, Iceland Symphony Orchestra
+
+@qq{Ik vind Lilypond fantastisch [..] Hoe beter ik het
+programma leer kennen, hoe mooier ik het vind!}
+@divEnd
+
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading Vaylor Trucks, elektrische gitaar (Ja, @uref{http://www.allmanbrothersband.com/modules.php?op=modload&name=userpage&file=content&page_id=12, verwant aan})
+@qq{Ik ben zwaar onder de indruk van LilyPond [..]}
+
+@qq{DIT IS HET BESTE PROGRAMMA OOIT!!!}
+
+@qq{ENORM bedankt allemaal voor jullie fantastische werk en toewijding!}
+@divEnd
+
+
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading @uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/, Nicolas Sceaux}, @uref{http://www.mutopiaproject.org/, Mutopia} bijdrager
+
+@qq{Ik had een soort haat/liefde-verhouding met LilyPond.
+Liefde omdat de eerste partituur die ik zag er zo
+fantastisch uit zag! De beschrijving van de elegantie van
+LilyPond klopt niet, het is nog veel mooier! [..] aangezien
+LilyPond nog altijd beter wordt, en naarmate ik beter
+doorzie hoe dingen worden gedaan in scheme, heb ik steeds
+minder last van frustraties. Nouja, wat ik eigenlijk wil
+zeggen is: dank jullie wel voor LilyPond, het is
+prachtig.}
+@divEnd
+
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading @uref{http://www.troff.org/whoswho.html#werner, Werner Lemberg}, Dirigent bij het Theater van Koblenz in Duitsland en een befaamde GNU-hacker
+
+@qq{Hoe dan ook, LilyPond levert een verbazingwekkend goed resultaat!}
+
+@divEnd
+
+
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading Paul Davis, ontwikkelaar van @uref{http://jackaudio.org/, JACK} en @uref{http://www.ardour.org/, Ardour}
+
+@qq{Ik vind [LilyPond] een ongelofelijk programma, en het
+produceert prachtige, schitterende output. Toen ik vorig
+jaar een interview over LilyPond las, kon ik niet wachten om
+aan een paar vrienden van mij te laten zien hoeveel potentie
+het wel niet heeft.}
+@divEnd
+
+
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading @uref{http://webusers.siba.fi/~mkuuskan/, Dr. Mika Kuuskankare}, onderzoeker aan de @uref{http://siba.fi, Sibelius Academy Finland}, componist en auteur van Expressive Notation Package (ENP)
+
+@qq{Ik heb het diepste respect voor LilyPond en haar
+scheppers en beheerders omdat ik uit persoonlijke ervaring
+weet hoe moeilijk dit soort software kan zijn.}
+@divEnd
+
+
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading @uref{http://camerondh.blogspot.com, David Cameron}, Muzikant, professioneel typesetter en sinds lang SCORE-gebruiker
+
+@qq{Mijn hartelijke dank aan iedereen die bijdraagtaan dit
+project. Ik was een power SCORE-gebruiker voor grote
+zetwerk huizen lang geleden in de jaren '90, maar voor mijn
+gevoel maakt LilyPond het mogelijk om precies datgene op
+papier te krijgen wat ik wil, in het bijzonder als het niet
+"standaard" praktijk is.}
+@divEnd
+
+@divEnd
+
+@contactUsAbout{nieuwsberichten of gebruikerservaringen}
+
+@divClass{column-center-bottom}
+@subheading En nu?
+
+Lees over onze @ref{Tekstinvoer}.
+@divEnd
+
+
+@node Tekstinvoer
+@unnumberedsec Tekstinvoer
@translationof Text input
-@untranslated
+@c TRANSLATORS, so far it's mostly from
+@c http://lilypond.org/web/switch/howto
+
+@subheading Muziek @qq{Compileren}
+
+@imageClickable{nereid-shot-small,png, (klik om te vergroten), nereid-shot,png, right}
+
+LilyPond is een @emph{batch} programma: het wordt uitgevoerd
+op een tekstbestand waarin de muziek wordt beschreven. Het
+resultaat kan op het beeldscherm worden bekeken of worden
+afgedrukt. In bepaalde opzichten lijkt LilyPond meer op een
+programmeertaal dan op een grafisch muziekprogramma.
+Je schrijft de muziek niet door noten van een grafische
+werkbalk naar een zichzelf dynamisch verversende partituur
+te slepen; je schrijft muziek door het intypen van tekst.
+Deze tekst word geïnterpreteerd (of @qq{gecompileerd}) door
+LilyPond, die hiervan prachtig gegraveerde bladmuziek maakt.
-@subheading @qq{Compiling} Music
-@subsubheading It's as simple as A B C
-@subsubheading Pop music
-@subsubheading Orchestral parts
-@subsubheading Beginner Documentation
-@subsubheading Easier editing environments
-@subheading Where now?
+Mensen die gewend zijn aan een grafische gebruikersinterface
+moeten wellicht een nieuwe manier van werken aanleren, maar
+de resultaten zijn de moeite meer dan waard!
+
+@warning{We presenteren een kort overzicht van onze
+tekstinvoer -- het is niet zo ingewikkeld als het klinkt!
+Maak je geen zorgen, je hoeft niet elk detail in deze
+voorbeelden te begrijpen; in onze beginnershandleiding wordt
+alles stap voor stap uitgelegd.}
+
+@subsubheading Waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan?
+@c Het is zo eenvoudig als A B C
+
+Noten worden gecodeerd met letters en nummers. Speciale
+commando's worden ingevoerd met een backslash.
+
+@imageFloat{text-input-1-annotate-nl,png,center}
+@imageFloat{text-input-1-output,png,center}
+
+Verplaatsingen worden gevormd met verschillende benamingen:
+voeg @code{-is} toe voor een kruis en @code{-es} voor een
+mol. LilyPond bepaalt zelf waar de toevallige tekens
+geplaatst worden.
+
+@imageFloat{text-input-2-annotate-nl,png,center}
+@imageFloat{text-input-2-output,png,center}
+
+@subsubheading Popmuziek
+
+Combineer akkoorden en songteksten om zogenaamde leadsheets
+te maken:
+
+@imageFloat{text-input-pop-annotate-nl,png,center}
+@imageFloat{text-input-pop-output,png,center}
+
+@subsubheading Orkestpartijen
+
+Het invoerbestand bevat de noten van het muziekstuk.
+Partituur en partijen kunnen vanuit dit zelfde invoerbestand
+worden gemaakt. Dus het veranderen van een noot heeft
+altijd invloed op partijen en partituur, zodat beide altijd
+up-to-date zijn. Om dezelfde muziek op verschillende
+plaatsen te kunnen invoegen, moet aan de noten een
+@qq{variable} (een naam) worden toegekend.
+
+@imageFloat{text-input-parts-both-annotate-nl,png,center}
+
+
+Deze variabele wordt vervolgens in één partij gebruikt (hier
+getransponeerd en met samengevoegde rusten):
+
+@imageFloat{text-input-parts-single-annotate-nl,png,center}
+@imageFloat{text-input-parts-single-output,png,center}
+
+
+Dezelfde variabele wordt ook in de volledige partituur
+gebruikt (hier klinkend en met uitgeschreven rusten):
+
+@imageFloat{text-input-score-annotate-nl,png,center}
+@imageFloat{text-input-score-output,png,center}
+
+
+@subsubheading Beginnershandleiding
+
+We realiseren ons dat veel gebruikers deze manier van muziek
+invoeren een beetje vreemd vinden. Daarom hebben we een
+uitgebreide handleiding geschreven om nieuwe gebruikers op
+weg te helpen, te beginnen met @ref{Beginnen}. Het beste
+kun je beginnen met deze beginnershandleiding omdat hierin
+de meeste vragen worden beantwoord.
+
+Lees liever eerst de beginnershandleiding alvorens eventuele
+fouten in het programma aan ons te melden! Nieuwe
+gebruikers denken soms dat LilyPond niet goed werkt, terwijl
+het in feite precies werkt zoals de bedoeling is.
+
+Verdere informatie is beschikbaar in
+@ref{Handleidingen}.
+
+@subsubheading Omgevingen voor eenvoudiger bewerken
+
+@imageClickable{lilykde-screenshot-small,png,
+ (klik om te vergroten),lilykde-screenshot,png,right}
+
+LilyPond gaat hoofdzakelijk over het produceren van
+gegraveerde bladmuziek van topkwaliteit; het maken van een
+Grafische Gebruikers Interface (GUI) zou ons enkel van dit
+doel afleiden. Er zijn wel andere projecten die als doel
+hebben het maken van LilyPond-invoer gemakkelijker te maken.
+
+Sommige omgevingen hebben syntax highlighting, automatische
+commando aanvulling, en voorbereide sjablonen. Andere
+programma's bieden een GUI die directe manipulatie van een
+grafische partituur mogelijk maakt. Voor meer informatie,
+zie @ref{Eenvoudiger bewerken}.
+
+@divClass{column-center-bottom}
+@subheading En nu?
+
+Je bent nu zover om @ref{Download, LilyPond te downloaden}.
+Nog steeds niet overtuigd?
+Lees over @ref{Eenvoudiger bewerken}.
+@divEnd
@node Eenvoudiger bewerken
@unnumberedsec Eenvoudiger bewerken
@translationof Easier editing
-@untranslated
-
-
-@subheading Graphical environment: Denemo
-@subheading Mixed environment: LilyPondTool
-@subheading Mixed environment: Frescobaldi
-@subheading Text environment: Emacs and Vim
-@subheading Other
-@subsubheading Mixed environment: LilyKDE
-@subsubheading Text environment: TexShop
-@subsubheading TextMate
-@subheading Other programs can export LilyPond code
-@subsubheading Graphical environments:
-@subsubheading Command Line Tools:
-@subheading Where now?
+
+@divClass{column-center-top}
+@subheading LilyPondTool
+
+@imageClickable{lilypondtool-2.12-screenshot-400wide,png,
+ (klik om te vergroten),lilypondtool-2.12-screenshot,png,right}
+
+@sourceimage{logo-linux,,,}
+@sourceimage{logo-freebsd,,,}
+@sourceimage{logo-macosx,,,}
+@sourceimage{logo-windows,,,}
+
+@uref{http://lilypondtool.organum.hu}
+
+Gemaakt als een plugin voor de
+@uref{http://www.jedit.org,jEdit} teksteditor, is
+LilyPondTool één van de tekstgebaseerde gereedschappen met
+de meeste functies voor het bewerken van
+LilyPond-partituren. Functies omvatten een Document-wizard
+met liedtekstondersteuning om documenten eenvoudiger op te
+stellen, en geïntegreerde PDF-viewer met geavanceerde
+point-and-click ondersteuning.
+
+@divEnd
+
+@divClass{column-center-top}
+@subheading Frescobaldi
+
+@imageClickable{frescobaldi-lilypond-editor-small,png,
+ (klik om te vergroten),frescobaldi-lilypond-editor,png,right}
+
+@sourceimage{logo-linux,,,}
+@sourceimage{logo-freebsd,,,}
+
+@uref{http://www.frescobaldi.org}
+
+Frescobaldi is een muziek- en teksteditor speciaal voor
+LilyPond met een ingebouwde PDF-viewer, een krachtige
+partituur wizard en vele bewerkingsfuncties. Het is
+gebaseerd op de KDE4 bibliotheken en draait momenteel op
+alle soorten Linux en andere UNIX-achtige operating
+systemen.
+
+@divEnd
+
+@divClass{column-center-top}
+@subheading Grafische omgeving: Denemo
+
+@imageClickable{screenshot-denemo-small,png,
+ (klik om te vergroten),screenshot-denemo,png,right}
+
+@sourceimage{logo-linux,,,}
+@sourceimage{logo-windows,,,}
+
+@uref{http://denemo.org}
+
+Denemo is een grafische editor die LilyPond-broncode
+genereert, en ook audio afspeelt. Hiermee kunnen gebruikers
+LilyPond-broncode parallel weergeven met het grafische
+beeld. Extra LilyPond-verfijningen (tweaks) kunnen aan
+noten, akkoorden enz. worden gekoppeld en worden opgeslagen
+in het Denemo-bestand, zodat gebruikers toch grafisch verder
+kunnen bewerken.
+
+Het verplaatsen van de cursor in de LilyPond-tekst
+verplaatst ook de cursor in het grafische beeld, en
+syntaxfouten in LilyPond-verfijningen (tweaks) worden
+gehighlight in het tekstvenster.
+
+@divEnd
+
+@divClass{column-center-top}
+@subheading Tekst omgeving
+
+@sourceimage{logo-linux,,,}
+@sourceimage{logo-freebsd,,,}
+@sourceimage{logo-macosx,,,}
+@sourceimage{logo-windows,,,}
+
+@uref{http://www.gnu.org/software/emacs/}
+
+Emacs is een teksteditor met taalgevoelige functies voor
+veel verschillende computertalen. Emacs is een in hoge mate
+uitbreidbare editor en kan gebruikt worden als een
+Geïntegreerde Ontwikkel Omgeving (IDE). Er is een
+@q{lilypond mode} die de taaldefinities voor het werken met
+LilyPond-broncodebestanden levert. Verder heeft een van
+onze ontwikkelaars
+@uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/lilypond/lyqi.html,lyqi}
+geschreven, een Emacs major mode.
+
+@uref{http://www.vim.org}
+
+Vim is een minimale teksteditor en is een uitbreiding van de
+oudere Unix @command{vi}-editor. Het is uitbreidbaar en
+configureerbaar.
+
+Als algemene regel geldt dat, wanneer je nog niet bekend
+bent met Emacs of Vim, je waarschijnlijk liever een andere
+editor verkiest voor het schrijven van
+LilyPond-invoerbestanden.
+
+Meer informatie over instellingen voor Emacs en Vim is te
+vinden in @rprogram{Text editor support}.
+
+@sourceimage{logo-macosx,,,}
+@uref{http://www.uoregon.edu/~koch/texshop}
+
+De TexShop-editor voor MacOS@tie{}X kan uitgebreid worden
+voor het uitvoeren van LilyPond, @command{lilypond-book} en
+@command{convert-ly} vanuit de editor, door gebruik te maken
+van de uitbreidingen die beschikbaar zijn op:
+
+@example
+@uref{http://users.dimi.uniud.it/~nicola.vitacolonna/home/content/lilypond-scripts}
+@end example
+
+@sourceimage{logo-macosx,,,}
+Er is een LilyPond bundel voor TextMate, een commerciële editor for MacOS.
+Die kan je installeren met:
+
+@example
+mkdir -p /Library/Application\ Support/TextMate/Bundles
+cd /Library/Application\ Support/TextMate/Bundles
+git clone http://github.com/textmate/lilypond.tmbundle.git
+
+@end example
+
+@divEnd
+
+
+@divClass{column-center-top}
+@subheading Programma's die LilyPond-code kunnen exporteren
+
+@subsubheading Score, tab en MIDI-editors:
+
+@itemize
+@item
+@uref{http://www.rosegardenmusic.com,Rosegarden}, een audio en
+MIDI-sequencer, die tevens een partituur-editor voor het editen
+van enkelvoudige notenbalken heeft.
+
+@item
+@uref{http://vsr.informatik.tu-chemnitz.de/staff/jan/nted/nted.xhtml,NtEd},
+een partituur editor gebaseerd op de @uref{http://cairographics.org, Cairo}
+bibliotheek en heeft experimentele LilyPond export.
+
+@item
+@uref{http://www.tuxguitar.com.ar/,TuxGuitar}, een
+multi-track tablatuur-editor en -speler, heeft een
+partituur-beeld en tab-beeld en kan exporteren naar LilyPond.
+
+@item
+@uref{http://musescore.org,MuseScore}, een partituur-editor,
+heeft onvolledige LilyPond-export maar wordt actief
+ontwikkeld.
+
+@item
+@uref{http://canorus.org,Canorus}, een partituur-editor, kan
+ook exporteren naar LilyPond, maar is nog beta-software.
+Testers zijn welkom.
+
+@item
+@uref{http://www.volny.cz/smilauer/rumor/rumor.html,Rumor},
+een realtime monofonische MIDI naar LilyPond-vertaler.
+
+@item
+@uref{http://www.holmessoft.co.uk/homepage/software/NWC2LY/index.htm,
+NW2LY} een a C#-programma dat een
+@uref{http://www.noteworthysoftware.com/, NoteWorthy}-lied naar
+LilyPond converteert.
+
+@end itemize
+
+@subsubheading Gereedschappen voor de commandoregel
+
+@itemize
+
+@item
+@uref{http://www.projectabjad.org/,Abjad}, een
+@uref{http://www.python.org/,Python} API voor Formalized
+Score Control, ontworpen om componisten ingewikkelde stukken
+LilyPond-notatie op te laten bouwen op een iteratieve en
+incrementele manier.
+
+@item
+@uref{http://common-lisp.net/project/fomus/,FOMUS}, een
+LISP-bibliotheek voor het genereren van muzieknotatie vanuit
+computermuziek softwareomgevingen.
+
+@item
+@uref{http://strasheela.sourceforge.net,Strasheela}, een
+omgeving gebouwd bovenop de
+@uref{http://www.mozart-oz.org/, Mozart/Oz}
+constraint-gebaseerde programmeertaal.
+
+
+@end itemize
+@divEnd
+
+@divClass{column-center-top}
+
+@subheading Andere programma's die niet actief worden ontwikkeld
+
+@itemize
+
+@item
+@uref{http://lilykde.googlecode.com/,LilyKDE} is vervangen door
+@uref{http://www.frescobaldi.org/,Frescobaldi}, en bestaat alleen nog als
+LilyKDE3 voor KDE 3.5 en lilypond-KDE4 voor KDE 4.1.
+
+@item
+@uref{http://noteedit.berlios.de,NoteEdit}, dat
+@uref{http://www.musicxml.com/xml.html,MusicXML} importeerde, is geforkt
+in
+@uref{http://vsr.informatik.tu-chemnitz.de/staff/jan/nted/nted.xhtml,NtEd}
+en @uref{http://canorus.org,Canorus}.
+
+@item
+@uref{http://lilycomp.sourceforge.net, LilyComp} is een grafisch
+nootinvoer-programma en werkt ongeveer als een numeriek toetsenbord
+dat LilyPond noten produceert.
+
+@end itemize
+
+@divEnd
+
+
+@divClass{column-center-bottom}
+@subheading En nu?
+Je bent nu zover om @ref{Download, LilyPond te downloaden}.
+
+Nog steeds niet overtuigd? Veel componisten, muzikanten en
+drigenten hebben geleerd muziek te schrijven in ons
+invoerformaat. Ervaren gebruikers melden dat ze een
+volledige partituur sneller kunnen invoeren in LilyPond dan
+met een pianoklavier of muis+GUI! Misschien wil je de
+@ref{Functies}, @ref{Voorbeelden} of @ref{Vrijheid}
+herlezen, of wil je lezen over @ref{Producties} en
+@ref{Recenties} van gebruikers. Onze aanpak van
+berekende esthetiek van klassieke muziekgravure wordt
+beschreven in @ref{Achtergrond}.
+
@subheading Legalese
+
+@divClass{legal}
+
+All logos and product images are copyright and trademark
+acknowledged.
+
+@logoLegalLinux
+
+@logoLegalFreeBSD
+
+@logoLegalMacOSX
+
+@logoLegalWindows
+
+@divEnd
+
+@divEnd
projects / lilypond.git / blobdiff