@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: nl; fill-column: 60 -*-
@c This file is part of web.texi
@ignore
- Translation of GIT committish: 52f188863c12cde9728bb576c268e97c983dbb38
+ Translation of GIT committish: 6908517be0826a3386264cd6d26d742b18e3a227
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
Guide, node Updating translation committishes..
@end ignore
+@c Translator: Jan Nieuwenhuizen
+@c Translation checker: Tineke de Munnik
+@c Translation checker committish: fd33752
+
@node Inleiding
@unnumbered Inleiding
@translationof Introduction
@divEnd
+@divClass{link-headings}
+
@divClass{column-left-top}
-@subheading Waarom LilyPond gebruiken?
+@subheading Wat LilyPond doet
@itemize
@divEnd
@divClass{column-right-top}
-@subheading Wie gebruikt het?
+@subheading LilyPond in gebruik
@itemize
@ref{Producties}: Daadwerkelijke gebruik van LilyPond.
@item
-@ref{Gebruikerservaringen}: Wat zeggen onze gebruikers?
+@ref{Recenties}: Wat zeggen anderen over LilyPond?
@end itemize
@divEnd
@divClass{column-center-bottom}
-@subheading Waarom zou je geen LilyPond gebruiken?
+@subheading Hoe LilyPond werkt
@itemize
@end itemize
@divEnd
+@divEnd
+
+@c TRANSLATORS, translations are not yet compiled in Info format, so
+@c it's not worth translating the right column of the following
+@c menu. -JM
@divClass{hide}
@menu
* Functies:: What can LilyPond do?
* Vrijheid:: Freedom and the GPL.
* Achtergrond:: Computational aesthetics.
* Producties:: Real-life use of LilyPond.
-* Gebruikerservaringen:: What do people say about it?
+* Recenties:: What do people say about it?
* Tekstinvoer:: You write music as text?!
* Eenvoudiger bewerken:: Other ways of working with LilyPond.
@end menu
@node Functies
@unnumberedsec Functies
@translationof Features
-
-@subheading Waarom overstappen op LilyPond?
+@divClass{column-center-top}
+@subheading Elegantie
@subsubheading Prachtige klassieke muziekgravure
@imageFloat{flat-design,png,right}
harmonisch uit als de best gegraveerde klassieke partituren.
Dit wordt verder uitgewerkt in ons @ref{Essay}.
-@subsubheading Minder gepriegel
+@subsubheading Effectieve layout-keuzes
Verlies minder tijd met het verfraaien van het resultaat;
LilyPond verzint zelf de beste layout. Het bepaalt de
legatobogen en waardestrepen automatisch op de juiste
manier!
+@divEnd
+
+@divClass{color2}
+@subheading Gebruiksgemak
+
+@imageFloat{lilypond-book,png,right}
+
@subsubheading Tekstgebaseerde invoer
LilyPond werkt met ASCII-invoer die je kunt aanleveren met
reeksen commando's is niet nodig: sla gewoon je
invoerbestand op en je kunt alles later opnieuw raadplegen.
+@subsubheading Combineer muziek en tekst
+
+Voeg muziekfragmenten aan teksten toe zonder het knippen en
+plakken van plaatjes. Integreer muziek naadloos in @LaTeX{}
+of HTML, of voeg muziek toe aan OpenOffice.org met behulp
+van OOoLilyPond. Plugins zijn ook beschikbaar voor het
+gebruik van LilyPond-code in verschillende blogs and wiki's,
+wat online-samenwerking mogelijk maakt.
+
@subsubheading Toegankelijkheid
Tekstgebaseerde invoer maakt het schrijven van partituren
gebruiken voor het schrijven van LilyPond-bestanden -- een
onmogelijke taak in grafisch-gebaseerde muziekprogramma's.
+@subsubheading Uitbreidbaar ontwerp
-@subsubheading Combineer muziek en tekst
+Alle instellingen kunnen worden aangepast aan je eigen
+persoonlijke typografische voorkeuren. Als dat niet
+voldoende is, bestaat er nog altijd de ingebouwde
+scriptingtaal Scheme, een dialect van de krachtige
+programmeertaal LISP. Instellingen, variabelen en functies
+zijn allemaal beschreven in de uitvoerige
+referentiehandleiding van het programma.
-@imageFloat{lilypond-book,png,right}
+@divEnd
-Voeg muziekfragmenten aan teksten toe zonder het knippen en
-plakken van plaatjes. Je kunt naadloos bladmuziek in
-@LaTeX{} of HTML integreren, of muziek aan OpenOffice.org
-toevoegen met OOoLilyPond.
+@divClass{color3}
+@subheading Omgeving
+@imageFloat{frescobaldi-lilypond-editor-small,png,right}
@subsubheading Vrije software
zelf oplossen of iemand anders inhuren om het voor je te
doen.
-@subsubheading Uitbreidbaar ontwerp
-
-Alle instellingen kunnen worden aangepast aan je eigen
-persoonlijke typografische voorkeuren. Als dat niet
-voldoende is, bestaat er nog altijd de ingebouwde
-scriptingtaal, een dialect van de krachtige programmeertaal
-LISP, waarmee je desnoods elk detail kunt
-veranderen. Instellingen, variabelen en functies zijn
-allemaal beschreven in de uitvoerige referentiehandleiding
-van het programma.
-
@subsubheading Uitstekende ondersteuning
lilypond-user mailinglijst, terwijl het ontwikkelingsteam
ervoor zorgt dat problemen snel worden opgelost.
+
+@subsubheading Verbeterde editors
+
+Verscheidene ontwikkelaars, zelf actieve gebruikers van
+LilyPond, hebben ook gereedschappen geschreven die speciaal
+bedoeld zijn om het invoeren van LilyPond-bestanden sneller
+en effectiever te maken. Een aantal voorbeelden is te
+vinden in @ref{Eenvoudiger bewerken}.
+
+@divEnd
@divClass{column-center-bottom}
@newsItem
@subsubheading Schenker-diagrammen
-De standaard uitvoer kan ingrijpend worden veranderd. Hier
-heeft iemand een indrukwekkende Schenker-analyse gemaakt.
+De standaard uitvoer kan ingrijpend worden veranderd. Dit
+is een indrukwekkende Schenker-analyse, gemaakt door Kris
+Schaffer, voor een artikel in in
+@uref{http://www.linuxjournal.com/article/8364 , Linux
+Journal}. Voor de duidelijkheid zijn hier kleuren
+toegevoegd.
@exampleImage{bach-schenker}
@newsEnd
muziekstukken vrij te downloaden, de voornaamste verzameling
van LilyPond partituren.
+@c don't make this "Mutopia" a link, since that looks silly.
+@item
+@uref{http://etudeapp.com, Etude}, @qq{bladmuziek op
+steroïden} is een iPhone app die pianomuziek toont die gezet
+is met LilyPond, inclusief vele stukken uit Mutopia. De app
+heeft een virtueel pianoklavier waarop is te zien welke
+toetsen aangeslagen worden om beginners te helpen bladmuziek
+lezen.
+
@item
@uref{http://www.adoromusicpub.com/, Adoro Music
Publishing}, partituren van hoge kwaliteit van religieuze
muziek, beschikbaar voor directe download of ouderwets op papier.
@item
-@uref{http://theshadylanepublishing.com/, The Shady Lane
-Publishing}, een @qq{micro muziekuitgeverij} met als
-doelstelling het promoten van een nieuwe vorm van muzikale
-economie, die dichter bij de muzikanten en muziekliefhebbers
-staat.
+@uref{http://shadylane.fr, The Shady Lane Publishing},
+een @qq{micro muziekuitgeverij} met als doelstelling het
+promoten van een nieuwe vorm van muzikale economie, die
+dichter bij de muzikanten en muziekliefhebbers staat.
@end itemize
@divEnd
+@contactUsAbout{concerten of bladmuziek}
@divClass{column-center-bottom}
@subheading En nu?
-Nog steeds niet overtuigd? Lees de
-@ref{Gebruikerservaringen} van enkele van onze gebruikers.
-Als je het leuk zou vinden het nu te lezen, ga dan verder
-naar @ref{Essay}.
+Nog steeds niet overtuigd? Lees de @ref{Recenties} van
+enkele van onze gebruikers. Als je het leuk zou vinden het
+nu te lezen, ga dan verder naar @ref{Essay}.
@divEnd
@c TRANSLATORS, so far it's mostly from
@c http://lilypond.org/web/switch/testimonials
-@node Gebruikerservaringen
-@unnumberedsec Gebruikerservaringen
-@translationof Testimonials
+@node Recenties
+@unnumberedsec Recenties
+@translationof Reviews
+
+@divClass{column-left-top}
+@subheading Gepubliceerde artikelen
+
+@divClass{keep-bullets}
+@itemize
+
+@item
+april 2011
+
+@uref{http://www.linux-magazine.com,Linux Magazine} publiceert een
+artikel getiteld
+@uref{http://www.linux-magazine.com/w3/issue/126/088-090_projects.pdf,
+Projects on the Move}. Het is een inleiding in MuseScore,
+
+LilyPond en Chordii. Auteur Carla Schroder schrijft
+@qq{LilyPond wordt aangestuurd vanaf de commandoregel, maar
+je niet afschrikken door het ontbreken van een GUI; LilyPond
+is gebruiksvriendelijk en gemakkelijk te leren}, en ze geeft
+een direct te gebruiken voorbeeld.
+
++@item
+mei 2010
+
+Peter Kirn, op de Create Digital Music website, publiceert een
+@uref{http://createdigitalmusic.com/2010/05/14/lilypond-free-beautiful-music-notation-engraving-for-anyone/,LilyPond
+recentie}. Hij neemt een
+evenwichtig standpunt in over gebruik, prijst LilyPonds
+hoge kwaliteit van notatie en stelt voor het zelf uit te proberen.
+
+@item
+september 2009
+
+Het Duitse blad LinuxUser schrijft een
+@uref{http://www.linux-community.de/Internal/Artikel/Print-Artikel/LinuxUser/2009/10/Digitaler-Notenschluessel,
+artikel over LilyPond}.
+
+@item
+augustus 2009
+
+Ann Drinan, op de
+@uref{http://www.polyphonic.org/article.php?id=188, Polyphonic.org}
+website, presenteert opmerkingen van twee orkestbibliothekarissen
+die praten over het gebruik van software om hun bibliotheken te
+onderhouden.
+
+@item
+juni 2009
+
+In een @uref{http://news.lilynet.net/Free-Music-Now, artikel}
+gepubliceerd in het Franse @emph{National Conservatory Parent
+Association}'s jaarblad, legt de Franse componist en LilyPond-bijdrager
+Valentin Villenave uit waarom Vrije licenties, en in het bijzonder
+LilyPond-gegraveerde partituren, van instrumenteel belang zijn in
+het voor iedereen toegankelijk maken van genoteerde muziek.
+
+@item
+februari 2008
+
+In @uref{http://www.musicbyandrew.ca/finale-lilypond-1.html,
+artikelen op zijn persoonlijke site} vergelijkt Andrew
+Hawryluk Finale en LilyPond in algemene termen, en evalueert
+muzieknotatie-mogelijkheden van beide programma's in detail.
+Het tweede artikel is een leerzame analyse van
+muzieknotatie-kwesties in Rachmaninoff's Piano Prelude
+No. 6, inclusief vergelijkingen met een hand-gegraveerde
+referentie-uitgave.
+
+@item
+juni 2006
+
+@uref{http://distrowatch.com,DistroWatch} complimenteert
+LilyPond en
+@uref{http://distrowatch.com/weekly.php?issue=20060605,schrijft}
+@qq{Dames en Heren, wij zijn blij te mogen aankondingen,
+gebaseerd op verzoeken van lezers, dat de donatie van
+DistroWatch mei 2006 is toegekent aan LilyPond
+(@euro{}190.00) en Lua (US$250.00).}
+
+@item
+december 2005
+
+@uref{http://linuxjournal.com,Linux Journal} publiceert een
+artikel getiteld
+@uref{http://www.linuxjournal.com/article/8364, Maak
+verbluffende Schenker gravures met GNU LilyPond}. Het is
+een diepgaand maar praktisch uitgelicht artikel met scherp
+gestoken LilyPond-gravures. Auteur Kris Shaffer merkt op
+dat @qq{GNU LilyPond prachtige gravures maakt die
+commerciële alternatieven op tweede-rangs laat lijken.}
+
+@item
+20 augustus, 2005
+
+Het Belgische dagblad De Standaard onderzoekt wat Free
+Software auteurs bezield in een artikel getiteld
+@uref{http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=G42H5GD6,
+Delen van KENNIS zonder WINSTBEJAG} in de @q{DS2-bijlage}.
+LilyPond wordt als een voorbeeld gebruikt en het artikel is
+doorlucht met citaten van een e-mail interview met Jan
+Nieuwenhuizen. Dit is LilyPonds eerste optreden in
+mainstream gedrukte pers.
+
+@item
+june 2005
+
+Een Frans artikel over de LilyPond 2.6 uitgave verschijnt op
+@uref{http://linuxfr.org/2005/06/27/19210.html, linuxfr.org}.
+
+@item
+oktober 2004
+
+De redacteurs van of Computer!Totaal, een Nederlands
+computerblad,
+@uref{http://lilypond.org/web/images/computer-totaal.jpeg,
+beschrijven LilyPond} in het oktober 2004-nummer als:
+@qq{Prachtige gratis (open source) software [..] De
+bladmuziek die LilyPond oplevert is inderdaad bijzonder
+fraai [..] een zeer krachtig systeem waarvoor bijna
+niets onmogelijk is.}
+
+@item
+juli, augustus 2004
+
+Dave Phillips schrijft een inleidend artikel voor
+@uref{http://linuxjournal.com,Linux Journal}: Aan
+de klinkende rand: LilyPond, delen
+@uref{http://www.linuxjournal.com/article/7657, een} en
+@uref{http://www.linuxjournal.com/article/7719, twee}.
+
+@item
+maart 2004
+
+Chris Cannam
+@uref{http://www.all-day-breakfast.com/cannam/linux-musician/lilypond.html,interviewt}
+Han-Wen Nienhuys en Jan Nieuwenhuizen op linuxmusician.com
+(originele site opgeheven). Dit interview is gerecenceerd
+in een
+@uref{http://slashdot.org/article.pl?sid=04/03/13/2054227&tid=,
+slashdot artikel}.
+
+@item
+februari 2004
+
+Jazz-zanger Gail Selkirk schrijft over
+@uref{http://www.songbirdofswing.com/editorial_page/lilypond/,
+Duik in LilyPond}. @qq{... je kunt make lead sheets of volledige
+orkestpartituren maken, en de resultaten kunnen verbluffend zijn.}
+@uref{http://www.computermusic.co.uk/, Computer Music Special},
+nummer CMS06.
+
+@end itemize
+
+@divEnd
+@divEnd
+
+
+@divClass{column-right-top}
+@subheading Gebruikerservaringen
@divClass{testimonial-item}
@imageFloat{carter-brey,jpg, right}
@divEnd
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading @uref{http://webusers.siba.fi/~mkuuskan/, Dr. Mika Kuuskankare}, onderzoeker aan de @uref{http://siba.fi, Sibelius Academy Finland}, componist en auteur van Expressive Notation Package (ENP)
+
+@qq{Ik heb het diepste respect voor LilyPond en haar
+scheppers en beheerders omdat ik uit persoonlijke ervaring
+weet hoe moeilijk dit soort software kan zijn.}
+@divEnd
+
+
+@divClass{testimonial-item}
+@subsubheading @uref{http://camerondh.blogspot.com, David Cameron}, Muzikant, professioneel typesetter en sinds lang SCORE-gebruiker
+
+@qq{Mijn hartelijke dank aan iedereen die bijdraagtaan dit
+project. Ik was een power SCORE-gebruiker voor grote
+zetwerk huizen lang geleden in de jaren '90, maar voor mijn
+gevoel maakt LilyPond het mogelijk om precies datgene op
+papier te krijgen wat ik wil, in het bijzonder als het niet
+"standaard" praktijk is.}
+@divEnd
+
+@divEnd
+
+@contactUsAbout{nieuwsberichten of gebruikerservaringen}
+
@divClass{column-center-bottom}
@subheading En nu?
@divClass{column-center-top}
-@subheading Grafische omgeving: Denemo
-
-@imageClickable{screenshot-denemo-small,png,
- (klik om te vergroten),screenshot-denemo,png,right}
-
-@sourceimage{logo-linux,,,}
-@sourceimage{logo-windows,,,}
-
-@uref{http://denemo.org}
-
-Denemo is een grafische editor die LilyPond-broncode
-genereert, in versie 2.8.7, en ook audio afspeelt. Hiermee
-kunnen gebruikers LilyPond-broncode parallel weergeven met
-het grafische beeld. Extra LilyPond-verfijningen (tweaks)
-kunnen aan noten, akkoorden enz. worden gekoppeld en worden
-opgeslagen in het Denemo-bestand, zodat gebruikers toch
-grafisch verder kunnen bewerken.
-
-Het verplaatsen van de cursor in de LilyPond-tekst
-verplaatst ook de cursor in het grafische beeld, en
-syntaxfouten in LilyPond-verfijningen (tweaks) worden
-gehighlight in het tekstvenster.
-
-@divEnd
-
-@divClass{column-center-top}
-@subheading Gecombineerde omgeving: LilyPondTool
+@subheading LilyPondTool
@imageClickable{lilypondtool-2.12-screenshot-400wide,png,
(klik om te vergroten),lilypondtool-2.12-screenshot,png,right}
@divEnd
@divClass{column-center-top}
-@subheading Gecombineerde omgeving: Frescobaldi
+@subheading Frescobaldi
@imageClickable{frescobaldi-lilypond-editor-small,png,
(klik om te vergroten),frescobaldi-lilypond-editor,png,right}
@uref{http://www.frescobaldi.org}
Frescobaldi is een muziek- en teksteditor speciaal voor
-LilyPond met ingebouwde PDF-viewer, een krachtige partituur
-wizard en vele bewerkingsfuncties. Het is gebaseerd op de
-KDE4 bibliotheken en draait momenteel op alle soorten Linux
-en andere UNIX-achtige operating systemen.
+LilyPond met een ingebouwde PDF-viewer, een krachtige
+partituur wizard en vele bewerkingsfuncties. Het is
+gebaseerd op de KDE4 bibliotheken en draait momenteel op
+alle soorten Linux en andere UNIX-achtige operating
+systemen.
@divEnd
@divClass{column-center-top}
-@subheading Tekst omgeving: Emacs en Vim
+@subheading Grafische omgeving: Denemo
+
+@imageClickable{screenshot-denemo-small,png,
+ (klik om te vergroten),screenshot-denemo,png,right}
+
+@sourceimage{logo-linux,,,}
+@sourceimage{logo-windows,,,}
+
+@uref{http://denemo.org}
+
+Denemo is een grafische editor die LilyPond-broncode
+genereert, en ook audio afspeelt. Hiermee kunnen gebruikers
+LilyPond-broncode parallel weergeven met het grafische
+beeld. Extra LilyPond-verfijningen (tweaks) kunnen aan
+noten, akkoorden enz. worden gekoppeld en worden opgeslagen
+in het Denemo-bestand, zodat gebruikers toch grafisch verder
+kunnen bewerken.
+
+Het verplaatsen van de cursor in de LilyPond-tekst
+verplaatst ook de cursor in het grafische beeld, en
+syntaxfouten in LilyPond-verfijningen (tweaks) worden
+gehighlight in het tekstvenster.
+
+@divEnd
+
+@divClass{column-center-top}
+@subheading Tekst omgeving
@sourceimage{logo-linux,,,}
@sourceimage{logo-freebsd,,,}
uitbreidbare editor en kan gebruikt worden als een
Geïntegreerde Ontwikkel Omgeving (IDE). Er is een
@q{lilypond mode} die de taaldefinities voor het werken met
-LilyPond-broncodebestanden levert.
+LilyPond-broncodebestanden levert. Verder heeft een van
+onze ontwikkelaars
+@uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/lilypond/lyqi.html,lyqi}
+geschreven, een Emacs major mode.
@uref{http://www.vim.org}
editor verkiest voor het schrijven van
LilyPond-invoerbestanden.
-@divEnd
-
-@divClass{column-center-top}
-@subheading Andere programma's
-
-@subsubheading Gecombineerde omgeving: LilyKDE
-
-@imageClickable{lilykde-screenshot-small,png,
- (klik om te vergroten),lilykde-screenshot,png,right}
-
-@sourceimage{logo-linux,,,}
-@sourceimage{logo-freebsd,,,}
-
-@uref{http://lilykde.googlecode.com/}
-
-LilyKDE is opgevolgd door
-@uref{http://www.frescobaldi.org/,Frescobaldi}, en bestaat
-alleen nog als LilyKDE3 voor KDE 3.5 en lilypond-KDE4 voor
-KDE 4.1.
-
-LilyKDE is een plugin voor de bewerker van KDE,
-@uref{http://kate-editor.org/,Kate}. Het heeft een
-krachtige partituur-wizard om snel LilyPond-documenten op te
-stellen en een geïntegreerde PDF-viewer.
-
-LilyKDE kan gebruik maken van
-@uref{http://www.volny.cz/smilauer/rumor/,Rumor}, zodat
-muziek kan worden ingevoerd door middel van een
-MIDI-klavier.
-
-Andere functies zijn het plaatsen van koppeltekens in
-liedteksten en het tegelijkertijd draaien van LilyPond op
-meerdere bestanden vanuit het KDE-bestandsbeheer.
-
-@subsubheading Tekstomgeving: TexShop
+Meer informatie over instellingen voor Emacs en Vim is te
+vinden in @rprogram{Text editor support}.
@sourceimage{logo-macosx,,,}
-
@uref{http://www.uoregon.edu/~koch/texshop}
De TexShop-editor voor MacOS@tie{}X kan uitgebreid worden
voor het uitvoeren van LilyPond, @command{lilypond-book} en
@command{convert-ly} vanuit de editor, door gebruik te maken
-van de uitbreidingen die beschikbaar zijn op
-@uref{http://www.dimi.uniud.it/vitacolo/freesoftware.html#desktoppub}.
+van de uitbreidingen die beschikbaar zijn op:
+
+@example
+@uref{http://users.dimi.uniud.it/~nicola.vitacolonna/home/content/lilypond-scripts}
+@end example
-@subsubheading TextMate
+@sourceimage{logo-macosx,,,}
+Er is een LilyPond bundel voor TextMate, een commerciële editor for MacOS.
+Die kan je installeren met:
+
+@example
+mkdir -p /Library/Application\ Support/TextMate/Bundles
+cd /Library/Application\ Support/TextMate/Bundles
+git clone http://github.com/textmate/lilypond.tmbundle.git
+
+@end example
@divEnd
+
@divClass{column-center-top}
-@subheading Andere programma's die LilyPond-code kunnen exporteren
+@subheading Programma's die LilyPond-code kunnen exporteren
-@subsubheading Grafische omgevingen:
+@subsubheading Score, tab en MIDI-editors:
@itemize
@item
-@uref{http://noteedit.berlios.de,NoteEdit}
-dat @uref{http://www.musicxml.com/xml.html,MusicXML} importeert
-@item
-@uref{http://www.rosegardenmusic.com,Rosegarden},
-dat MIDI importeert
+@uref{http://www.rosegardenmusic.com,Rosegarden}, een audio en
+MIDI-sequencer, die tevens een partituur-editor voor het editen
+van enkelvoudige notenbalken heeft.
+
@item
@uref{http://vsr.informatik.tu-chemnitz.de/staff/jan/nted/nted.xhtml,NtEd},
-heeft experimentele LilyPond export
+een partituur editor gebaseerd op de @uref{http://cairographics.org, Cairo}
+bibliotheek en heeft experimentele LilyPond export.
+
@item
-@uref{http://www.tuxguitar.com.ar/,TuxGuitar}, kan exporteren naar LilyPond.
+@uref{http://www.tuxguitar.com.ar/,TuxGuitar}, een
+multi-track tablatuur-editor en -speler, heeft een
+partituur-beeld en tab-beeld en kan exporteren naar LilyPond.
+
@item
-@uref{http://musescore.org,MuseScore} kan exporteren naar
-LilyPond.
+@uref{http://musescore.org,MuseScore}, een partituur-editor,
+heeft onvolledige LilyPond-export maar wordt actief
+ontwikkeld.
+
@item
-@uref{http://canorus.org,Canorus} kan ook exporteren naar
-LilyPond, maar is nog beta-software. Testers zijn welkom.
+@uref{http://canorus.org,Canorus}, een partituur-editor, kan
+ook exporteren naar LilyPond, maar is nog beta-software.
+Testers zijn welkom.
+
@item
-@uref{http://lilycomp.sourceforge.net, LilyComp} is een
-grafisch nootinvoerprogramma, en werkt als een numeriek
-toetsenbord dat LilyPond-noten produceert.
+@uref{http://www.volny.cz/smilauer/rumor/rumor.html,Rumor},
+een realtime monofonische MIDI naar LilyPond-vertaler.
+
+@item
+@uref{http://www.holmessoft.co.uk/homepage/software/NWC2LY/index.htm,
+NW2LY} een a C#-programma dat een
+@uref{http://www.noteworthysoftware.com/, NoteWorthy}-lied naar
+LilyPond converteert.
+
@end itemize
@subsubheading Gereedschappen voor de commandoregel
@itemize
+
@item
-@uref{http://www.volny.cz/smilauer/rumor/rumor.html,Rumor},
-een realtime monofonische MIDI naar LilyPond-vertaler.
+@uref{http://www.projectabjad.org/,Abjad}, een
+@uref{http://www.python.org/,Python} API voor Formalized
+Score Control, ontworpen om componisten ingewikkelde stukken
+LilyPond-notatie op te laten bouwen op een iteratieve en
+incrementele manier.
+
+@item
+@uref{http://common-lisp.net/project/fomus/,FOMUS}, een
+LISP-bibliotheek voor het genereren van muzieknotatie vanuit
+computermuziek softwareomgevingen.
+
+@item
+@uref{http://strasheela.sourceforge.net,Strasheela}, een
+omgeving gebouwd bovenop de
+@uref{http://www.mozart-oz.org/, Mozart/Oz}
+constraint-gebaseerde programmeertaal.
+
+
+@end itemize
+@divEnd
+
+@divClass{column-center-top}
+
+@subheading Andere programma's die niet actief worden ontwikkeld
+
+@itemize
+
+@item
+@uref{http://lilykde.googlecode.com/,LilyKDE} is vervangen door
+@uref{http://www.frescobaldi.org/,Frescobaldi}, en bestaat alleen nog als
+LilyKDE3 voor KDE 3.5 en lilypond-KDE4 voor KDE 4.1.
+
@item
-@uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/lilypond/lyqi.html,lyqi}, een
-major moder voor Emacs.
+@uref{http://noteedit.berlios.de,NoteEdit}, dat
+@uref{http://www.musicxml.com/xml.html,MusicXML} importeerde, is geforkt
+in
+@uref{http://vsr.informatik.tu-chemnitz.de/staff/jan/nted/nted.xhtml,NtEd}
+en @uref{http://canorus.org,Canorus}.
+
@item
-@uref{http://common-lisp.net/project/fomus/,FOMUS},
-een LISP-bibliotheek voor het genereren van muzieknotatie
+@uref{http://lilycomp.sourceforge.net, LilyComp} is een grafisch
+nootinvoer-programma en werkt ongeveer als een numeriek toetsenbord
+dat LilyPond noten produceert.
+
@end itemize
+
@divEnd
met een pianoklavier of muis+GUI! Misschien wil je de
@ref{Functies}, @ref{Voorbeelden} of @ref{Vrijheid}
herlezen, of wil je lezen over @ref{Producties} en
-@ref{Gebruikerservaringen} van gebruikers. Onze aanpak van
+@ref{Recenties} van gebruikers. Onze aanpak van
berekende esthetiek van klassieke muziekgravure wordt
beschreven in @ref{Achtergrond}.