1 @c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: nl -*-
2 @c This file is part of web.texi
4 Translation of GIT committish: ffd8edadef992d85d26e9bdc54dad6cf1ba06674
6 When revising a translation, copy the HEAD committish of the
7 version that you are working on. For details, see the Contributors'
8 Guide, node Updating translation committishes..
13 @translationof Introduction
15 @divClass{column-center-top}
17 @imageFloat{flat-design,png,right}
19 De inspiratie voor LilyPond ontstond toen twee muzikanten
20 meer wilden dan de ontzielde aanblik van met de computer
21 geprinte bladmuziek. Muzikanten lezen het liefst mooie
22 muziek dus waarom zouden programmeurs geen software kunnen
23 schrijven waarmee je elegante partijen af kunt drukken?
25 Het resultaat is een systeem dat muzikanten bevrijdt van
26 layout-details zodat ze zich kunnen concentreren op het
27 maken van muziek. LilyPond werkt met hen samen om partijen
28 te maken van publicatiekwalteit, volgens de beste tratities
29 van klassieke muziekgravure.
33 @divClass{column-left-top}
34 @subheading Waarom LilyPond gebruiken?
39 @ref{Functies}: Wat kan LilyPond?
42 @ref{Voorbeelden}: Ik wil muziek zien!
45 @ref{Vrijheid}: LilyPond is Vrije Software.
48 @ref{Achtergrond}: Onze berekende esthetiek.
53 @divClass{column-right-top}
54 @subheading Wie gebruikt het?
59 @ref{Producties}: Levensecht gebruik van LilyPond.
62 @ref{Gebruikerservaringen}: Wat zeggen onze gebruikers?
67 @divClass{column-center-bottom}
68 @subheading Waarom zou je geen LilyPond gebruiken?
73 @ref{Tekst invoer}: Jullie schrijven muziek als @emph{tekst}?!
76 @ref{Eenvoudiger bewerken}: Andere manieren van werken met LilyPond.
83 * Functies:: What can LilyPond do?
84 * Voorbeelden:: I want to see some music!
85 * Vrijheid:: Freedom and the GPL.
86 * Achtergrond:: Computational aesthetics.
87 * Producties:: Real-life use of LilyPond.
88 * Gebruikerservaringen:: What do people say about it?
89 * Tekst invoer:: You write music as text?!
90 * Eenvoudiger bewerken:: Other ways of working with LilyPond.
97 @unnumberedsec Functies
98 @translationof Features
100 @subheading Waarom overstappen op LilyPond?
103 @subsubheading Uitmuntende klassieke muziekgravure
105 @imageFloat{flat-design,png,right}
107 Met LilyPond produceren muzikanten elegante bladmuziek die
108 gemakkelijk leest. De community van ontwikkelaars heeft
109 duizenden uren geïnvesteerd in het ontwikkelen van krachtige
110 muziek-graveer software die in prachtig gegraveerde muziek
111 resulteert. Alle stijlinstellingen, het speciaal ontworpen
112 muziekfont en algoritmes zijn geïnspireerd op de mooiste
113 handgegraveerde bladmuziek. De LilyPond uitvoer ziet er net
114 zo krachtig en harmonisch uit als de best gegraveerde
115 klassieke partituren. Dit wordt verder uitgewerkt in ons
118 @subsubheading Minder gepriegel
120 Spendeer minder tijd aan het prutsen met het resultaat;
121 LilyPond verzint zelf de beste layout. Het bepaalt de
122 spatiëring en het afbreken van regels en pagina's, zodat een
123 strakke en regelmatige layout ontstaat. Het voorkomt
124 botsingen tussen liedteksten, noten en akkoorden en plaatst
125 legatobogen en waardestrepen automatisch!
127 @subsubheading Tekstgebaseerde invoer
129 LilyPond werkt met ASCII invoer die je kunt aanleveren met
130 jouw favoriete tekst editor, snel en comfortabel. De invoer
131 bevat alle informatie, dus het onthouden van ingewikkelde
132 reeksen commando's is niet nodig: bewaar eenvoudigweg je
133 invoer bestand op en je kunt alles later raadplegen.
135 @subsubheading Toegangkelijkheid
137 Tekst-gebaseerde invoer maakt het schrijven van partituren
138 ook mogelijk voor gebruikers met ernstige lichamelijke
139 beperkingen. Gebruikers met motorische beperkingen die niet
140 kunnen typen of een muis kunnen besturen, kunnen
141 spraakherkennings software gebruiken om LilyPond bestanden
142 te bewerken. Zelfs blinde gebruikers kunnen voorlees
143 software gebruiken voor het schrijven van LilyPond bestanden
144 -- een onmogelijke taak in grafisch-gebaseerde
148 @subsubheading Combineer muziek en tekst
150 @imageFloat{lilypond-book,png,right}
152 Voeg muziekfragmenten aan teksten toe zonder het knippen en
153 plakken van plaatjes. Je kunt naadloos bladmuziek in
154 @LaTeX{} of HTML integreren, of muziek aan OpenOffice.org
155 toevoegen met OOoLilyPond.
159 @subsubheading Vrije software
161 LilyPond kan kostenloos worden gedownload! Ja hoor - het is
162 gratis. Je kunt het downloaden van de downloadpagina.
164 Bovendien is het ook vrije software. Wat betekent dat je de
165 broncode erbij krijgt, plus toestemming om deze te
166 veranderen en te kopiëren. Dus als je je ergert aan een
167 fout, of als er iets in het programma ontbreekt, kun je het
168 zelf oplossen of iemand anders inhuren om het voor je te
171 @subsubheading Uitbreidbaar ontwerp
173 Alle instellingen kunnen worden aangepast aan je eigen
174 persoonlijke typografische voorkeuren. Als dat niet
175 voldoende is, bestaat er nog altijd de ingebouwde
176 scriptingtaal, een dialect van de krachtige programmeertaal
177 LISP, waarmee je desnoods elk detail kunt
178 veranderen. Instellingen, variabelen en functies zijn
179 allemaal beschreven in de uitvoerige referentiehandleiding
183 @subsubheading Uitstekende ondersteuning
185 LilyPond werkt op alle bekende besturingssystemen:
186 GNU/Linux, MacOS X, en Windows. Er is een zeer uitgebreide
187 handleiding met honderden voorbeeldbestandjes. Er is een
188 actieve gebruikersgroep die antwoorden geeft op de
189 lilypond-user mailing list, terwijl het ontwikkelingsteam
190 ervoor zorgt dat problemen snel worden opgelost.
194 @divClass{column-center-bottom}
197 Nog steeds niet overtuigd? Bekijk dan maar eens enkele
198 specifieke @ref{Voorbeelden}. Heb je al besloten LilyPond
199 te gaan proberen, lees dan eerst over onze
205 @unnumberedsec Voorbeelden
206 @translationof Examples
208 LilyPond is een krachtig en flexibel gereedschap voor
209 uiteenlopende muziekgraveertaken. Loop ter inspiratie door
210 onze gallerij met voorbeelden!
213 @subsubheading Klassieke Muziek
215 Dit orgelwerk van J.S. Bach is een typisch LilyPond project.
217 @exampleImage{bach-bwv610}
221 @subsubheading Ingewikkelde Muzieknotatie
223 Dit voorbeeld uit @emph{Goyescas} van Enrique Granados laat
224 voortgezette typesetting functies zien, zoals waardestrepen
225 met knie, stokken tussen notenbalken en
226 melodie-volglijntjes.
228 @exampleImage{granados}
232 @subsubheading Vroege Muziek
234 LilyPond heeft ook ondersteuning voor verscheidene
235 verouderde notatievormen zoals dit Gregoriaans liedfragment.
237 @exampleImage{ancient-headword}
241 @subsubheading Moderne Muziek
243 Hedendaagse componisten vinden dat LilyPond zich goed leent
244 voor het tonen van ongebruikelijke notatie. Hier is een
245 fragment uit Trevor Bača's @emph{Čáry}, voor solo bas fluit.
252 @subsubheading Efficiënte, flexibele creatie partijen voor uitvoerenden
254 Vanuit één en dezelfde broncode kunnen allerlei soorten
255 partijen worden gemaakt. Dit is een fragment uit
256 @uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/, Nicolas Sceaux's}
257 gravure van Handels @emph{Giulio Cesare}, als volledige
258 partituur, piano-zang reductie, en een vioolpartij.
260 @exampleImage{sesto-full}
262 @exampleImage{sesto-piano}
264 @exampleImage{sesto-violin}
269 @subsubheading Tablatuur
271 LilyPond ondersteunt tablatuur notatie die aangepast kan
272 worden voor elk intrument dat van tablatuur kan spelen.
273 De tablatuurbalk wordt automatisch gegenereerd uit de
274 noten die voor de vijf-lijns notenbalk zijn ingevoerd.
276 @exampleImage{tab-example}
280 @subsubheading Schenker Diagrammen
282 De standaard uitvoer kan ingrijpend worden veranderd. Hier
283 heeft iemand een indrukwekkende Schenker analyse gemaakt.
285 @exampleImage{bach-schenker}
289 @subsubheading Vocale Muziek
291 LilyPond blinkt uit in alle soorten vocale muziek, van
292 psalmen en gezangen tot opera. Hier is een middeleeuws
293 motet met enigszins ongebruikelijke voorwaarden. De tenor
294 stem is in een andere maatsoort genoteerd dan de anderen,
295 maar moet uitgelijnd zijn als ware het dezelfde maatsoort.
296 LilyPond doet dit bijzonder elegant. Let ook op de incipits
297 met sleutels in de Vaticana stijl, de doorgestreepte stokken
298 die gepliceerde noten aangeven en de ligatuur haken boven
299 bepaalde groepen noten.
301 @exampleImage{aucun-snippet}
305 @subsubheading Educatieve Toepassingen
307 LilyPond is ook perfect geschikt voor educatieve doeleinden.
308 Hier is een voorbeeld van een eenvoudige contrapunt oefening.
310 @exampleImage{theory}
314 @subsubheading Populaire Muziek
316 Het is eenvoudig om pop lead sheets met melodie, songtekst,
317 accoordnamen, en fretdiagrammen te maken. In dit voorbeeld
318 zie je enkele van de voorgedefiniëerde fretdiagrammen, maar
319 ze kunnen ook ingrijpend aangepast worden voor vrijwel elke
326 @subsubheading Grote Projecten
328 LilyPond is uitstekend voor grote projecten zoals opera's of
329 werken voor groot symfonie orkest. Daarnaast levert de
330 tekst-gebaseerde invoer een grotere toegankelijkheid -- dit
331 voorbeeld is een bijdrage van Hu Haipeng, een blinde
334 @exampleImage{orchestra}
338 @divClass{column-center-bottom}
341 Nog steeds niet overtuigd? LilyPond is Vrije Software, die
342 jou @ref{Vrijheid} geeft. Heb je al besloten LilyPond te
343 gaan proberen, lees dan eerst over onze @ref{Tekst invoer}.
347 @unnumberedsec Vrijheid
348 @translationof Freedom
353 @subheading Free Software
354 @subheading What are the benefits to users?
355 @subheading Why do LilyPond developers @qq{give away} their work for free?
356 @subheading Where now?
359 @unnumberedsec Achtergrond
360 @translationof Background
365 @subheading Background essay
366 @subheading Where now?
369 @unnumberedsec Producties
370 @translationof Productions
376 @subheading Published sheet music
377 @subheading Where now?
379 @node Gebruikerservaringen
380 @unnumberedsec Gebruikerservaringen
381 @translationof Testimonials
386 @subsubheading @uref{http://nyphil.org/meet/orchestra/index.cfm?page=profile&personNum=7, Carter Brey}, Principal Cellist, New York Philharmonic
387 @subsubheading @uref{http://icem-www.folkwang-hochschule.de/~finnendahl/, Orm Finnendahl}, professor of Composition, Musikhochschule Freiburg
388 @subsubheading Darius Blasband, composer (Brussels, Belgium)
389 @subsubheading Kieren MacMillan, composer (Toronto, Canada)
390 @subsubheading Chris Cannam, lead programmer of the @uref{http://www.rosegardenmusic.com/, RoseGarden} project
391 @subsubheading Chris Snyder, @uref{http://www.adoromusicpub.com/, Adoro Music Publishing}
392 @subsubheading David Bobroff, Bass Trombone, Iceland Symphony Orchestra
393 @subsubheading Vaylor Trucks, Electric guitar player (Yes, @uref{http://www.allmanbrothersband.com/modules.php?op=modload&name=userpage&file=content&page_id=12, related to})
394 @subsubheading @uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/, Nicolas Sceaux}, @uref{http://www.mutopiaproject.org/, Mutopia} contributor
395 @subsubheading @uref{http://www.troff.org/whoswho.html#werner, Werner Lemberg}, Conductor at the Theatre in Koblenz, Germany and distinguished GNU Hacker
396 @subsubheading Paul Davis, developer of @uref{http://jackaudio.org/, JACK} and @uref{http://www.ardour.org/, Ardour}
397 @subheading Where now?
400 @unnumberedsec Tekst invoer
401 @translationof Text input
406 @subheading @qq{Compiling} Music
407 @subsubheading It's as simple as A B C
408 @subsubheading Pop music
409 @subsubheading Orchestral parts
410 @subsubheading Beginner Documentation
411 @subsubheading Easier editing environments
412 @subheading Where now?
414 @node Eenvoudiger bewerken
415 @unnumberedsec Eenvoudiger bewerken
416 @translationof Easier editing
421 @subheading Graphical environment: Denemo
422 @subheading Mixed environment: LilyPondTool
423 @subheading Mixed environment: Frescobaldi
424 @subheading Text environment: Emacs and Vim
426 @subsubheading Mixed environment: LilyKDE
427 @subsubheading Text environment: TexShop
428 @subsubheading TextMate
429 @subheading Other programs can export LilyPond code
430 @subsubheading Graphical environments:
431 @subsubheading Command Line Tools:
432 @subheading Where now?