@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: nl -*-
@c This file is part of web.texi
@ignore
    Translation of GIT committish: ffd8edadef992d85d26e9bdc54dad6cf1ba06674

    When revising a translation, copy the HEAD committish of the
    version that you are working on.  For details, see the Contributors'
    Guide, node Updating translation committishes..
@end ignore

@node Inleiding
@unnumbered Inleiding
@translationof Introduction
 
@divClass{column-center-top}
@subheading Ons Doel
@imageFloat{flat-design,png,right}

De inspiratie voor LilyPond ontstond toen twee muzikanten
meer wilden dan de ontzielde aanblik van met de computer
geprinte bladmuziek.  Muzikanten lezen het liefst mooie
muziek dus waarom zouden programmeurs geen software kunnen
schrijven waarmee je elegante partijen af kunt drukken?

Het resultaat is een systeem dat muzikanten bevrijdt van
layout-details zodat ze zich kunnen concentreren op het
maken van muziek.  LilyPond werkt met hen samen om partijen
te maken van publicatiekwalteit, volgens de beste tratities
van klassieke muziekgravure.

@divEnd

@divClass{column-left-top}
@subheading Waarom LilyPond gebruiken?

@itemize

@item
@ref{Functies}: Wat kan LilyPond?

@item
@ref{Voorbeelden}: Ik wil muziek zien!

@item
@ref{Vrijheid}: LilyPond is Vrije Software.

@item
@ref{Achtergrond}: Onze berekende esthetiek.
@end itemize

@divEnd

@divClass{column-right-top}
@subheading Wie gebruikt het?

@itemize

@item
@ref{Producties}: Levensecht gebruik van LilyPond.

@item
@ref{Gebruikerservaringen}: Wat zeggen onze gebruikers?

@end itemize
@divEnd

@divClass{column-center-bottom}
@subheading Waarom zou je geen LilyPond gebruiken?

@itemize

@item
@ref{Tekst invoer}: Jullie schrijven muziek als @emph{tekst}?!

@item
@ref{Eenvoudiger bewerken}: Andere manieren van werken met LilyPond.

@end itemize
@divEnd

@divClass{hide}
@menu
* Functies::                    What can LilyPond do?
* Voorbeelden::                    I want to see some music!
* Vrijheid::                     Freedom and the GPL.
* Achtergrond::                  Computational aesthetics.
* Producties::                 Real-life use of LilyPond.
* Gebruikerservaringen::                What do people say about it?
* Tekst invoer::                  You write music as text?!
* Eenvoudiger bewerken::              Other ways of working with LilyPond.
@end menu
@divEnd



@node Functies
@unnumberedsec Functies
@translationof Features

@subheading Waarom overstappen op LilyPond?


@subsubheading Uitmuntende klassieke muziekgravure

@imageFloat{flat-design,png,right}

Met LilyPond produceren muzikanten elegante bladmuziek die
gemakkelijk leest.  De community van ontwikkelaars heeft
duizenden uren geïnvesteerd in het ontwikkelen van krachtige
muziek-graveer software die in prachtig gegraveerde muziek
resulteert.  Alle stijlinstellingen, het speciaal ontworpen
muziekfont en algoritmes zijn geïnspireerd op de mooiste
handgegraveerde bladmuziek.  De LilyPond uitvoer ziet er net
zo krachtig en harmonisch uit als de best gegraveerde
klassieke partituren.  Dit wordt verder uitgewerkt in ons
@ref{Essay}.

@subsubheading Minder gepriegel

Spendeer minder tijd aan het prutsen met het resultaat;
LilyPond verzint zelf de beste layout.  Het bepaalt de
spatiëring en het afbreken van regels en pagina's, zodat een
strakke en regelmatige layout ontstaat.  Het voorkomt
botsingen tussen liedteksten, noten en akkoorden en plaatst
legatobogen en waardestrepen automatisch!

@subsubheading Tekstgebaseerde invoer

LilyPond werkt met ASCII invoer die je kunt aanleveren met
jouw favoriete tekst editor, snel en comfortabel.  De invoer
bevat alle informatie, dus het onthouden van ingewikkelde
reeksen commando's is niet nodig: bewaar eenvoudigweg je
invoer bestand op en je kunt alles later raadplegen.

@subsubheading Toegangkelijkheid

Tekst-gebaseerde invoer maakt het schrijven van partituren
ook mogelijk voor gebruikers met ernstige lichamelijke
beperkingen.  Gebruikers met motorische beperkingen die niet
kunnen typen of een muis kunnen besturen, kunnen
spraakherkennings software gebruiken om LilyPond bestanden
te bewerken.  Zelfs blinde gebruikers kunnen voorlees
software gebruiken voor het schrijven van LilyPond bestanden
-- een onmogelijke taak in grafisch-gebaseerde
muziekprogramma's.


@subsubheading Combineer muziek en tekst

@imageFloat{lilypond-book,png,right}

Voeg muziekfragmenten aan teksten toe zonder het knippen en
plakken van plaatjes.  Je kunt naadloos bladmuziek in
@LaTeX{} of HTML integreren, of muziek aan OpenOffice.org
toevoegen met OOoLilyPond.



@subsubheading Vrije software

LilyPond kan kostenloos worden gedownload!  Ja hoor - het is
gratis.  Je kunt het downloaden van de downloadpagina.

Bovendien is het ook vrije software.  Wat betekent dat je de
broncode erbij krijgt, plus toestemming om deze te
veranderen en te kopiëren.  Dus als je je ergert aan een
fout, of als er iets in het programma ontbreekt, kun je het
zelf oplossen of iemand anders inhuren om het voor je te
doen.

@subsubheading Uitbreidbaar ontwerp

Alle instellingen kunnen worden aangepast aan je eigen
persoonlijke typografische voorkeuren.  Als dat niet
voldoende is, bestaat er nog altijd de ingebouwde
scriptingtaal, een dialect van de krachtige programmeertaal
LISP, waarmee je desnoods elk detail kunt
veranderen. Instellingen, variabelen en functies zijn
allemaal beschreven in de uitvoerige referentiehandleiding
van het programma.


@subsubheading Uitstekende ondersteuning

LilyPond werkt op alle bekende besturingssystemen:
GNU/Linux, MacOS X, en Windows.  Er is een zeer uitgebreide
handleiding met honderden voorbeeldbestandjes.  Er is een
actieve gebruikersgroep die antwoorden geeft op de
lilypond-user mailing list, terwijl het ontwikkelingsteam
ervoor zorgt dat problemen snel worden opgelost.



@divClass{column-center-bottom}
@subheading En nu?

Nog steeds niet overtuigd?  Bekijk dan maar eens enkele
specifieke @ref{Voorbeelden}.  Heb je al besloten LilyPond
te gaan proberen, lees dan eerst over onze 
@ref{Tekst invoer}.
@divEnd


@node Voorbeelden
@unnumberedsec Voorbeelden
@translationof Examples

LilyPond is een krachtig en flexibel gereedschap voor
uiteenlopende muziekgraveertaken.  Loop ter inspiratie door
onze gallerij met voorbeelden!

@newsItem
@subsubheading Klassieke Muziek

Dit orgelwerk van J.S. Bach is een typisch LilyPond project.

@exampleImage{bach-bwv610}
@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Ingewikkelde Muzieknotatie

Dit voorbeeld uit @emph{Goyescas} van Enrique Granados laat
voortgezette typesetting functies zien, zoals waardestrepen
met knie, stokken tussen notenbalken en
melodie-volglijntjes.

@exampleImage{granados}
@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Vroege Muziek

LilyPond heeft ook ondersteuning voor verscheidene
verouderde notatievormen zoals dit Gregoriaans liedfragment.

@exampleImage{ancient-headword}
@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Moderne Muziek

Hedendaagse componisten vinden dat LilyPond zich goed leent
voor het tonen van ongebruikelijke notatie.  Hier is een
fragment uit Trevor Bača's @emph{Čáry}, voor solo bas fluit.

@exampleImage{cary}
@newsEnd


@newsItem
@subsubheading Efficiënte, flexibele creatie partijen voor uitvoerenden

Vanuit één en dezelfde broncode kunnen allerlei soorten
partijen worden gemaakt.  Dit is een fragment uit
@uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/, Nicolas Sceaux's}
gravure van Handels @emph{Giulio Cesare}, als volledige
partituur, piano-zang reductie, en een vioolpartij.

@exampleImage{sesto-full}

@exampleImage{sesto-piano}

@exampleImage{sesto-violin}

@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Tablatuur

LilyPond ondersteunt tablatuur notatie die aangepast kan
worden voor elk intrument dat van tablatuur kan spelen.
De tablatuurbalk wordt automatisch gegenereerd uit de
noten die voor de vijf-lijns notenbalk zijn ingevoerd.

@exampleImage{tab-example}
@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Schenker Diagrammen

De standaard uitvoer kan ingrijpend worden veranderd.  Hier
heeft iemand een indrukwekkende Schenker analyse gemaakt.

@exampleImage{bach-schenker}
@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Vocale Muziek

LilyPond blinkt uit in alle soorten vocale muziek, van
psalmen en gezangen tot opera.  Hier is een middeleeuws
motet met enigszins ongebruikelijke voorwaarden.  De tenor
stem is in een andere maatsoort genoteerd dan de anderen,
maar moet uitgelijnd zijn als ware het dezelfde maatsoort.
LilyPond doet dit bijzonder elegant.  Let ook op de incipits
met sleutels in de Vaticana stijl, de doorgestreepte stokken
die gepliceerde noten aangeven en de ligatuur haken boven
bepaalde groepen noten.

@exampleImage{aucun-snippet}
@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Educatieve Toepassingen

LilyPond is ook perfect geschikt voor educatieve doeleinden.
Hier is een voorbeeld van een eenvoudige contrapunt oefening.

@exampleImage{theory}
@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Populaire Muziek

Het is eenvoudig om pop lead sheets met melodie, songtekst,
accoordnamen, en fretdiagrammen te maken.  In dit voorbeeld
zie je enkele van de voorgedefiniëerde fretdiagrammen, maar
ze kunnen ook ingrijpend aangepast worden voor vrijwel elke
andere situatie.

@exampleImage{chart}
@newsEnd

@newsItem
@subsubheading Grote Projecten

LilyPond is uitstekend voor grote projecten zoals opera's of
werken voor groot symfonie orkest.  Daarnaast levert de
tekst-gebaseerde invoer een grotere toegankelijkheid -- dit
voorbeeld is een bijdrage van Hu Haipeng, een blinde
componist.

@exampleImage{orchestra}
@newsEnd


@divClass{column-center-bottom}
@subheading En nu?

Nog steeds niet overtuigd?  LilyPond is Vrije Software, die
jou @ref{Vrijheid} geeft.  Heb je al besloten LilyPond te
gaan proberen, lees dan eerst over onze @ref{Tekst invoer}.
@divEnd

@node Vrijheid
@unnumberedsec Vrijheid
@translationof Freedom

@untranslated


@subheading Free Software
@subheading What are the benefits to users?
@subheading Why do LilyPond developers @qq{give away} their work for free?
@subheading Where now?

@node Achtergrond
@unnumberedsec Achtergrond
@translationof Background

@untranslated


@subheading Background essay
@subheading Where now?

@node Producties
@unnumberedsec Producties
@translationof Productions

@untranslated


@subheading Concerts
@subheading Published sheet music
@subheading Where now?

@node Gebruikerservaringen
@unnumberedsec Gebruikerservaringen
@translationof Testimonials

@untranslated


@subsubheading @uref{http://nyphil.org/meet/orchestra/index.cfm?page=profile&personNum=7, Carter Brey}, Principal Cellist, New York Philharmonic
@subsubheading @uref{http://icem-www.folkwang-hochschule.de/~finnendahl/, Orm Finnendahl}, professor of Composition, Musikhochschule Freiburg
@subsubheading Darius Blasband, composer (Brussels, Belgium)
@subsubheading Kieren MacMillan, composer (Toronto, Canada)
@subsubheading Chris Cannam, lead programmer of the @uref{http://www.rosegardenmusic.com/, RoseGarden} project
@subsubheading Chris Snyder, @uref{http://www.adoromusicpub.com/, Adoro Music Publishing}
@subsubheading David Bobroff, Bass Trombone, Iceland Symphony Orchestra
@subsubheading Vaylor Trucks, Electric guitar player (Yes, @uref{http://www.allmanbrothersband.com/modules.php?op=modload&name=userpage&file=content&page_id=12, related to})
@subsubheading @uref{http://nicolas.sceaux.free.fr/, Nicolas Sceaux}, @uref{http://www.mutopiaproject.org/, Mutopia} contributor
@subsubheading @uref{http://www.troff.org/whoswho.html#werner, Werner Lemberg}, Conductor at the Theatre in Koblenz, Germany and distinguished GNU Hacker
@subsubheading Paul Davis, developer of @uref{http://jackaudio.org/, JACK} and @uref{http://www.ardour.org/, Ardour}
@subheading Where now?

@node Tekst invoer
@unnumberedsec Tekst invoer
@translationof Text input

@untranslated


@subheading @qq{Compiling} Music
@subsubheading It's as simple as A B C
@subsubheading Pop music
@subsubheading Orchestral parts
@subsubheading Beginner Documentation
@subsubheading Easier editing environments
@subheading Where now?

@node Eenvoudiger bewerken
@unnumberedsec Eenvoudiger bewerken
@translationof Easier editing

@untranslated


@subheading Graphical environment: Denemo
@subheading Mixed environment: LilyPondTool
@subheading Mixed environment: Frescobaldi
@subheading Text environment: Emacs and Vim
@subheading Other
@subsubheading Mixed environment: LilyKDE
@subsubheading Text environment: TexShop
@subsubheading TextMate
@subheading Other programs can export LilyPond code
@subsubheading Graphical environments:
@subsubheading Command Line Tools:
@subheading Where now?
@subheading Legalese