@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: FILL-IN-HEAD-COMMITTISH
+ Translation of GIT committish: 2aa0be0f17d01f731649bf864ee41117ad20dd7c
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
ISOLANG = es
depth = ../..
-SUBDIRS = essay learning notation texidocs usage web extending
+SUBDIRS = essay learning notation texidocs usage web extending included
STEPMAKE_TEMPLATES = documentation
LOCALSTEPMAKE_TEMPLATES = lilypond ly doc-i18n-root
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: 23cd7c415987593a6bafe1a6471caa3d34003498
+ Translation of GIT committish: a48879a125150c95571cc2cd06fd626e75cd3b65
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@chapter Lista de referencias bibliográficas
@translationof Literature list
+A continuación presentamos algunas listas de referencias que se
+utilizan en LilyPond.
+
@menu
* Lista bibliográfica resumida::
* Lista bibliográfica ampliada::
@section Lista bibliográfica resumida
@translationof Short literature list
-Si tiene necesidad de aprender más acerca de la notación musical, le presentamos a continuación
-algunos títulos interesantes que puede leer.
-
+Si tiene necesidad de aprender más acerca de la notación musical, le
+presentamos a continuación algunos títulos interesantes que puede
+leer.
@table @cite
--- /dev/null
+\input texinfo @c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
+@ignore
+ Translation of GIT committish: 829d4293f61b7583e20ecdd3c427cde11e942fef
+
+ When revising a translation, copy the HEAD committish of the
+ version that you are working on. For details, see the Contributors'
+ Guide, node Updating translation committishes..
+@end ignore
+
+@setfilename lilypond-extending.info
+@settitle Extending LilyPond
+@documentencoding UTF-8
+@documentlanguage en
+@afourpaper
+
+@macro manualIntro
+Este archivo explica la forma de extender las funcionalidades de
+LilyPond versión @version{}.
+@end macro
+
+@c `Extending' was born 2003-04-23 with git commit c08f6e8...
+@macro copyrightDeclare
+Copyright @copyright{} 2003--2010 por los autores.
+@end macro
+
+@set FDL
+@include macros.itexi
+
+
+@c don't remove this comment.
+@ignore
+@omfcreator Han-Wen Nienhuys, Jan Nieuwenhuizen and Graham Percival
+@omfdescription Programming extensions for the LilyPond music engraving system
+@omftype program usage
+@omfcategory Applications|Publishing
+@omflanguage English
+@end ignore
+
+
+@lilyTitlePage{Extending}
+
+
+@c TOC -- non-tex
+@ifnottex
+
+@menu
+* Tutorial de Scheme:: Programación desde dentro de LilyPond.
+* Interfaces para programadores:: Cómo interactuar con Scheme.
+* Interfaces de Scheme de LilyPond:: Obtener información hacia dentro y fuera de la música.
+
+Apéndices
+
+* GNU Free Documentation License:: Licencia de este documento.
+* Índice de LilyPond::
+@end menu
+
+@docMain
+@end ifnottex
+
+
+@contents
+
+
+@include extending/scheme-tutorial.itely
+@include extending/programming-interface.itely
+
+@include fdl.itexi
+
+@node Índice de LilyPond
+@appendix Índice de LilyPond
+@translationof LilyPond index
+
+@printindex cp
+
+@bye
@menu
* Funciones musicales::
* Interfaces para el programador::
-* Construcción de funciones complejas::
* Interfaz de marcado para el programador::
* Contextos para programadores::
* Procedimientos de Scheme como propiedades::
* Matemáticas dentro de las funciones::
* Funciones vacías::
* Funciones sin argumentos::
-* Pranorámica de las funciones musicales disponibles::
+* Panorámica de las funciones musicales disponibles::
@end menu
@node Panorámica de las funciones musicales
@end example
-@node Pranorámica de las funciones musicales disponibles
-@subsection Pranorámica de las funciones musicales disponibles
+@node Panorámica de las funciones musicales disponibles
+@subsection Panorámica de las funciones musicales disponibles
@translationof Overview of available music functions
@c fixme ; this should be move somewhere else?
alternativas en @code{elements}.
-@node Construcción de funciones complejas
-@section Construcción de funciones complejas
-@translationof Building complicated functions
-
-Esta sección explica cómo reunir la información necesaria para crear
-funciones musicales complejas.
-
-
-@menu
-* Presentación de expresiones musicales::
-* Propiedades de la música::
-* Doblar una nota con ligaduras (ejemplo)::
-* Añadir articulación a las notas (ejemplo)::
-@end menu
-
-@node Presentación de expresiones musicales
-@subsection Presentación de expresiones musicales
-@translationof Displaying music expressions
-
-@cindex interno, almacenamiento
-@cindex mostrar expresiones musicales
-@cindex interna, representación, mostrar
-
-@funindex \displayMusic
-
-Si se está escribiendo una función musical puede ser muy instructivo
-examinar cómo se almacena internamente una expresión musical. Esto se
-puede hacer con la función musical @code{\displayMusic}:
-
-@example
-@{
- \displayMusic @{ c'4\f @}
-@}
-@end example
-
-@noindent
-imprime lo siguiente:
-
-@example
-(make-music
- 'SequentialMusic
- 'elements
- (list (make-music
- 'EventChord
- 'elements
- (list (make-music
- 'NoteEvent
- 'duration
- (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch
- (ly:make-pitch 0 0 0))
- (make-music
- 'AbsoluteDynamicEvent
- 'text
- "f")))))
-@end example
-
-De forma predeterminada, LilyPond imprime estos mensajes en la consola
-junto al resto de los mensajes. Para discernir entre estos mensajes y
-guardar el resultado de @code{\display@{MATERIAL@}}, redirija la
-salida hacia un archivo.
-
-@example
-lilypond archivo.ly >resultado.txt
-@end example
-
-Con la aplicación de un poco de formato, la información anterior es
-fácil de leer:
-
-@example
-(make-music 'SequentialMusic
- 'elements (list (make-music 'EventChord
- 'elements (list (make-music 'NoteEvent
- 'duration (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch (ly:make-pitch 0 0 0))
- (make-music 'AbsoluteDynamicEvent
- 'text "f")))))
-@end example
-
-Una secuencia musical @code{@{ ... @}} tiene el nombre
-@code{SequentialMusic}, y sus expresiones internas se almacenan como
-una lista en su propiedad @code{'elements}. Una nota se representa
-como una expresión @code{EventChord} que contiene un objeto
-@code{NoteEvent} (que almacena las propiedades de duración y altura) y
-cualquier otra información adicional (en este caso, un evento
-@code{AbsoluteDynamicEvent} con una propiedad de texto @code{"f"}.
-
-
-@node Propiedades de la música
-@subsection Propiedades de la música
-@translationof Music properties
-
-El objeto @code{NoteEvent} es el primer objeto de la propiedad
-@code{'elements} de @code{someNote}.
-
-@example
-unaNota = c'
-\displayMusic \unaNota
-===>
-(make-music
- 'EventChord
- 'elements
- (list (make-music
- 'NoteEvent
- 'duration
- (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch
- (ly:make-pitch 0 0 0))))
-@end example
-
-La función @code{display-scheme-music} es la función utilizada por
-@code{\displayMusic} para imprimir la representación de Scheme de una
-expresión musical.
-
-@example
-#(display-scheme-music (first (ly:music-property unaNota 'elements)))
-===>
-(make-music
- 'NoteEvent
- 'duration
- (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch
- (ly:make-pitch 0 0 0))
-@end example
-
-Después se accede a la altura de la nota a través de la propiedad
-@code{'pitch} del objeto @code{NoteEvent}:
-
-@example
-#(display-scheme-music
- (ly:music-property (first (ly:music-property unaNota 'elements))
- 'pitch))
-===>
-(ly:make-pitch 0 0 0)
-@end example
-
-La altura de la nota se puede cambiar estableciendo el valor de esta
-propiedad 'pitch:
-
-@funindex \displayLilyMusic
-
-@example
-#(set! (ly:music-property (first (ly:music-property unaNota 'elements))
- 'pitch)
- (ly:make-pitch 0 1 0)) ;; fijar la altura a d'.
-\displayLilyMusic \unaNota
-===>
-d'
-@end example
-
-
-@node Doblar una nota con ligaduras (ejemplo)
-@subsection Doblar una nota con ligaduras (ejemplo)
-@translationof Doubling a note with slurs (example)
-
-Supongamos que queremos crear una función que traduce una entrada como
-@code{a} a algo como @code{a( a)}. Empezamos examinando la
-representación interna de la música con la que queremos terminar.
-
-@example
-\displayMusic@{ a'( a') @}
-===>
-(make-music
- 'SequentialMusic
- 'elements
- (list (make-music
- 'EventChord
- 'elements
- (list (make-music
- 'NoteEvent
- 'duration
- (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch
- (ly:make-pitch 0 5 0))
- (make-music
- 'SlurEvent
- 'span-direction
- -1)))
- (make-music
- 'EventChord
- 'elements
- (list (make-music
- 'NoteEvent
- 'duration
- (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch
- (ly:make-pitch 0 5 0))
- (make-music
- 'SlurEvent
- 'span-direction
- 1)))))
-@end example
-
-Las malas noticias son que las expresiones @code{SlurEvent} se deben
-añadir @q{dentro} de la nota (o más concretamente, dentro de la
-expresión @code{EventChord}).
-
-Ahora observamos la entrada:
-
-@example
-(make-music
- 'SequentialMusic
- 'elements
- (list (make-music
- 'EventChord
- 'elements
- (list (make-music
- 'NoteEvent
- 'duration
- (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch
- (ly:make-pitch 0 5 0))))))
-@end example
-
-Así pues, en nuestra función, tenemos que clonar esta expresión (de
-forma que tengamos dos notas para construir la secuencia), añadir
-@code{SlurEvents} a la propiedad @code{'elements} de cada una de
-ellas, y por último hacer una secuencia @code{SequentialMusic} con los
-dos @code{EventChords}.
-
-@example
-doubleSlur = #(define-music-function (parser location note) (ly:music?)
- "Return: @{ note ( note ) @}.
- `note' is supposed to be an EventChord."
- (let ((note2 (ly:music-deep-copy note)))
- (set! (ly:music-property note 'elements)
- (cons (make-music 'SlurEvent 'span-direction -1)
- (ly:music-property note 'elements)))
- (set! (ly:music-property note2 'elements)
- (cons (make-music 'SlurEvent 'span-direction 1)
- (ly:music-property note2 'elements)))
- (make-music 'SequentialMusic 'elements (list note note2))))
-@end example
-
-
-@node Añadir articulación a las notas (ejemplo)
-@subsection Añadir articulación a las notas (ejemplo)
-@translationof Adding articulation to notes (example)
-
-La manera fácil de añadir articulación a las notas es fundir dos
-expresiones musicales en un contexto único, como está explicado en
-@ref{Crear contextos}. Sin embargo, suponga que queremos escribir
-una función musical que haga esto.
-
-Una @code{$variable} dentro de la notación @code{#@{...#@}} es como
-usar una @code{\variable} normal en la notación clásica de LilyPond.
-Sabemos que
-
-@example
-@{ \musica -. -> @}
-@end example
-
-@noindent
-no funciona en LilyPond. Podemos evitar este problema adjuntando la
-articulación a una nota de mentira,
-
-@example
-@{ << \musica s1*0-.-> @}
-@end example
-
-@noindent
-pero a los efectos de este ejemplo, aprenderemos ahora cómo hacerlo en
-Scheme. Comenzamos examinando nuestra entrada y la salida deseada:
-
-@example
-% entrada
-\displayMusic c4
-===>
-(make-music
- 'EventChord
- 'elements
- (list (make-music
- 'NoteEvent
- 'duration
- (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch
- (ly:make-pitch -1 0 0))))
-=====
-% salida deseada
-\displayMusic c4->
-===>
-(make-music
- 'EventChord
- 'elements
- (list (make-music
- 'NoteEvent
- 'duration
- (ly:make-duration 2 0 1 1)
- 'pitch
- (ly:make-pitch -1 0 0))
- (make-music
- 'ArticulationEvent
- 'articulation-type
- "marcato")))
-@end example
-
-Vemos que una nota (@code{c4}) se representa como una expresión
-@code{EventChord}, con una expresión @code{NoteEvent} en su lista de
-elementos. Para añadir una articulación marcato, se debe añadir una
-expresión @code{ArticulationEvent} a la propiedad elementos de la
-expresión @code{EventChord}.
-
-Para construir esta función, empezamos con
-
-@example
-(define (add-marcato event-chord)
- "Añadir una ArticulationEvent de marcato a los elementos de `event-chord',
- que se supone que es una expresión EventChord."
- (let ((result-event-chord (ly:music-deep-copy event-chord)))
- (set! (ly:music-property result-event-chord 'elements)
- (cons (make-music 'ArticulationEvent
- 'articulation-type "marcato")
- (ly:music-property result-event-chord 'elements)))
- result-event-chord))
-@end example
-
-La primera línea es la forma de definir una función en Scheme: el
-nombre de la función es @code{add-marcato}, y tiene una variable
-llamada @code{event-chord}. En Scheme, el tipo de variable suele
-quedar claro a partir de su nombre (¡esto también es una buena
-práctica en otros lenguajes de programación!).
-
-@example
-"Añadir una ArticulationEvent de marcato..."
-@end example
-
-@noindent
-es una descripción de lo que hace la función. No es estrictamente
-necesario, pero como los nombres de variable claros, es una buena
-práctica.
-
-@example
-(let ((result-event-chord (ly:music-deep-copy event-chord)))
-@end example
-
-@code{let} se usa para declarar variables locales. Aquí usamos una
-variable local, llamada @code{result-event-chord}, a la que le damos
-el valor @code{(ly:music-deep-copy event-chord)}.
-@code{ly:music-deep-copy} es una función específica de LilyPond, como
-todas las funciones que comienzan por @code{ly:}. Se usa para hacer
-una copia de una expresión musical. Aquí, copiamos @code{event-chord}
-(el parámetro de la función). Recuerde que el propósito es añadir un
-marcato a una expresión @code{EventChord}. Es mejor no modificar el
-@code{EventChord} que se dio como argumento, porque podría utilizarse
-en algún otro lugar.
-
-Ahora tenemos un @code{result-event-chord}, que es una expresión
-@code{NoteEventChord} y es una copia de @code{event-chord}. Añadimos
-el marcato a su propiedad lista de elementos.
-
-@example
-(set! lugar valor-nuevo)
-@end example
-
-Aquí, lo que queremos establecer (el @q{lugar}) es la propiedad
-@q{elements} de la expresión @code{result-event-chord}.
-
-@example
-(ly:music-property result-event-chord 'elements)
-@end example
-
-@code{ly:music-property} es la función que se usa para acceder a las
-propiedades musicales (los @code{'elements}, @code{'duration},
-@code{'pitch}, etc., que vemos en la salida de @code{\displayMusic}
-más arriba). El nuevo valor es la anterior propiedad elements, con un
-elemento adicional: la expresión @code{ArticulationEvent}, que
-copiamos a partir de la salida de @code{\displayMusic},
-
-@example
-(cons (make-music 'ArticulationEvent
- 'articulation-type "marcato")
- (ly:music-property result-event-chord 'elements))
-@end example
-
-@code{cons} se usa para añadir un elemento a una lista sin modificar
-la lista original. Esto es lo que queremos: la misma lista que antes,
-más la nueva expresión @code{ArticulationEvent}. El orden dentro de
-la propiedad elements no es importante aquí.
-
-Finalmente, una vez añadida la articulación marcato a su propiedad
-@code{elements}, podemos devolver @code{result-event-chord}, de aquí
-la última línea de la función.
-
-Ahora transformamos la función @code{add-marcato} en una función
-musical,
-
-@example
-addMarcato = #(define-music-function (parser location event-chord)
- (ly:music?)
- "Añadir un ArticulationEvent de marcato a los elementos de `event-chord',
- que se supone que es una expresión EventChord."
- (let ((result-event-chord (ly:music-deep-copy event-chord)))
- (set! (ly:music-property result-event-chord 'elements)
- (cons (make-music 'ArticulationEvent
- 'articulation-type "marcato")
- (ly:music-property result-event-chord 'elements)))
- result-event-chord))
-@end example
-
-Podemos verificar que esta función musical funciona correctamente,
-
-@example
-\displayMusic \addMarcato c4
-@end example
-
@node Interfaz de marcado para el programador
@section Interfaz de marcado para el programador
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: 5f51567fbc5d7a811e147ebd01f103e066f36b3a
+ Translation of GIT committish: 6af1d076865b903c39c6c240d337d3d7719b0ce4
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@c \version "2.12.0"
-
@node Tutorial de Scheme
@appendix Tutorial de Scheme
@translationof Scheme tutorial
@qq{R5RS} se encuentra en
@uref{http://www.schemers.org/Documents/Standards/R5RS/}.
-La instalación de LilyPond inclute también la de la implementación
+@menu
+* Introducción a Scheme::
+* Scheme dentro de LilyPond::
+* Construir funciones complicadas::
+@end menu
+
+@node Introducción a Scheme
+@section Introducción a Scheme
+@translationof Introduction to Scheme
+
+Comenzaremos con una introducción a Scheme. Para esta breve
+introducción utilizaremos el intérprete GUILE para explorar la manera
+en que el lenguaje funciona. Una vez nos hayamos familiarizado con
+Scheme, mostraremos cómo se puede integrar el lenguaje en los archivos
+de LilyPond.
+
+
+@menu
+* Cajón de arena de Scheme::
+* Variables de Scheme::
+* Tipos de datos simples de Scheme::
+* Tipos de datos compuestos de Scheme::
+* Cálculos en Scheme::
+* Procedimientos de Scheme::
+* Condicionales de Scheme::
+@end menu
+
+@node Cajón de arena de Scheme
+@subsection Cajón de arena de Scheme
+@translationof Scheme sandbox
+
+La instalación de LilyPond incluye también la de la implementación
Guile de Scheme. Sobre casi todos los sistemas puede experimentar en
una @qq{caja de arena} de Scheme abriendo una ventana del terminal y
tecleando @q{guile}. En algunos sistemas, sobre todo en Windows,
podría necesitar ajustar la variable de entorno @code{GUILE_LOAD_PATH}
a la carpeta @code{../usr/shr/guile/1.8} dentro de la instalación de
LilyPond (para conocer la ruta completa a esta carpeta, consulte
-@ref{Otras fuentes de información}). Como alternativa, los usuarios
-de Windows pueden seleccionar simplemente @q{Ejecutar} del menú Inicio
-e introducir @q{guile}.
+@rlearning{Otras fuentes de información}). Como alternativa, los
+usuarios de Windows pueden seleccionar simplemente @q{Ejecutar} del
+menú Inicio e introducir @q{guile}.
+
+Una vez está funcionando el cajón de arena de Guile, verá un indicador
+del sistema de Guile:
+
+@lisp
+guile>
+@end lisp
+
+Podemos introducir expresiones de Scheme en este indicador para
+experimentar con Scheme.
+
+@node Variables de Scheme
+@subsection Variables de Scheme
+@translationof Scheme variables
+
+Las variables de Scheme pueden tener cualquier valor válido de Scheme,
+incluso un procedimiento de Scheme.
+
+Las variables de Scheme se crean con @code{define}:
+
+@lisp
+guile> (define a 2)
+guile>
+@end lisp
+
+Las variables de Scheme se pueden evaluar en el indicador del sistema
+de guile, simplemente tecleando el nombre de la variable:
+
+@lisp
+guile> a
+2
+guile>
+@end lisp
+
+Las variables de Scheme se pueden imprimir en la pantalla utilizando
+la función display:
+
+@lisp
+guile> (display a)
+2guile>
+@end lisp
+
+@noindent
+Observe que el valor @code{2} y el indicador del sistema @code{guile}
+se muestran en la misma línea. Esto se puede evitar llamando al
+procedimiento de nueva línea o imprimiendo un carácter de nueva línea.
+
+@lisp
+guile> (display a)(newline)
+2
+guile> (display a)(display "\n")
+2
+guile>
+@end lisp
+
+Una vez que se ha creado una variable, su valor se puede modificar con
+@code{set!}:
+
+@lisp
+guile> (set! a 12345)
+guile> a
+12345
+guile>
+@end lisp
+
+@node Tipos de datos simples de Scheme
+@subsection Tipos de datos simples de Scheme
+@translationof Scheme simple data types
El concepto más básico de un lenguaje son sus tipos de datos: números,
cadenas de caracteres, listas, etc. He aquí una lista de los tipos de
@table @asis
@item Booleanos
-Los valores Booleanos son Verdadero y Falso. Verdadero en Scheme es @code{#t}
-y Falso es @code{#f}.
+Los valores Booleanos son Verdadero y Falso. Verdadero en Scheme es
+@code{#t} y Falso es @code{#f}.
@funindex ##t
@funindex ##f
una cadena"
@end example
-También se pueden añadir comillas y saltos de línea con las llamadas
-secuencias de escape. La cadena @code{a dijo "b"} se escribe como
+@noindent
+y los caracteres de nueva línea al final de cada línea se incluirán
+dentro de la cadena.
+
+Los caracteres de nueva línea también se pueden añadir mediante la
+inclusión de @code{\n} en la cadena.
@example
-"a dijo \"b\""
+"esto\nes una\ncadena de varias líneas"
+@end example
+
+
+Las comillas dobles y barras invertidas se añaden a las cadenas
+precediéndolas de una barra invertida. La cadena @code{\a dijo "b"}
+se introduce como
+
+@example
+"\\a dijo \"b\""
@end example
-Los saltos de línea t las barras invertidas se escapan mediante
-@code{\n} y @code{\\} respectivamente.
@end table
+Existen más tipos de datos de Scheme que no se estudian aquí. Para
+ver un listado completo, consulte la guía de referencia de Guile,
+@uref{http://www.gnu.org/software/guile/manual/html_node/Simple-Data-Types.html}.
+
+@node Tipos de datos compuestos de Scheme
+@subsection Tipos de datos compuestos de Scheme
+@translationof Scheme compound data types
+
+También existen tipos de datos compuestos en Scheme. Entre los tipos
+más usados en la programación de LilyPond se encuentran las parejas,
+las listas, las listas-A y las tablas de hash.
+
+@unnumberedsubsubsec Parejas
+
+El tipo fundacional de datos compuestos de Scheme es la @code{pareja}.
+Como se espera por su nombre, una pareja son dos valores unidos en uno
+solo. El operador que se usa para formar una pareja se llama
+@code{cons}.
+
+@lisp
+guile> (cons 4 5)
+(4 . 5)
+guile>
+@end lisp
+
+Observe que la pareja se imprime como dos elementos rodeados por
+paréntesis y separados por un espacio, un punto (@code{.}) y otro
+espacio. El punto @emph{no es} un punto decimal, sino más bien un
+indicador de pareja.
+
+Las parejas también se pueden introducir como valores literales
+precediéndolos de un carácter de comilla simple o apóstrofo.
+
+@lisp
+guile> '(4 . 5)
+(4 . 5)
+guile>
+@end lisp
+
+Los dos elementos de una pareja pueden ser cualquier valor válido de
+Scheme:
+
+@lisp
+guile> (cons #t #f)
+(#t . #f)
+guile> '("bla-bla" . 3.1415926535)
+("bla-bla" . 3.1415926535)
+guile>
+@end lisp
+
+Se puede accede al primero y segundo elementos de la pareja mediante
+los procedimientos de Scheme @code{car} y @code{cdr}, respectivamente.
+
+@lisp
+guile> (define mipareja (cons 123 "Hola")
+... )
+guile> (car mipareja)
+123
+guile> (cdr mipareja)
+"Hola"
+guile>
+@end lisp
+
+@noindent
+
+Nota: @code{cdr} se pronuncia "could-er", según Sussman y Abelson,
+véase
+@uref{http://mitpress.mit.edu/sicp/full-text/book/book-Z-H-14.html#footnote_Temp_133}
+
+
+@unnumberedsubsubsec Listas
+
+Una estructura de datos muy común en Scheme es la @emph{lista}.
+Formalmente, una lista se define como la lista vacía (representada
+como @code{'()}, o bien como una pareja cuyo @code{cdr} es una lista.
+
+Existen muchas formas de crear listas. Quizá la más común es con el
+procedimiento @code{list}:
+
+@lisp
+guile> (list 1 2 3 "abc" 17.5)
+(1 2 3 "abc" 17.5)
+@end lisp
+
+Como se ve, una lista se imprime en la forma de elementos individuales
+separados por espacios y encerradas entre paréntesis. A diferencia de
+las parejas, no hay ningún punto entre los elementos.
+
+También se puede escribir una lista como una lista literal encerrando
+sus elementos entre paréntesis y añadiendo un apóstrofo:
+
+@lisp
+guile> '(17 23 "fulano" "mengano" "zutano")
+(17 23 "fulano" "mengano" "zutano")
+@end lisp
+
+Las listas son una parte fundamental de Scheme. De hecho, Scheme se
+considera un dialecto de Lisp, donde @q{lisp} es una abreviatura de
+@q{List Processing} (proceso de listas). Todas las expresiones de
+Scheme son listas.
+
+@unnumberedsubsubsec Listas asociativas (listas-A)
+
+Un tipo especial de listas son las @emph{listas asociativas} o
+@emph{listas-A}. Se puede usar una lista-A para almacenar datos para
+su fácil recuperación posterior.
+
+Las listas-A son listas cuyos elementos son parejas. El @code{car} de
+cada elemento se llama @emph{clave}, y el @code{cdr} de cada elemento
+se llama @emph{valor}. El procedimiento de Scheme @code{assoc} se usa
+para recuperar un elemento de la lista-A, y @code{cdr} se usa para
+recuperar el valor:
+
+@lisp
+guile> (define mi-lista-a '((1 . "A") (2 . "B") (3 . "C")))
+guile> mi-lista-a
+((1 . "A") (2 . "B") (3 . "C"))
+guile> (assoc 2 mi-lista-a)
+(2 . "B")
+guile> (cdr (assoc 2 mi-lista-a))
+"B"
+guile>
+@end lisp
+
+Las listas-A se usan mucho en LilyPond para almacenar propiedades y
+otros datos.
+
+@unnumberedsubsubsec Tablas de hash
+
+Estructuras de datos que se utilizan en LilyPond de forma ocasional.
+Una tabla de hash es similar a una matriz, pero los índices de la
+matriz pueden ser cualquier tipo de valor de Scheme, no sólo enteros.
+
+Las tablas de hash son más eficientes que las listas-A si hay una gran
+cantidad de datos que almacenar y los datos cambian con muy poca
+frecuencia.
+
+La sintaxis para crear tablas de hash es un poco compleja, pero
+veremos ejemplos de ello en el código fuente de LilyPond.
+
+@lisp
+guile> (define h (make-hash-table 10))
+guile> h
+#<hash-table 0/31>
+guile> (hashq-set! h 'key1 "val1")
+"val1"
+guile> (hashq-set! h 'key2 "val2")
+"val2"
+guile> (hashq-set! h 3 "val3")
+"val3"
+@end lisp
+
+Los valores se recuperan de las tablas de hash mediante
+@code{hashq-ref}.
+
+@lisp
+guile> (hashq-ref h 3)
+"val3"
+guile> (hashq-ref h 'key2)
+"val2"
+guile>
+@end lisp
+
+Las claves y los valores se recuperan como una pareja con
+@code{hashq-get-handle}. Ésta es la forma preferida, porque devuelve
+@code{#f} si no se encuentra la clave.
+
+@lisp
+guile> (hashq-get-handle h 'key1)
+(key1 . "val1")
+guile> (hashq-get-handle h 'frob)
+#f
+guile>
+@end lisp
+
+@node Cálculos en Scheme
+@subsection Cálculos en Scheme
+@translationof Calculations in Scheme
+
+@ignore
+Todo el tiempo hemos estado usando listas. Un cálculo, como @code{(+
+1 2)} también es una lista (que contiene el símbolo @code{+} y los
+números 1 y@tie{}2). Normalmente, las listas se interpretan como
+cálculos, y el intérprete de Scheme sustituye el resultado del
+cálculo. Para escribir una lista, detenemos la evaluación. Esto se
+hace precediendo la lista por un apóstrofo @code{'}. Así, para los
+cálculos no usamos ningún apóstrofo.
+
+Dentro de una lista o pareja precedida de apóstrofo, no hay necesidad
+de escribir ningún apóstrofo más. Lo siguiente es una pareja de
+símbolos, una lista de símbolos y una lista de listas respectivamente:
+
+@example
+#'(stem . head)
+#'(staff clef key-signature)
+#'((1) (2))
+@end example
+@end ignore
+
+Scheme se puede usar para hacer cálculos. Utiliza sintaxis
+@emph{prefija}. Sumar 1 y@tie{}2 se escribe como @code{(+ 1 2)} y no
+como el tradicional @math{1+2}.
+
+@lisp
+guile> (+ 1 2)
+3
+@end lisp
+
+Los cálculos se pueden anidar; el resultado de una función se puede
+usar para otro cálculo.
+
+@lisp
+guile> (+ 1 (* 3 4))
+13
+@end lisp
+
+Estos cálculos son ejemplos de evaluaciones; una expresión como
+@code{(* 3 4)} se sustituye por su valor @code{12}.
+
+Los cálculos de Scheme son sensibles a las diferencias entre enteros y
+no enteros. Los cálculos enteros son exactos, mientras que los no
+enteros se calculan con los límites de precisión adecuados:
+
+@lisp
+guile> (/ 7 3)
+7/3
+guile> (/ 7.0 3.0)
+2.33333333333333
+@end lisp
+
+Cuando el intérprete de Scheme encuentra una expresión que es una
+lista, el primer elemento de la lista se trata como un procedimiento a
+evaluar con los argumentos del resto de la lista. Por tanto, todos
+los operadores en Scheme son operadores prefijos.
+
+Si el primer elemento de una expresión de Scheme que es una lista que
+se pasa al intérprete @emph{no es} un operador o un procedimiento, se
+produce un error:
+
+@lisp
+guile> (1 2 3)
+
+Backtrace:
+In current input:
+ 52: 0* [1 2 3]
+
+<unnamed port>:52:1: In expression (1 2 3):
+<unnamed port>:52:1: Wrong type to apply: 1
+ABORT: (misc-error)
+guile>
+@end lisp
+
+Aquí podemos ver que el intérprete estaba intentando tratar el 1 como
+un operador o procedimiento, y no pudo hacerlo. De aquí que el error
+sea "Wrong type to apply: 1".
+
+Así pues, para crear una lista debemos usar el operador de lista, o
+podemos precederla de un apóstrofo para que el intérprete no trate de
+evaluarla.
+
+@lisp
+guile> (list 1 2 3)
+(1 2 3)
+guile> '(1 2 3)
+(1 2 3)
+guile>
+@end lisp
+
+Esto es un error que puede aparecer cuando trabaje con Scheme dentro
+de LilyPond.
+
+@ignore
+La misma asignación se puede hacer también completamente en Scheme,
+
+@example
+#(define veintiCuatro (* 2 doce))
+@end example
+
+@c this next section is confusing -- need to rewrite
+
+El @emph{nombre} de una variable también es una expresión, similar a
+un número o una cadena. Se introduce como
+
+@example
+#'veintiCuatro
+@end example
+
+@funindex #'symbol
+@cindex comillas en Scheme
+
+El apóstrofo @code{'} evita que el intérprete de Scheme sustituya
+@code{veintiCuatro} por @code{24}. En vez de esto, obtenemos el
+nombre @code{veintiCuatro}.
+@end ignore
+
+
+@node Procedimientos de Scheme
+@subsection Procedimientos de Scheme
+@translationof Scheme procedures
+
+Los procedimientos de Scheme son expresiones de Scheme ejecutables que
+devuelven un valor resultante de su ejecución. También pueden
+manipular variables definidas fuera del procedimiento.
+
+@unnumberedsubsubsec Definir procedimientos
+
+Los procedimientos se definen en Scheme con @code{define}:
+
+@example
+(define (nombre-de-la-función arg1 arg2 ... argn)
+ expresión-de-scheme-que-devuelve-un-valor)
+@end example
+
+Por ejemplo, podemos definir un procedimiento para calcular la media:
+
+@lisp
+guile> (define (media x y) (/ (+ x y) 2))
+guile> media
+#<procedure media (x y)>
+@end lisp
+
+Una vez se ha definido un procedimiento, se llama poniendo el nombre
+del procedimiento dentro de una lista. Por ejemplo, podemos calcular
+la media de 3 y 12:
+
+@lisp
+guile> (media 3 12)
+15/2
+@end lisp
+
+@unnumberedsubsubsec Predicados
+
+Los procedimientos de Scheme que devuelven valores booleanos se suelen
+llamar @emph{predicados}. Por convenio (pero no por necesidad),
+los nombres de predicados acaban en un signo de interrogación:
+
+@lisp
+guile> (define (menor-que-diez? x) (< x 10))
+guile> (menor-que-diez? 9)
+#t
+guile> (menor-que-diez? 15)
+#f
+@end lisp
+
+@unnumberedsubsubsec Valores de retorno
+
+A veces, el usuario quiere tener varias expresiones de Scheme dentro
+de un procedimiento. Existen dos formas en que se pueden combinar
+distintas expresiones. La primera es el procedimiento @code{begin},
+que permite evaluar varias expresiones, y devuelve el valor de la
+última expresión.
+
+@lisp
+guile> (begin (+ 1 2) (- 5 8) (* 2 2))
+4
+@end lisp
+
+La segunda forma de combinar varias expresiones es dentro de un bloque
+@code{let}. Dentro de un bloque let, se crean una serie de ligaduras
+o asignaciones, y después se evalúa una secuencia de expresiones que
+pueden incluir esas ligaduras o asignaciones. El valor de retorno del
+bloque let es el valor de retorno de la última sentencia del bloque
+let:
+
+@lisp
+guile> (let ((x 2) (y 3) (z 4)) (display (+ x y)) (display (- z 4))
+... (+ (* x y) (/ z x)))
+508
+@end lisp
+
+@node Condicionales de Scheme
+@subsection Condicionales de Scheme
+@translationof Scheme conditionals
+
+@unnumberedsubsubsec if
+
+Scheme tiene un procedimiento @code{if}:
+
+@example
+(if expresión-de-prueba expresión-de-cierto expresión-de-falso)
+@end example
+
+@var{expresión-de-prueba} es una expresión que devuelve un valor
+booleano. Si @var{expresión-de-prueba} devuelve @code{#t}, el
+procedimiento @code{if} devuelve el valor de la
+@var{expresión-de-cierto}, en caso contrario devuelve el valor de la
+@var{expresión-de-falso}.
+
+@lisp
+guile> (define a 3)
+guile> (define b 5)
+guile> (if (> a b) "a es mayor que b" "a no es mayor que b")
+"a no es mayor que b"
+@end lisp
+
+@unnumberedsubsubsec cond
+
+Otro procedimiento condicional en scheme es @code{cond}:
+
+@example
+(cond (expresión-de-prueba-1 secuencia-de-expresiones-resultante-1)
+ (expresión-de-prueba-2 secuencia-de-expresiones-resultante-2)
+ ...
+ (expresión-de-prueba-n secuencia-de-expresiones-resultante-n))
+@end example
+
+Por ejemplo:
+
+@lisp
+guile> (define a 6)
+guile> (define b 8)
+guile> (cond ((< a b) "a es menor que b")
+... ((= a b) "a es igual a b")
+... ((> a b) "a es mayor que b"))
+"a es menor que b"
+@end lisp
+
+@node Scheme dentro de LilyPond
+@section Scheme dentro de LilyPond
+@translationof Scheme in LilyPond
+
+@menu
+* Sintaxis del Scheme de LilyPond::
+* Variables de LilyPond::
+* Variables de entrada y Scheme::
+* Propiedades de los objetos::
+* Variables de LilyPond compuestas::
+* Representación interna de la música::
+@end menu
+
+@node Sintaxis del Scheme de LilyPond
+@subsection Sintaxis del Scheme de LilyPond
+@translationof LilyPond Scheme syntax
En un archivo de música, los fragmentos de código de Scheme se
escriben con el signo de almohadilla @code{#}. Así, los ejemplos
@end example
Observe que los comentarios de LilyPond (@code{%} y @code{%@{ %@}}) no
-se puedden utilizar dentro del código de Scheme. Los comentarios en
+se pueden utilizar dentro del código de Scheme. Los comentarios en
el Scheme de Guile se introducen como sigue:
@example
Se pueden combinar en un mismo archivo de música varias expresiones de
Scheme consecutivas mediante la utilización del operador @code{begin}.
-Ello permite que el número de marcas de cuadradillo se redizca a una.
+Ello permite que el número de marcas de cuadradillo se reduzca a una.
@example
#(begin
introducen en un archivo de música, por lo que añadiremos almohadillas
@code{#} en todas partes.
-Scheme se puede usar para hacer cálculos. Utiliza sintaxis
-@emph{prefija}. Sumar 1 y@tie{}2 se escribe como @code{(+ 1 2)} y no
-como el tradicional @math{1+2}.
+@node Variables de LilyPond
+@subsection Variables de LilyPond
+@translationof LilyPond variables
-@lisp
-#(+ 1 2)
- @result{} #3
-@end lisp
+@c TODO -- make this read right
-La flecha @result{} muestra que el resultado de evaluar @code{(+ 1 2)}
-es@tie{}@code{3}. Los cálculos se pueden anidar; el resultado de una
-función se puede usar para otro cálculo.
+Algo similar ocurre con las variables. Después de definir una
+variable,
-@lisp
-#(+ 1 (* 3 4))
- @result{} #(+ 1 12)
- @result{} #13
-@end lisp
+@example
+doce = 12
+@end example
-Estos cálculos son ejemplos de evaluaciones; una expresión como
-@code{(* 3 4)} se sustituye por su valor @code{12}. Algo similar
-ocurre con las variables. Después de haber definido una variable
+@noindent
+las variables se pueden usar también dentro de expresiones, aquí
@example
-doce = #12
+veintiCuatro = (* 2 doce)
@end example
@noindent
-las variables se pueden usar también dentro de las expresiones, aquí
+el número 24 se almacena dentro de la variable @code{veintiCuatro}.
+
+@node Variables de entrada y Scheme
+@subsection Variables de entrada y Scheme
+@translationof Input variables and Scheme
+
+El formato de entrada contempla la noción de variables: en el
+siguiente ejemplo, se asigna una expresión musical a una variable con
+el nombre @code{traLaLa}.
@example
-veintiCuatro = #(* 2 doce)
+traLaLa = @{ c'4 d'4 @}
@end example
@noindent
-el número 24 se almacena dentro de la variable @code{veintiCuatro}.
-La misma asignación se puede hacer también completamente en Scheme,
+
+También hay una forma de ámbito: en el ejemplo siguiente, el bloque
+@code{\layout} también contiene una variable @code{traLaLa}, que es
+independiente de la @code{\traLaLa} externa.
@example
-#(define veintiCuatro (* 2 doce))
+traLaLa = @{ c'4 d'4 @}
+\layout @{ traLaLa = 1.0 @}
@end example
+@c
+En efecto, cada archivo de entrada constituye un ámbito, y cada bloque
+@code{\header}, @code{\midi} y @code{\layout} son ámbitos anidados
+dentro del ámbito de nivel superior.
-El @emph{nombre} de una variable también es una expresión, similar a
-un número o una cadena. Se introduce como
+Tanto las variables como los ámbitos están implementados en el sistema
+de módulos de GUILE. A cada ámbito se adjunta un módulo anónimo de
+Scheme. Una asignación de la forma
@example
-#'veintiCuatro
+traLaLa = @{ c'4 d'4 @}
@end example
-@funindex #'symbol
-@cindex comillas en Scheme
+@noindent
+se convierte internamente en una definición de Scheme
+
+@example
+(define traLaLa @var{Valor Scheme de `@code{... }'})
+@end example
+
+Esto significa que las variables de entrada y las variables de Scheme
+se pueden mezclar con libertad. En el ejemplo siguiente, se almacena
+un fragmento de música en la variable @code{traLaLa}, y se duplica
+usando Scheme. El resultado se importa dentro de un bloque
+@code{\score} por medio de una segunda variable @code{twice}:
+
+@lilypond[verbatim]
+traLaLa = { c'4 d'4 }
+
+%% dummy action to deal with parser lookahead
+#(display "this needs to be here, sorry!")
+
+#(define newLa (map ly:music-deep-copy
+ (list traLaLa traLaLa)))
+#(define twice
+ (make-sequential-music newLa))
+
+{ \twice }
+@end lilypond
+
+@c Due to parser lookahead
+
+En este ejemplo, la asignación se produce después de que el analizador
+sintáctico ha verificado que no ocurre nada interesante después de
+@code{traLaLa = @{ ... @}}. Sin la sentencia muda del ejemplo
+anterior, la definición de @code{newLa} se ejecuta antes de que se
+defina @code{traLaLa}, produciendo un error de sintaxis.
+
+El ejemplo anterior muestra cómo @q{exportar} expresiones musicales
+desde la entrada al intérprete de Scheme. Lo contrario también es
+posible. Envolviendo un valor de Scheme en la función
+@code{ly:export}, se interpreta un valor de Scheme como si hubiera
+sido introducido en la sintaxis de LilyPond. En lugar de definir
+@code{\twice}, el ejemplo anterior podría también haberse escrito como
+
+@example
+...
+@{ #(ly:export (make-sequential-music (list newLa))) @}
+@end example
+
+El código de Scheme se evalúa tan pronto como el analizador sintáctico
+lo encuentra. Para definir código de Scheme dentro de un macro (para
+llamarse más tarde), utilice @ref{Funciones vacías}, o bien
+
+@example
+#(define (nopc)
+ (ly:set-option 'point-and-click #f))
+
+...
+#(nopc)
+@{ c'4 @}
+@end example
+
+@knownissues
+
+No es posible mezclar variables de Scheme y de LilyPond con la opción
+@code{--safe}.
+
+
-El apóstrofo @code{'} evita que el intérprete de Scheme sustituya
-@code{veintiCuatro} por @code{24}. En vez de esto, obtenemos el
-nombre @code{veintiCuatro}.
+
+@node Propiedades de los objetos
+@subsection Propiedades de los objetos
+@translationof Object properties
Esta sintaxis se usará con mucha frecuencia, pues muchos de los trucos
de presentación consisten en asignar valores (de Scheme) a variables
@cindex propiedades frente a variables
@cindex variables frente a propiedades
+@c todo -- here we're getting interesting. We're now introducing
+@c LilyPond variable types. I think this deserves a section all
+@c its own
+
+@node Variables de LilyPond compuestas
+@subsection Variables de LilyPond compuestas
+@translationof LilyPond compound variables
+
+@unnumberedsubsubsec Desplazamientos
+
Los desplazamientos bidimensionales (coordenadas X e Y) así como los
tamaños de los objetos (intervalos con un punto izquierdo y otro
derecho) se introducen como @code{parejas}. Una pareja@footnote{En la
y así esta instrucción mueve el objeto un espacio de pentagrama a la
derecha, y dos espacios hacia arriba.
-Los dos elementos de una pareja pueden ser valores arbitrarios, por
-ejemplo
+@unnumberedsubsubsec Dimensiones
+
+HACER @c todo -- write something about extents
+
+@unnumberedsubsubsec Listas-A de propiedades
+
+HACER @c todo -- write something about property alists
+
+@unnumberedsubsubsec Cadenas de listas-A
+
+HACER @c todo -- write something about alist chains
+
+@node Representación interna de la música
+@subsection Representación interna de la música
+@translationof Internal music representation
+
+Cuando se analiza una expresión musical, se convierte en un conjunto
+de objetos musicales de Scheme. La propiedad definitoria de un objeto
+musical es que ocupa un tiempo. El tiempo es un número racional que
+mide la longitud de una pieza de música en redondas.
+
+Un objeto musical tiene tres clases de tipos:
+@itemize
+@item
+nombre musical: Cada expresión musical tiene un nombre. Por ejemplo,
+una nota lleva a un @rinternals{NoteEvent}, y @code{\simultaneous}
+lleva a una @rinternals{SimultaneousMusic}. Hay una lista de todas
+las expresiones disponibles en el manual de Referencia de
+funcionamiento interno, bajo el epígrafe @rinternals{Music
+expressions}.
+
+@item
+@q{type} (tipo) o interface: Cada nombre musical tiene varios
+@q{tipos} o interfaces, por ejemplo, una nota es un @code{event}, pero
+también es un @code{note-event}, un @code{rhythmic-event}, y un
+@code{melodic-event}. Todas las clases de música están listadas en el
+manual de Referencia de funcionamiento interno, bajo el epígrafe
+@rinternals{Music classes}.
+
+@item
+objeto de C++: Cada objeto musical está representado por un objeto de
+la clase @code{Music} de C++.
+@end itemize
+
+La información real de una expresión musical se almacena en
+propiedades. Por ejemplo, un @rinternals{NoteEvent} tiene propiedades
+@code{pitch} y @code{duration} que almacenan la altura y la duración
+de esa nota. Hay una lista de todas la propiedades disponibles en el
+manual de Referencia de funcionamiento interno, bajo el epígrafe
+@rinternals{Music properties}.
+
+Una expresión musical compuesta es un objeto musical que contiene
+otros objetos musicales dentro de sus propiedades. Se puede almacenar
+una lista de objetos dentro de la propiedad @code{elements} de un
+objeto musical, o un único objeto musical @q{hijo} dentro de la
+propiedad @code{element}. Por ejemplo, @rinternals{SequentialMusic}
+tiene su hijo dentro de @code{elements}, y @rinternals{GraceMusic}
+tiene su argumento único dentro de @code{element}. El cuerpo de una
+repetición se almacena dentro de la propiedad @code{element} de
+@rinternals{RepeatedMusic}, y las alternativas dentro de
+@code{elements}.
+
+@node Construir funciones complicadas
+@section Construir funciones complicadas
+@translationof Building complicated functions
+
+Esta sección explica cómo reunir la información necesaria para crear
+funciones musicales complicadas.
+
+@menu
+* Presentación de las expresiones musicales::
+* Propiedades musicales::
+* Duplicar una nota con ligaduras (ejemplo)::
+* Añadir articulaciones a las notas (ejemplo)::
+@end menu
+
+
+@node Presentación de las expresiones musicales
+@subsection Presentación de las expresiones musicales
+@translationof Displaying music expressions
+
+@cindex almacenamiento interno
+@cindex imprimir expresiones musicales
+@cindex representación interna, impresión de
+@cindex displayMusic
+@funindex \displayMusic
+
+Si se está escribiendo una función musical, puede ser muy instructivo
+examinar cómo se almacena internamente una expresión musical. Esto se
+puede hacer con la función musical @code{\displayMusic}
@example
-#'(1 . 2)
-#'(#t . #f)
-#'("bla-bla" . 3.14159265)
+@{
+ \displayMusic @{ c'4\f @}
+@}
@end example
-Una lista se escribe encerrando sus elementos entre paréntesis, y
-añadiendo un apóstrofo. Por ejemplo,
+@noindent
+imprime lo siguiente:
@example
-#'(1 2 3)
-#'(1 2 "cadena" #f)
+(make-music
+ 'SequentialMusic
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'EventChord
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'NoteEvent
+ 'duration
+ (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch
+ (ly:make-pitch 0 0 0))
+ (make-music
+ 'AbsoluteDynamicEvent
+ 'text
+ "f")))))
@end example
-Todo el tiempo hemos estado usando listas. Un cálculo, como @code{(+
-1 2)} también es una lista (que contiene el símbolo @code{+} y los
-números 1 y@tie{}2). Normalmente, las listas se interpretan como
-cálculos, y el intérprete de Scheme sustituye el resultado del
-cálculo. Para escribir una lista, detenemos la evaluación. Esto se
-hace precediendo la lista por un apóstrofo @code{'}. Así, para los
-cálculos no usamos ningún apóstrofo.
+De forma predeterminada, LilyPond imprime estos mensajes sobre la
+consola junto al resto de los mensajes. Para separar estos mensajes y
+guardar el resultado de @code{\display@{LOQUESEA@}}, redirija la
+salida a un archivo.
-Dentro de una lista o pareja precedida de apóstrofo, no hay necesidad
-de escribir ningún apóstrofo más. Lo siguiente es una pareja de
-símbolos, una lista de símbolos y una lista de listas respectivamente:
+@example
+lilypond archivo.ly >salida.txt
+@end example
+
+Con la aplicación de un poco de formateo, la información anterior es
+fácil de leer,
@example
-#'(stem . head)
-#'(staff clef key-signature)
-#'((1) (2))
+(make-music 'SequentialMusic
+ 'elements (list (make-music 'EventChord
+ 'elements (list (make-music 'NoteEvent
+ 'duration (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch (ly:make-pitch 0 0 0))
+ (make-music 'AbsoluteDynamicEvent
+ 'text "f")))))
+@end example
+
+Una secuencia musical @code{@{ ... @}} tiene el nombre
+@code{SequentialMusic}, y sus expresiones internas se almacenan coma
+una lista dentro de su propiedad @code{'elements}. Una nota se
+representa como una expresión @code{EventChord} que contiene un objeto
+@code{NoteEvent} (que almacena las propiedades de duración y altura) y
+cualquier información adicional (en este caso, un evento
+@code{AbsoluteDynamicEvent} con una propiedad @code{"f"} de texto.
+
+
+@node Propiedades musicales
+@subsection Propiedades musicales
+@translationof Music properties
+
+El objeto @code{NoteEvent} es el primer objeto de la propiedad
+@code{'elements} de @code{someNote}.
+
+@example
+someNote = c'
+\displayMusic \someNote
+===>
+(make-music
+ 'EventChord
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'NoteEvent
+ 'duration
+ (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch
+ (ly:make-pitch 0 0 0))))
+@end example
+
+La función @code{display-scheme-music} es la función que se usa por
+parte de @code{\displayMusic} para imprimir la representación de
+Scheme de una expresión musical.
+
+@example
+#(display-scheme-music (first (ly:music-property someNote 'elements)))
+===>
+(make-music
+ 'NoteEvent
+ 'duration
+ (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch
+ (ly:make-pitch 0 0 0))
+@end example
+
+Después se accede a la altura de la nota a través de la propiedad
+@code{'pitch} del objeto @code{NoteEvent}:
+
+@example
+#(display-scheme-music
+ (ly:music-property (first (ly:music-property someNote 'elements))
+ 'pitch))
+===>
+(ly:make-pitch 0 0 0)
+@end example
+
+La altura de la nota se puede cambiar estableciendo el valor de esta
+propiedad @code{'pitch},
+
+@funindex \displayLilyMusic
+
+@example
+#(set! (ly:music-property (first (ly:music-property someNote 'elements))
+ 'pitch)
+ (ly:make-pitch 0 1 0)) ;; establecer la altura a d'.
+\displayLilyMusic \someNote
+===>
+d'
+@end example
+
+
+@node Duplicar una nota con ligaduras (ejemplo)
+@subsection Duplicar una nota con ligaduras (ejemplo)
+@translationof Doubling a note with slurs (example)
+
+Supongamos que queremos crear una función que convierte una entrada
+como @code{a} en @code{a( a)}. Comenzamos examinando la
+representación interna de la música con la que queremos terminar.
+
+@example
+\displayMusic@{ a'( a') @}
+===>
+(make-music
+ 'SequentialMusic
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'EventChord
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'NoteEvent
+ 'duration
+ (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch
+ (ly:make-pitch 0 5 0))
+ (make-music
+ 'SlurEvent
+ 'span-direction
+ -1)))
+ (make-music
+ 'EventChord
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'NoteEvent
+ 'duration
+ (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch
+ (ly:make-pitch 0 5 0))
+ (make-music
+ 'SlurEvent
+ 'span-direction
+ 1)))))
+@end example
+
+Las malas noticias son que las expresiones @code{SlurEvent} se deben
+añadir @q{dentro} de la nota (o para ser más exactos, dentro de la
+expresión @code{EventChord}).
+
+Ahora examinamos la entrada,
+
+@example
+(make-music
+ 'SequentialMusic
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'EventChord
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'NoteEvent
+ 'duration
+ (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch
+ (ly:make-pitch 0 5 0))))))
+@end example
+
+Así pues, en nuestra función, tenemos que clonar esta expresión (de
+forma que tengamos dos notas para construir la secuencia), añadir
+@code{SlurEvents} a la propiedad @code{'elements} de cada una de
+ellas, y por último hacer una secuencia @code{SequentialMusic} con los
+dos @code{EventChords}.
+
+@example
+doubleSlur = #(define-music-function (parser location note) (ly:music?)
+ "Return: @{ note ( note ) @}.
+ `note' is supposed to be an EventChord."
+ (let ((note2 (ly:music-deep-copy note)))
+ (set! (ly:music-property note 'elements)
+ (cons (make-music 'SlurEvent 'span-direction -1)
+ (ly:music-property note 'elements)))
+ (set! (ly:music-property note2 'elements)
+ (cons (make-music 'SlurEvent 'span-direction 1)
+ (ly:music-property note2 'elements)))
+ (make-music 'SequentialMusic 'elements (list note note2))))
+@end example
+
+
+@node Añadir articulaciones a las notas (ejemplo)
+@subsection Añadir articulaciones a las notas (ejemplo)
+@translationof Adding articulation to notes (example)
+
+La manera fácil de añadir articulación a las notas es mezclar dos
+expresiones musicales en un solo contexto, como se explica en
+@ruser{Crear contextos}. Sin embargo, supongamos que queremos
+escribir una función musical que lo haga.
+
+Una @code{$variable} dentro de la notación @code{#@{...#@}} es como
+una @code{\variable} normal en la notación clásica de LilyPond.
+Sabemos que
+
+@example
+@{ \music -. -> @}
+@end example
+
+@noindent
+no funciona en LilyPond. Podríamos evitar este problema adjuntando la
+articulación a una nota falsa,
+
+@example
+@{ << \music s1*0-.-> @}
+@end example
+
+@noindent
+pero a los efectos de este ejemplo, aprenderemos ahora cómo hacerlo en
+Scheme. Empezamos examinando nuestra entrada y la salida deseada,
+
+@example
+% input
+\displayMusic c4
+===>
+(make-music
+ 'EventChord
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'NoteEvent
+ 'duration
+ (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch
+ (ly:make-pitch -1 0 0))))
+=====
+% desired output
+\displayMusic c4->
+===>
+(make-music
+ 'EventChord
+ 'elements
+ (list (make-music
+ 'NoteEvent
+ 'duration
+ (ly:make-duration 2 0 1 1)
+ 'pitch
+ (ly:make-pitch -1 0 0))
+ (make-music
+ 'ArticulationEvent
+ 'articulation-type
+ "marcato")))
+@end example
+
+Vemos que una nota (@code{c4}) se representa como una expresión
+@code{EventChord}, con una expresión @code{NoteEvent} en su lista de
+elementos. Para añadir una articulación de marcato, se debe añadir
+una expresión @code{ArticulationEvent} a la propiedad elements de la
+expresión @code{EventChord}.
+
+Para construir esta función, empezamos con
+
+@example
+(define (add-marcato event-chord)
+ "Add a marcato ArticulationEvent to the elements of `event-chord',
+ which is supposed to be an EventChord expression."
+ (let ((result-event-chord (ly:music-deep-copy event-chord)))
+ (set! (ly:music-property result-event-chord 'elements)
+ (cons (make-music 'ArticulationEvent
+ 'articulation-type "marcato")
+ (ly:music-property result-event-chord 'elements)))
+ result-event-chord))
+@end example
+
+La primera línea es la forma de definir una función en Scheme: el
+nombre de la función es @code{add-marcato}, y tiene una variable
+llamada @code{event-chord}. En Scheme, el tipo de variable suele
+quedar claro a partir de su nombre (¡esto también es una buena
+práctica en otros lenguajes de programación!)
+
+@example
+"Add a marcato..."
+@end example
+
+@noindent
+es una descripción de lo que hace la función. No es estrictamente
+necesaria, pero de igual forma que los nombres claros de variable, es
+una buena práctica.
+
+@example
+(let ((result-event-chord (ly:music-deep-copy event-chord)))
+@end example
+
+Se usa @code{let} para declarar las variables locales. Aquí usamos
+una variable local, llamada @code{result-event-chord}, a la que le
+damos el valor @code{(ly:music-deep-copy event-chord)}.
+@code{ly:music-deep-copy} es una función específica de LilyPond, como
+todas las funciones que comienzan por @code{ly:}. Se usa para hacer
+una copia de una expresión musical. Aquí, copiamos @code{event-chord}
+(el parámetro de la función). Recuerde que nuestro propósito es
+añadir un marcato a una expresión @code{EventChord}. Es mejor no
+modificar el @code{EventChord} que se ha dado como argumento, porque
+podría utilizarse en algún otro lugar.
+
+Ahora tenemos un @code{result-event-chord}, que es una expresión
+@code{NoteEventChord} y es una copia de @code{event-chord}. Añadimos
+el marcato a su propiedad de la lista de @code{'elements}.
+
+@example
+(set! lugar valor-nuevo)
+@end example
+
+Aquí, lo que queremos establecer (el @q{lugar}) es la propiedad
+@code{'elements} de la expresión @code{result-event-chord}.
+
+@example
+(ly:music-property result-event-chord 'elements)
@end example
+@code{ly:music-property} es la función que se usa para acceder a las
+propiedades musicales (los @code{'elements}, @code{'duration},
+@code{'pitch}, etc, que vimos en la salida de @code{\displayMusic}
+anterior). El nuevo valor es la antigua propiedad @code{'elements},
+con un elemento adicional: la expresión @code{ArticulationEvent}, que
+copiamos a partir de la salida de @code{\displayMusic},
+@example
+(cons (make-music 'ArticulationEvent
+ 'articulation-type "marcato")
+ (ly:music-property result-event-chord 'elements))
+@end example
+
+@code{cons} se usa para añadir un elemento a una lista sin modificar
+la lista original. Esto es lo que queremos: la misma lista que antes,
+más la expresión @code{ArticulationEvent} nueva. El orden dentro de
+la propiedad @code{'elements} no es importante aquí.
+
+Finalmente, una vez hemos añadido la articulación marcato a su
+propiedad @code{elements}, podemos devolver @code{result-event-chord},
+de ahí la última línea de la función.
+
+Ahora transformamos la función @code{add-marcato} en una función
+musical:
+
+@example
+addMarcato = #(define-music-function (parser location event-chord)
+ (ly:music?)
+ "Add a marcato ArticulationEvent to the elements of `event-chord',
+ which is supposed to be an EventChord expression."
+ (let ((result-event-chord (ly:music-deep-copy event-chord)))
+ (set! (ly:music-property result-event-chord 'elements)
+ (cons (make-music 'ArticulationEvent
+ 'articulation-type "marcato")
+ (ly:music-property result-event-chord 'elements)))
+ result-event-chord))
+@end example
+
+Podemos verificar que esta función musical funciona correctamente:
+
+@example
+\displayMusic \addMarcato c4
+@end example
+
+
+
+
+
+
+@ignore
@menu
* Trucos con Scheme::
@end menu
@node Trucos con Scheme
-@appendixsec Trucos con Scheme
+@c @section Trucos con Scheme
@translationof Tweaking with Scheme
Hemos visto cómo la salida de LilyPond se puede modificar
Podemos usar Scheme simplemente para sobreescribir instrucciones con
@code{\override},
+TODO Find a simple example
@c This isn't a valid example with skylining
@c It works fine without padText -td
+@end ignore
@ignore
@lilypond[quote,verbatim,ragged-right]
@end lilypond
@end ignore
+@ignore
Lo podemos usar para crear instrucciones nuevas:
@c Check this is a valid example with skylining
@c It is - 'padding still works
+
@lilypond[quote,verbatim,ragged-right]
tempoPadded = #(define-music-function (parser location padding tempotext)
(number? string?)
}
@end lilypond
+
Incluso se le pueden pasar expresiones musicales:
@lilypond[quote,verbatim,ragged-right]
\pattern {d16 dis} { ais16-> b\p }
}
@end lilypond
-
+@end ignore
--- /dev/null
+depth = ../../..
+
+STEPMAKE_TEMPLATES=documentation
+
+EXTRA_DIST_FILES+=$(call src-wildcard,*.ly)
+EXTRA_DIST_FILES+=$(call src-wildcard,*.ily)
+EXTRA_DIST_FILES+=$(call src-wildcard,*.itexi)
+EXTRA_DIST_FILES+=$(call src-wildcard,*.itely)
+
+include $(depth)/make/stepmake.make
--- /dev/null
+@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
+@c This file is part of web/download.itexi and
+@c learning/tutorial.itely
+
+@ignore
+ Translation of GIT committish: a48879a125150c95571cc2cd06fd626e75cd3b65
+
+ When revising a translation, copy the HEAD committish of the
+ version that you are working on. For details, see the Contributors'
+ Guide, node Updating translation committishes..
+@end ignore
+
+@c This is about "compiling" a lilypond file
+@c (Learning 1 Tutorial), **not** compiling the
+@c source code.
+
+@macro lilypadOSX
+@warning{Estas instrucciones dan por sentado que está usando la propia
+aplicación LilyPond. Si está usando alguno de los programas que se
+describen en @rweb{Entornos mejorados}, debe consultar la
+documentación de estos programas si se encuentra con algún problema.}
+
+
+@subsubheading Paso 1. Creamos nuestro archivo @file{.ly}
+
+Haga doble clic sobre @command{LilyPond.app}, se abrirá un archivo de
+ejemplo.
+
+@sourceimage{Learning_Macos_welcome,,,}
+
+Del menú de la parte superior izquierda de la pantalla, elija
+@w{@code{Archivo > Guardar}}.
+
+@sourceimage{Learning_Macos_Save_menu,,,}
+
+ELija un nombre para su archivo, por ejemplo @file{prueba.ly}.
+
+@sourceimage{Learning_Macos_Save_file_with_name,,,}
+
+
+@subsubheading Paso 2. Compilamos (con LilyPad)
+
+Del mismo menú, elija
+@w{@code{Compilar > Procesar}}.
+
+@sourceimage{Learning_Macos_Typeset_menu,,,}
+
+Se abrirá una ventana que muestra un registro del progreso de la
+compilación del archivo que acaba de guardar.
+
+@sourceimage{Learning_Macos_Compiling_log,,,}
+
+
+@subsubheading Paso 3. Examinar el resultado
+
+Una vez la compilación ha terminado, se crea un archivo PDF con
+el mismo nombre que el archivo original y se abrirá
+automáticamente en el visor de documentos PDF predeterminado,
+mostrándose en la pantalla.
+
+@sourceimage{Learning_Macos_pdf_output,,,}
+
+
+@subsubheading Otras instrucciones
+
+Para crear archivos de LilyPond nuevos, comience seleccionando
+@w{@code{Archivo > Nuevo}}
+
+@sourceimage{Learning_Macos_New_menu,,,}
+
+o bien @w{@code{Archivo > Abrir}} para abrir y editar archivos existentes
+que haya guardado previamente.
+
+@sourceimage{Learning_Macos_Open_menu,,,}
+
+Debe guardar cualquier e modificación que haya realizado sobre el
+archivo, antes de @w{@code{Compilar > Procesar}} y siempre que el PDF
+no se muestre en pantalla debe comprobar que no haya errores en la
+ventana que contiene el registro del progreso.
+
+Si no está utilizando el visor de documentos predeterminado que viene
+con el sistema operativo del Mac, y tiene abierto el archivo PDF
+generado a partir de una compilación previa, cualquier compilación
+ulterior puede fallar al intentar generar un PDF actualizado hasta que
+cierre el original.
+
+@end macro
+
+
+@macro lilypadWindows
+@warning{Estas instrucciones dan por sentado que está utilizando el
+editor LilyPad incorporado. Si está usando alguno de los programas
+que se describen en el apartado @rweb{Entornos mejorados}, consulte la
+documentación de estos programas cuando encuentre algún problema
+durante la compilación de un archivo.}
+
+
+@subsubheading Paso 1. Creamos el archivo @file{.ly}
+
+Haga doble clic sobre el icono de LilyPond del escritorio
+y se abrirá un archivo de ejemplo.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_Welcome_File_Whole,,,}
+
+Del menú de la ventana que contiene el archivo de ejemplo, elija
+@w{@code{Archivo > Guardar como}}. No use @w{@code{Archivo > Guardar}}
+para este archivo de ejemplo porque no funcionará hasta que le aplique
+un nombre de LilyPond válido.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_Save_Menu,,,}
+
+Escoja un nombre para el archivo, por ejemplo @file{prueba.ly}.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_Save_File_With_Name,,,}
+
+
+@subsubheading Paso 2-A. Compílelo (arrastrando y soltando)
+
+Según su preferencia, para compilar el documento puede hacer una de
+estas dos cosas:
+
+Arrastre el archivo y suéltelo directamente encima del icono de
+LilyPond.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_Open_Dragndrop,,,}
+
+Pulse con el botón derecho sobre el archivo y elija @w{@code{Abrir con
+> LilyPond}} del menú contextual emergente.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_Open_Context_Menu,,,}
+
+
+@subsubheading Paso 2-B. Compílelo (con doble clic)
+
+O simplemente haga doble clic sobre el archivo @file{prueba.ly}.
+
+
+@subsubheading Paso 3. Examinar el resultado
+
+Durante la compilación del archivo @file{prueba.ly}, se abrirá muy
+brevemente una ventana de la consola y luego se cerrará. Durante este
+proceso se habrán creado tres archivos adicionales:
+
+@sourceimage{Learning_Win7_All_Files_Created,,,}
+
+El archivo PDF contiene el documento @file{prueba.ly} convertido en
+una partitura musical.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_Pdf_Output,,,}
+
+
+@subsubheading Otras instrucciones
+
+Para crear un archivo nuevo, comience eligiendo @w{@code{Archivo > Nuevo}}
+desde dentro de algún archivo creado previamente.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_New_Menu,,,}
+
+@noindent
+o bien, elija @w{@code{Archivo > Abrir}} para abrir y editar cualquier
+archivo que haya guardado antes.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_Open_Menu,,,}
+
+Debe guardar cualquier edición que haya realizado sobre el archivo
+antes de compilarlo, y si no se ha creado un PDF, deberá comprobar el
+archivo @command{log} de registro que se ha creado durante el intento
+de compilación, en busca de algún error.
+
+@sourceimage{Learning_Win7_Log_File,,,}
+
+Este archivo de registro se sobreescribe cada vez que compilamos un
+archivo de LilyPond.
+
+El archivo PS se utiliza internamente por parte de LilyPond para crear
+el archivo PDF, y se puede ignorar. También se sobreescribe cada vez
+que compilamos nuestro documento.
+
+Si estamos viendo el archivo en un visor de documentos PDF, tiene que
+cerrar el PDF cuando quiera realizar una compilación nueva, porque
+podría fallar la creación del PDF nuevo mientras se está viendo con
+algún programa.
+
+
+@end macro
+
+
+@c not lilypad at all, but I ran out of names. :(
+@macro lilypadCommandLine
+@warning{Estas instrucciones dan por sentado que usted está
+familiarizado con los programas en línea de órdenes, o programas de
+consola. Si está utilizando alguno de los programas que se describen
+en @rweb{Entornos mejorados}, consulte la documentación de estos
+programas cuando tenga algún problema al compilar un documento.}
+
+
+@subsubheading Paso 1. Creamos el archivo @file{.ly}
+
+Haga un archivo de texto con el nombre
+@file{prueba.ly} y escriba en él lo siguiente:
+
+@c double \\ required because this is inside a macro!
+@example
+\\version "@w{@version{}}"
+@{
+ c' e' g' e'
+@}
+@end example
+
+
+@subsubheading Paso 2. Compilación (con la línea de órdenes)
+
+Para procesar el archivo @file{prueba.ly} escriba lo siguiente en la
+línea de órdenes:
+
+@example
+lilypond prueba.ly
+@end example
+
+@noindent
+Verá algo parecido a:
+
+@example
+GNU LilyPond @version{}
+Procesando `prueba.ly'
+Analizando...
+Interpretando la música...
+Preprocesando los objetos gráficos...
+Buscando el número de páginas ideal...
+Disponiendo la música en 1 página...
+Dibujando los sistemas...
+Escribiendo la página de salida en `prueba.ps'...
+Convirtiendo a `prueba.pdf'...
+@end example
+
+@subsubheading Paso 3: Examinar el resultado
+
+Podemos ver o imprimir el archivo @file{prueba.pdf} resultante.
+
+@end macro
+
+
--- /dev/null
+@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
+@c This file is part of web/community.itexi and
+@c contributor/introduction.itely
+
+@ignore
+ Translation of GIT committish: a48879a125150c95571cc2cd06fd626e75cd3b65
+
+ When revising a translation, copy the HEAD committish of the
+ version that you are working on. For details, see the Contributors'
+ Guide, node Updating translation committishes..
+@end ignore
+
+@macro helpusNeed
+@subheading ¡Le necesitamos!
+
+El equipo de desarrollo de LilyPond es muy pequeño; verdaderamente nos
+gustaría tener a más gente implicada. ¡Considere la posibilidad de
+ayudar a sus colegas usuarios de LilyPond contribuyendo a su
+desarrollo!
+
+Incluso el trabajo sobre pequeñas tareas puede tener un gran impacto:
+ocuparse de ellas permite a los desarrolladores con experiencia
+trabajar sobre las tareas avanzadas, en lugar de emplear su tiempo en
+esos trabajos sencillos.
+
+@end macro
+
+
+@macro helpusTasks
+@subheading Tareas sencillas
+
+@itemize
+@item
+Apoyo en la lista de distribución de correo: responda las preguntas de
+sus colegas usuarios.
+
+@item
+Informar de fallos: ayude a los usuarios a crear @ref{Informes de
+fallos} adecuados, y asista al Equipo de Fallos en el manejo de los
+@rcontribnamed{Issues,Problemas}.
+
+@item
+Documentación: se pueden proponer cambios pequeños siguiendo las
+indicaciones de @rcontribnamed{Documentation suggestions,Sugerencias para la documentación}.
+
+@item
+El Repositorio de Fragmentos de Código (LSR): elabore y arregle
+fragmentos. Consulte @rcontribnamed{Adding and editing snippets,Añadir y editar fragmentos de código}.
+
+@item
+Discusión, revisión y pruebas: los desarrolladores suelen solicitar un
+retorno sobre documentación nueva, potenciales cambios de sintaxis y
+prueba de nuevas funcionalidades. ¡Contribuya a estas discusiones!
+
+@end itemize
+
+@subheading Tareas de dificultad moderada
+
+@warning{En general, estos trabajos requieren que usted tenga los
+archivos de código fuente del programa y la documentación, pero no
+requieren un entorno de desarrollo completo. Consulte
+@rcontribnamed{Starting with Git,Comenzar con Git}.}
+
+@itemize
+@item
+Documentación: consulte @rcontribnamed{Documentation work,Trabajar en la documentación} y
+@rcontribnamed{Building documentation without compiling LilyPond,Construir la documentación sin compilar LilyPond}.
+
+@item
+Página web: nuestra página se construye a partir del código fuente
+normal de la documentación. Consulte la información sobre la
+documentación, y también @rcontribnamed{Website work,Trabajar en la página web}.
+
+@item
+Traducciones: consulte @rcontribnamed{Translating the documentation,Traducir la documentación} y
+@rcontribnamed{Translating the website,Traducir la página web}.
+
+@end itemize
+
+
+@subheading Tareas complejas
+
+@warning{En general, estos trabajos requieren que usted tenga el
+código fuente y sea capaz de compilar LilyPond. Consulte
+@rcontribnamed{Starting with Git,Comenzar con Git} y @rcontribnamed{Compiling LilyPond,Compilación de LilyPond}.}
+
+Sugerimos que los colaboradores nuevos que sean usuarios de Windows
+utilicen una máquina virtual para ejecutar @emph{lilybuntu}. Consulte
+@rcontribnamed{Using a Virtual Machine to Compile LilyPond,Utilización de una máquina virtual para la compilación de LilyPond}.
+
+@itemize
+@item
+Corrección de fallos, funcionalidades nuevas: la mejor forma de
+comenzar es unirse a los cazadores de bugs, los Frogs, y leer
+@rcontribnamed{Programming work,Trabajos de programación}.
+
+@end itemize
+
+@end macro
+
+
+@macro helpusProjects
+@subheading Proyectos
+
+@subsubheading Frogs
+
+Página y lista de distribución de correo:
+@uref{http://frogs.lilynet.net}
+
+Los Frogs son usuarios de LilyPond normales que voluntariamente se
+implican en el desarrollo de su programa favorito. Arreglar fallos,
+implementar funcionalidades nuevas, documentar el código fuente: es
+mucho lo que hay que hacer, pero lo principal es: hay una oportunidad
+para todos de aprender más sobre LilyPond, sobre el Software Libre,
+sobre programación... y pasarlo bien. Si siente curiosidad sobre
+cualquiera de ellos, el lema es: @emph{Join the Frogs!}
+
+
+
+@subsubheading El proyecto GLISS (Grand LilyPond Input Syntax Standardization)
+
+Página web: @uref{http://lilypond.org/~graham/gliss}
+
+GLISS estabilizará la sintaxis del código de entrada, sin trucajes,
+para el advenimiento de LilyPond 3.0. Después de la actualización a
+3.0, la sintaxis de entrada para música sin trucajes, permanecerá
+estable durante un futuro previsible.
+
+Habrá un amplio período de discusión para determinar la especificación
+final de la entrada.
+
+@warning{El proyecto GLISS dará comienzo poco después del lanzamiento
+de la versión 2.14.}
+
+@subsubheading El proyecto GOP (Grand Organizing Project)
+
+Página web:: @uref{http://lilypond.org/~graham/gop}
+
+El GOP es nuestro gran proyecto de reclutamiento de nuevos
+colaboradores. Necesitamos desesperadamente ampliar las tareas de
+desarrollo (¡incluidas las @qq{tareas sencillas} que no requieren
+programación ni interacción con el código fuente!) a un grupo mayor de
+personas. También necesitamos documentar el conocimiento de los
+desarrolladores existentes de manera que no se pierda.
+
+A diferencia de la mayoría de los @qq{Grandes Proyectos}, el GOP no se
+va a ocupar de añadir un montón de funcionalidades nuevas o rediseñar
+cosas completamente. Más bien está orientado a proporcionarnos una
+base mucho más estable de forma que podamos afrontar mayores tareas en
+el futuro.
+
+@warning{El proyecto GLISS dará comienzo poco antes o después del
+lanzamiento de la versión 2.14.}
+
+@end macro
+
+
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: fc7e42590263fb4bf8a66b7d3986d03cd65ddef9
+ Translation of GIT committish: 79a335402980b9354a4786b9f0c908058301f42d
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. See TRANSLATION for details.
@lilypond[verbatim,quote,relative=2]
g4~ g c2~
-c4 ~ c8 a8 ~ a2
+c4~ c8 a8~ a2
@end lilypond
@subheading Ligaduras de expresión
se pueden anidar unas dentro de otras.
@lilypond[verbatim,quote,relative=2]
-c2~( c8 fis fis4 ~ fis2 g2)
+c2~( c8 fis fis4~ fis2 g2)
@end lilypond
@code{\markup}:
@lilypond[verbatim,quote,relative=2]
-c1^\markup{ \bold espr}
+c1^\markup{ \bold espr }
a1_\markup{
\dynamic f \italic \small { 2nd } \hspace #0.1 \dynamic p
}
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: 276cce1176b8cc1b85167faa2ca223eb22d6bef8
+ Translation of GIT committish: 412fa426d510594ec7772c7cf7b568e376bd1c84
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@cindex variables
-Otro atajo genial es la posibilidad de definir variables (véase
-@ref{Organizar las piezas mediante variables}). Todas las
+Otro magnífico atajo es la posibilidad de definir variables como
+se muestra en @ref{Organizar las piezas mediante variables}. Todas las
plantillas emplean lo siguiente:
@example
@lilypond[quote,verbatim,fragment,ragged-right,relative=2]
\key g \major
% Voice "1" Voice "2"
-<< { g4 fis8( g) a4 g } \\ { d4 d d d } >> |
+<< { g4 fis8( g) a4 g } \\ { d4 d d d } >>
@end lilypond
Observe cómo las plicas de la segunda voz ahora se dirigen hacia
@lilypond[quote,verbatim,fragment,ragged-right,relative=2]
\key d \minor
% Voice "1" Voice "2"
-<< { r4 g g4. a8 } \\ { d,2 d4 g } >> |
-<< { bes4 bes c bes } \\ { g4 g g8( a) g4 } >> |
-<< { a2. r4 } \\ { fis2. s4 } >> |
+<< { r4 g g4. a8 } \\ { d,2 d4 g } >>
+<< { bes4 bes c bes } \\ { g4 g g8( a) g4 } >>
+<< { a2. r4 } \\ { fis2. s4 } >>
@end lilypond
No es necesario usar una construcción @code{<< \\ >>} distinta para
% Main voice
c16 d e f
% Voice "1" Voice "2" Voice "3"
- << { g4 f e } \\ { r8 e4 d c8 ~ } >> |
- << { d2 e2 } \\ { c8 b16 a b8 g ~ g2 } \\ { s4 b4 c2 } >> |
+ << { g4 f e } \\ { r8 e4 d c8~ } >>
+ << { d2 e2 } \\ { c8 b16 a b8 g~ g2 } \\ { s4 b4 c2 } >>
}
@end lilypond
\new Staff \relative c' {
% Main voice
c16 d e f
- << % Bar 1
+ << % Bar 1
{
\voiceOneStyle
g4 f e
\\
{
\voiceTwoStyle
- r8 e4 d c8 ~
+ r8 e4 d c8~
}
>>
- << % Bar 2
+ << % Bar 2
% Voice 1 continues
{ d2 e2 }
\\
@lilypond[quote,ragged-right]
\new Staff \relative c'' {
\key aes \major
- << % Voice one
+ << % Voice one
{ c2 aes4. bes8 }
- \\ % Voice two
+ \\ % Voice two
{ aes2 f4 fes }
- \\ % No voice three
- \\ % Voice four
+ \\ % No voice three
+ \\ % Voice four
{
% Ignore these for now - they are explained in Ch 4
\once \override NoteColumn #'force-hshift = #0
\new Staff \relative c'' {
\key aes \major
<<
- { % Voice one
+ { % Voice one
\voiceOneStyle
c2 aes4. bes8
}
\once \override NoteColumn #'force-hshift = #0.5
des2
}
- >> |
- <c ees aes c>1 |
+ >>
+ <c ees aes c>1
}
@end lilypond
@lilypond[quote,verbatim,fragment,ragged-right]
\new Staff \relative c'' {
\key aes \major
- << % Voice one
+ << % Voice one
{ c2 aes4. bes8 }
- \\ % Voice two
- { aes2 f4 fes }
- \\ % Omit Voice three
- \\ % Voice four
+ \\ % Voice two
+ { aes2 f4 fes }
+ \\ % Omit Voice three
+ \\ % Voice four
{ <ees c>2 des2 }
- >> |
- <c ees aes c>1 |
+ >>
+ <c ees aes c>1
}
@end lilypond
@lilypond[quote,ragged-right,verbatim]
\relative c'{
% Default behavior or behavior after \oneVoice
- c d8 ~ d e4 ( f g a ) b-> c
+ c d8~ d e4( f g a) b-> c
}
@end lilypond
@lilypond[quote,ragged-right,verbatim]
\relative c'{
\voiceOne
- c d8 ~ d e4 ( f g a ) b-> c
+ c d8~ d e4( f g a) b-> c
\oneVoice
- c, d8 ~ d e4 ( f g a ) b-> c
+ c, d8~ d e4( f g a) b-> c
}
@end lilypond
@lilypond[quote,ragged-right,verbatim]
\relative c'{
\voiceTwo
- c d8 ~ d e4 ( f g a ) b-> c
+ c d8~ d e4( f g a) b-> c
\oneVoice
- c, d8 ~ d e4 ( f g a ) b-> c
+ c, d8~ d e4( f g a) b-> c
}
@end lilypond
% Start simultaneous section of three voices
<<
% Continue the main voice in parallel
- { g4 f e | d2 e2) }
+ { g4 f e | d2 e2) | }
% Initiate second voice
\new Voice {
- % Set stems, etc, down
+ % Set stems, etc., down
\voiceTwo
- r8 e4 d c8 ~ | c8 b16 a b8 g ~ g2
+ r8 e4 d c8~ | c8 b16 a b8 g~ g2 |
}
% Initiate third voice
\new Voice {
% Set stems, etc, up
\voiceThree
- s2. | s4 b4 c2
+ s2. | s4 b4 c2 |
}
>>
}
\new Staff \relative c' {
c16^( d e f
<<
- { g4 f e | d2 e2) }
+ { g4 f e | d2 e2) | }
\new Voice {
\voiceTwo
- r8 e4 d c8 ~ |
+ r8 e4 d c8~
<<
- {c8 b16 a b8 g ~ g2}
+ { c8 b16 a b8 g~ g2 }
\new Voice {
\voiceThree
s4 b4 c2
\new Voice {
% Set stems, etc, down
\voiceTwo
- s4 r8 e4 d c8 ~ | c8 b16 a b8 g ~ g2 |
+ s4 r8 e4 d c8~ | c8 b16 a b8 g~ g2 |
}
% Initiate third voice
\new Voice {
@lilypond[quote,verbatim]
global = { \time 6/8 \partial 8 \key f \major}
SopOneMusic = \relative c'' {
- c8 | c([ bes)] a a([ g)] f | f'4. b, | c4.~ c4 }
+ c8 | c([ bes)] a a([ g)] f | f'4. b, | c4.~ c4 | }
SopTwoMusic = \relative c' {
- r8 | r4. r4 c8 | a'([ g)] f f([ e)] d | e([ d)] c bes' }
+ r8 | r4. r4 c8 | a'([ g)] f f([ e)] d | e([ d)] c bes' | }
SopOneLyrics = \lyricmode {
- Let | flee -- cy flocks the | hills a -- dorn, __ }
+ Let | flee -- cy flocks the | hills a -- dorn, __ | }
SopTwoLyrics = \lyricmode {
- Let | flee -- cy flocks the | hills a -- dorn, }
+ Let | flee -- cy flocks the | hills a -- dorn, | }
\score {
\new ChoirStaff <<
@lilypond[quote,verbatim]
TimeKey = { \time 4/4 \partial 4 \key c \major}
-SopMusic = \relative c' { c4 | e4. e8 g4 g | a a g }
-AltoMusic = \relative c' { c4 | c4. c8 e4 e | f f e }
-TenorMusic = \relative c { e4 | g4. g8 c4. b8 | a8 b c d e4 }
-BassMusic = \relative c { c4 | c4. c8 c4 c | f8 g a b c4 }
+SopMusic = \relative c' { c4 | e4. e8 g4 g | a a g | }
+AltoMusic = \relative c' { c4 | c4. c8 e4 e | f f e | }
+TenorMusic = \relative c { e4 | g4. g8 c4. b8 | a8 b c d e4 | }
+BassMusic = \relative c { c4 | c4. c8 c4 c | f8 g a b c4 | }
VerseOne = \lyricmode {
- E -- | ter -- nal fa -- ther, | strong to save, }
+ E -- | ter -- nal fa -- ther, | strong to save, | }
VerseTwo = \lyricmode {
- O | Christ, whose voice the | wa -- ters heard, }
+ O | Christ, whose voice the | wa -- ters heard, | }
VerseThree = \lyricmode {
- O | Ho -- ly Spi -- rit, | who didst brood }
+ O | Ho -- ly Spi -- rit, | who didst brood | }
VerseFour = \lyricmode {
- O | Tri -- ni -- ty of | love and pow'r }
+ O | Tri -- ni -- ty of | love and pow'r | }
\score {
\new ChoirStaff <<
\new Staff <<
\clef "bass"
\new Voice = "Tenor" { \voiceOne \TimeKey \TenorMusic }
- \new Voice = "Bass" { \voiceTwo \BassMusic }
+ \new Voice = "Bass" { \voiceTwo \BassMusic }
>>
>>
}
versenotes = \relative c'' {
\clef "treble"
\key g \major
- \time 3/4 g g g b b b
+ \time 3/4
+ g g g | b b b |
}
versewords = \lyricmode {
One two three four five six
versenotes = \relative c'' {
\clef "treble"
\key g \major
- \time 3/4 g g g b b b
+ \time 3/4
+ g g g | b b b |
}
refrainnotesA = \relative c'' {
\time 2/4
- c c g g \bar "|."
+ c c | g g \bar "|."
}
refrainnotesB = \relative c {
\clef "bass"
\key g \major
- c e d d
+ c e | d d |
}
versewords = \lyricmode {
One two three four five six
versenotes = \relative c'' {
\clef "treble"
\key g \major
- \time 3/4 g g g b b b
+ \time 3/4
+ g g g | b b b |
}
refrainnotesA = \relative c'' {
\time 2/4
- c c g g \bar "|."
+ c c | g g \bar "|."
}
refrainnotesB = \relative c {
\clef "bass"
\key g \major
- c e d d
+ c e | d d |
}
versewords = \lyricmode {
One two three four five six
\clef "treble"
\new Voice { % create voice for RH notes
\relative c'' { % start of RH notes
- d4 ees16 c8. |
- d4 ees16 c8. |
+ d4 ees16 c8.
+ d4 ees16 c8.
} % end of RH notes
} % end of RH voice
} % end of RH staff
\new Voice { % create LH voice one
\voiceOne
\relative g { % start of LH voice one notes
- g8 <bes d> ees, <g c> |
- g8 <bes d> ees, <g c> |
+ g8 <bes d> ees, <g c>
+ g8 <bes d> ees, <g c>
} % end of LH voice one notes
} % end of LH voice one
\new Voice { % create LH voice two
\voiceTwo
\relative g { % start of LH voice two notes
- g4 ees |
- g4 ees |
+ g4 ees
+ g4 ees
} % end of LH voice two notes
} % end of LH voice two
>> % end of LH staff
<<
\new Staff \relative c'' {
ais4 aes
- }
+ }
\new Staff \relative c'' {
\set Staff.extraNatural = ##f
ais4 aes
- }
+ }
>>
@end lilypond
<<
\new Staff \relative c'' {
ais4 aes
- }
+ }
\new Staff \relative c'' {
\set Score.extraNatural = ##f
ais4 aes
- }
+ }
>>
@end lilypond
}
}
\layout {
- \context { \Staff
+ \context {
+ \Staff
extraNatural = ##t
}
}
@seealso
Referencia de la notación:
-@ruser{Cambiar los valores por omisión de los contextos}.
+@ruser{Cambiar los valores por omisión de los contextos},
@c FIXME
@c uncomment when backslash-node-name issue is resolved -pm
-@c @ruser{La instrucción set}.
+@ruser{La instrucción set}.
Referencia de funcionamiento interno:
@rinternals{Contexts},
\score {
<<
\new Staff <<
- \relative c'' { c a b g }
+ \relative c'' {
+ c a b g
+ }
>>
\new Staff <<
- \relative c' { c a b g }
+ \relative c' {
+ c a b g
+ }
>>
\new Staff <<
\clef "G_8"
- \relative c' { c a b g }
+ \relative c' {
+ c a b g
+ }
>>
\new Staff <<
\clef "bass"
- \relative c { c a b g }
+ \relative c {
+ c a b g
+ }
>>
>>
\layout {
- \context { \Staff
+ \context {
+ \Staff
\consists Ambitus_engraver
}
}
@c Indentation in this example is deliberately poor
@example
-\score@{
- <<
+\score @{
<<
- \new Voice = "uno" @{
- \autoBeamOff
- \sopranoMusic
- @}
- \new Lyrics \lyricsto "uno" \letraSoprano
- >>
- \new Staff \musicaCello
+ <<
+ \new Voice = "uno" @{
+ \autoBeamOff
+ \sopranoMusic
+ @}
+ \new Lyrics \lyricsto "uno" \letraSoprano
+ >>
+ \new Staff \musicaCello
>>
\layout @{ @}
\midi @{ @}
upper = \relative a' {
\clef "treble"
\global
- r4 <a d fis>2 <a e' a>4 |
- <d fis d'>4. <d fis d'>8 <a d a'>2 |
- <g cis g'>4 <a d fis> <a cis e>2 |
+ r4 <a d fis>2 <a e' a>4
+ <d fis d'>4. <d fis d'>8 <a d a'>2
+ <g cis g'>4 <a d fis> <a cis e>2
}
lower = \relative c, {
\clef "bass"
\global
- <d d'>4 <d d'>2 <cis cis'>4 |
- <b b'>4. <b' b'>8 <fis fis'>2 |
- <e e'>4 <d d'> <a' a'>2 |
+ <d d'>4 <d d'>2 <cis cis'>4
+ <b b'>4. <b' b'>8 <fis fis'>2
+ <e e'>4 <d d'> <a' a'>2
}
\score {
\new ChoirStaff <<
\new Staff = "sopranos" <<
\set Staff.instrumentName = #"Soprano"
- \new Voice = "sopranos" { \global \sopranoMusic }
+ \new Voice = "sopranos" {
+ \global
+ \sopranoMusic
+ }
>>
- \new Lyrics \lyricsto "sopranos" { \sopranoWords }
+ \new Lyrics \lyricsto "sopranos" {
+ \sopranoWords
+ }
\new Staff = "altos" <<
\set Staff.instrumentName = #"Alto"
- \new Voice = "altos" { \global \altoMusic }
+ \new Voice = "altos" {
+ \global
+ \altoMusic
+ }
>>
\new Lyrics \lyricsto "altos" { \altoWords }
\new Staff = "tenors" <<
\set Staff.instrumentName = #"Tenor"
- \new Voice = "tenors" { \global \tenorMusic }
+ \new Voice = "tenors" {
+ \global
+ \tenorMusic
+ }
>>
\new Lyrics \lyricsto "tenors" { \tenorWords }
\new Staff = "basses" <<
\set Staff.instrumentName = #"Bass"
- \new Voice = "basses" { \global \bassMusic }
+ \new Voice = "basses" {
+ \global
+ \bassMusic
+ }
>>
- \new Lyrics \lyricsto "basses" { \bassWords }
+ \new Lyrics \lyricsto "basses" {
+ \bassWords
+ }
>> % end ChoirStaff
-
\new PianoStaff <<
\set PianoStaff.instrumentName = #"Piano"
\new Staff = "upper" \upper
\new ChoirStaff <<
\new Staff = "sopranos" <<
\set Staff.instrumentName = #"Soprano"
- \new Voice = "sopranos" @{ \global \musicaSoprano @}
+ \new Voice = "sopranos" @{
+ \global
+ \musicaSoprano
+ @}
>>
- \new Lyrics \lyricsto "sopranos" @{ \latraSoprano @}
+ \new Lyrics \lyricsto "sopranos" @{
+ \letraSoprano
+ @}
\new Staff = "altos" <<
\set Staff.instrumentName = #"Alto"
- \new Voice = "altos" @{ \global \musicaAlto @}
+ \new Voice = "altos" @{
+ \global
+ \musicaAlto
+ @}
>>
- \new Lyrics \lyricsto "altos" @{ \letraAlto @}
+ \new Lyrics \lyricsto "altos" @{
+ \letraAlto
+ @}
\new Staff = "tenores" <<
\set Staff.instrumentName = #"Tenor"
- \new Voice = "tenores" @{ \global \musicaTenor @}
+ \new Voice = "tenores" @{
+ \global
+ \musicaTenor
+ @}
>>
- \new Lyrics \lyricsto "tenores" @{ \letraTenor @}
+ \new Lyrics \lyricsto "tenores" @{
+ \letraTenor
+ @}
\new Staff = "bajos" <<
- \set Staff.instrumentName = #"Bass"
- \new Voice = "bajos" @{ \global \musicaBajo @}
+ \set Staff.instrumentName = #"Bajo"
+ \new Voice = "bajos" @{
+ \global
+ \musicaBajo
+ @}
>>
- \new Lyrics \lyricsto "bajos" @{ \letraBajo @}
+ \new Lyrics \lyricsto "bajos" @{
+ \letraBajo
+ @}
>> % fin del ChoirStaff
@end example
<< % combinar los grupos ChoirStaff y PianoStaff uno sobre el otro
\new ChoirStaff <<
\new Staff = "sopranos" <<
- \new Voice = "sopranos" @{ \global \musicaSoprano @}
+ \new Voice = "sopranos" @{
+ \global
+ \musicaSoprano
+ @}
>>
- \new Lyrics \lyricsto "sopranos" @{ \letraSoprano @}
+ \new Lyrics \lyricsto "sopranos" @{
+ \letraSoprano
+ @}
\new Staff = "altos" <<
- \new Voice = "altos" @{ \global \musicaAlto @}
+ \new Voice = "altos" @{
+ \global
+ \musicaAlto
+ @}
>>
- \new Lyrics \lyricsto "altos" @{ \letraAlto @}
+ \new Lyrics \lyricsto "altos" @{
+ \letraAlto
+ @}
\new Staff = "tenores" <<
\clef "G_8" % clave de tenor
- \new Voice = "tenores" @{ \global \musicaTenor @}
+ \new Voice = "tenores" @{
+ \global
+ \musicaTenor
+ @}
>>
- \new Lyrics \lyricsto "tenores" @{ \letraTenor @}
+ \new Lyrics \lyricsto "tenores" @{
+ \letraTenor
+ @}
\new Staff = "bajos" <<
\clef "bass"
- \new Voice = "bajos" @{ \global \musicaBajo @}
+ \new Voice = "bajos" @{
+ \global
+ \musicaBajo
+ @}
>>
- \new Lyrics \lyricsto "bajos" @{ \letraBajo @}
+ \new Lyrics \lyricsto "bajos" @{
+ \letraBajo
+ @}
>> % fin del ChoirStaff
\new PianoStaff <<
del ejemplo anterior, obtenemos:
@lilypond[quote,verbatim,ragged-right,addversion]
-global = { \key d \major \time 4/4 }
+global = {
+ \key d \major
+ \time 4/4
+}
sopranoMusic = \relative c'' {
\clef "treble"
r4 d2 a4 | d4. d8 a2 | cis4 d cis2 |
upper = \relative a' {
\clef "treble"
\global
- r4 <a d fis>2 <a e' a>4 |
- <d fis d'>4. <d fis d'>8 <a d a'>2 |
- <g cis g'>4 <a d fis> <a cis e>2 |
+ r4 <a d fis>2 <a e' a>4
+ <d fis d'>4. <d fis d'>8 <a d a'>2
+ <g cis g'>4 <a d fis> <a cis e>2
}
lower = \relative c, {
\clef "bass"
\global
- <d d'>4 <d d'>2 <cis cis'>4 |
- <b b'>4. <b' b'>8 <fis fis'>2 |
- <e e'>4 <d d'> <a' a'>2 |
+ <d d'>4 <d d'>2 <cis cis'>4
+ <b b'>4. <b' b'>8 <fis fis'>2
+ <e e'>4 <d d'> <a' a'>2
}
\score {
\new ChoirStaff <<
\new Staff = "sopranos" <<
\set Staff.instrumentName = #"Soprano"
- \new Voice = "sopranos" { \global \sopranoMusic }
+ \new Voice = "sopranos" {
+ \global
+ \sopranoMusic
+ }
>>
- \new Lyrics \lyricsto "sopranos" { \sopranoWords }
+ \new Lyrics \lyricsto "sopranos" {
+ \sopranoWords
+ }
\new Staff = "altos" <<
\set Staff.instrumentName = #"Alto"
- \new Voice = "altos" { \global \altoMusic }
+ \new Voice = "altos" {
+ \global
+ \altoMusic
+ }
>>
- \new Lyrics \lyricsto "altos" { \altoWords }
+ \new Lyrics \lyricsto "altos" {
+ \altoWords
+ }
\new Staff = "tenors" <<
\set Staff.instrumentName = #"Tenor"
- \new Voice = "tenors" { \global \tenorMusic }
+ \new Voice = "tenors" {
+ \global
+ \tenorMusic
+ }
>>
- \new Lyrics \lyricsto "tenors" { \tenorWords }
+ \new Lyrics \lyricsto "tenors" {
+ \tenorWords
+ }
\new Staff = "basses" <<
\set Staff.instrumentName = #"Bass"
- \new Voice = "basses" { \global \bassMusic }
+ \new Voice = "basses" {
+ \global
+ \bassMusic
+ }
>>
- \new Lyrics \lyricsto "basses" { \bassWords }
+ \new Lyrics \lyricsto "basses" {
+ \bassWords
+ }
>> % end ChoirStaff
\new PianoStaff <<
title = "Jesu, meine Freude"
composer = "J S Bach"
@}
-TimeKey = @{ \time 4/4 \key c \minor @}
-MusicaManualUnoVozUno = @{s1@}
-MusicaManualUnoVozDos = @{s1@}
-MusicaManualDos = @{s1@}
-MusicaPedal = @{s1@}
+TimeKey = @{
+ \time 4/4
+ \key c \minor
+@}
+MusicaManualUnoVozUno = @{ s1 @}
+MusicaManualUnoVozDos = @{ s1 @}
+MusicaManualDos = @{ s1 @}
+MusicaPedal = @{ s1 @}
\score @{
@}
@example
\new PianoStaff <<
\new Staff = "ManualUno" <<
- \new Voice @{ \MusicaManualUnoVozUno @}
- \new Voice @{ \MusicaManualUnoVozDos @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaManualUnoVozUno
+ @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaManualUnoVozDos
+ @}
>> % fin del contexto de Staff ManualUno
\new Staff = "ManualDos" <<
- \new Voice @{ \MusicaManualDos @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaManualDos
+ @}
>> % fin del contexto de Staff ManualDos
>> % fin del contexto de PianoStaff
@end example
<< % el grupo PianoStaff y el pentagrama de Pedal son simultáneos
\new PianoStaff <<
\new Staff = "ManualUno" <<
- \new Voice @{ \MusicaManualUnoVozUno @}
- \new Voice @{ \MusicaManualUnoVozDos @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaManualUnoVozUno
+ @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaManualUnoVozDos
+ @}
>> % fin del contexto de Staff ManualUno
\new Staff = "ManualDos" <<
- \new Voice @{ \MusicaManualDos @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaManualDos
+ @}
>> % fin del contexto de Staff ManualDos
>> % fin del contexto de PianoStaff
\new Staff = "OrganoPedal" <<
- \new Voice @{ \MusicaOrganoPedal @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaOrganoPedal
+ @}
>>
>>
@end example
\new Staff = "ManualUno" <<
\TimeKey % establecer compás y tonalidad
\clef "treble"
- \new Voice @{ \voiceOne \MusicaManualUnoVozUno @}
- \new Voice @{ \voiceTwo \MusicaManualUnoVozDos @}
+ \new Voice @{
+ \voiceOne
+ \MusicaManualUnoVozUno
+ @}
+ \new Voice @{
+ \voiceTwo
+ \MusicaManualUnoVozDos
+ @}
>> % fin del contexto de Staff ManualUno
\new Staff = "ManualDos" <<
\TimeKey
\clef "bass"
- \new Voice @{ \MusicaManualDos @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaManualDos
+ @}
>> % fin del contexto de Staff ManualDos
>> % fin del contexto de PianoStaff
\new Staff = "OrganoPedal" <<
\TimeKey
\clef "bass"
- \new Voice @{ \MusicaOrganoPedal @}
+ \new Voice @{
+ \MusicaOrganoPedal
+ @}
>> % fin del pentagrama de OrganoPedal
>>
@} % end Score context
title = "Jesu, meine Freude"
composer = "J S Bach"
}
-TimeKey = { \time 4/4 \key c \minor }
+TimeKey = {
+ \time 4/4
+ \key c \minor
+}
ManualOneVoiceOneMusic = \relative g' {
- g4 g f ees | d2 c2 |
+ g4 g f ees
+ d2 c2
}
ManualOneVoiceTwoMusic = \relative c' {
- ees16 d ees8~ ees16 f ees d c8 d~ d c~ |
- c c4 b8 c8. g16 c b c d |
+ ees16 d ees8~ ees16 f ees d c8 d~ d c~
+ c c4 b8 c8. g16 c b c d
}
ManualTwoMusic = \relative c' {
- c16 b c8~ c16 b c g a8 g~ g16 g aes ees |
- f ees f d g aes g f ees d e8~ ees16 f ees d |
+ c16 b c8~ c16 b c g a8 g~ g16 g aes ees
+ f ees f d g aes g f ees d e8~ ees16 f ees d
}
PedalOrganMusic = \relative c {
- r8 c16 d ees d ees8~ ees16 a, b g c b c8 |
- r16 g ees f g f g8 c,2 |
- }
+ r8 c16 d ees d ees8~ ees16 a, b g c b c8
+ r16 g ees f g f g8 c,2
+}
\score {
<< % PianoStaff and Pedal Staff must be simultaneous
\new Staff = "ManualOne" <<
\TimeKey % set time signature and key
\clef "treble"
- \new Voice { \voiceOne \ManualOneVoiceOneMusic }
- \new Voice { \voiceTwo \ManualOneVoiceTwoMusic }
+ \new Voice {
+ \voiceOne
+ \ManualOneVoiceOneMusic
+ }
+ \new Voice {
+ \voiceTwo
+ \ManualOneVoiceTwoMusic
+ }
>> % end ManualOne Staff context
\new Staff = "ManualTwo" <<
\TimeKey
\clef "bass"
- \new Voice { \ManualTwoMusic }
+ \new Voice {
+ \ManualTwoMusic
+ }
>> % end ManualTwo Staff context
>> % end PianoStaff context
\new Staff = "PedalOrgan" <<
\TimeKey
\clef "bass"
- \new Voice { \PedalOrganMusic }
+ \new Voice {
+ \PedalOrganMusic
+ }
>> % end PedalOrgan Staff context
>>
} % end Score context
@lilypond[quote,verbatim,ragged-right]
fragmentA = \relative c'' { a4 a8. b16 }
fragmentB = \relative c'' { a8. gis16 ees4 }
-violin = \new Staff { \fragmentA \fragmentA \fragmentB \fragmentA }
+violin = \new Staff {
+ \fragmentA
+ \fragmentA
+ \fragmentB
+ \fragmentA
+}
\score {
{
\violin
@c TODO Avoid padtext - not needed with skylining
@lilypond[quote,verbatim,ragged-right]
-dolce = \markup{ \italic \bold dolce }
+dolce = \markup { \italic \bold dolce }
padText = { \once \override TextScript #'padding = #5.0 }
-fthenp=_\markup{ \dynamic f \italic \small { 2nd } \hspace #0.1 \dynamic p }
+fthenp=_\markup { \dynamic f \italic \small { 2nd } \hspace #0.1 \dynamic p }
violin = \relative c'' {
\repeat volta 2 {
- c4._\dolce b8 a8 g a b |
+ c4._\dolce b8 a8 g a b
\padText
- c4.^"hi there!" d8 e' f g d |
- c,4.\fthenp b8 c4 c-. |
+ c4.^"hi there!" d8 e' f g d
+ c,4.\fthenp b8 c4 c-.
}
}
\score {
{
\violin
}
-\layout{ragged-right=##t}
+\layout { ragged-right=##t }
}
@end lilypond
@example
violin = \relative c'' @{
\repeat volta 2 @{
- c4._\markup@{ \italic \bold dolce @} b8 a8 g a b |
+ c4._\markup @{ \italic \bold dolce @} b8 a8 g a b
\once \override TextScript #'padding = #5.0
- c4.^"hi there!" d8 e' f g d |
- c,4.\markup@{ \dynamic f \italic \small @{ 2nd @}
- \hspace #0.1 \dynamic p @} b8 c4 c-. |
+ c4.^"hi there!" d8 e' f g d
+ c,4.\markup @{ \dynamic f \italic \small @{ 2nd @}
+ \hspace #0.1 \dynamic p @}
+ b8 c4 c-.
@}
@}
@end example
@lilypond[quote,ragged-right]
\relative c <<
\new Staff {
- \time 2/4 R2*3
+ \time 2/4
+ R2*3
r4 f8 a cis4 f e d
}
\new Staff {
\clef bass
r4 d,8 f | gis4 c | b bes |
- a8 e f4 | g d | gis f
+ a8 e f4 | g d | gis f |
}
>>
@end lilypond
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: a87a0edbe162930d5fc976f41c4c0afb97b34603
+ Translation of GIT committish: 53e7994b85468239c583d998fd193ec4560178a7
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
Guide, node Updating translation committishes..
@end ignore
+@include included/generating-output.itexi
+
@c \version "2.12.0"
@node Tutorial
porque todas las tipografías del sistema han de ser analizadas
previamente. ¡Después de esto, LilyPond será mucho más rápido!}
-@cindex ejecución de LilyPond bajo MacOS X
-@cindex MacOS X, ejecución de LilyPond
@node MacOS X
@subsection MacOS X
-@warning{Estas instrucciones dan por sentado que está usando la propia
-aplicación LilyPond. Si está usando alguno de los programas que se
-describen en @rweb{Entornos mejorados}, debe consultar la
-documentación de estos programas si se encuentra con algún problema.}
-
-
-@subsubheading Paso 1. Creamos nuestro archivo @file{.ly}
-
-Haga doble clic sobre @command{LilyPond.app}, se abrirá un archivo de
-ejemplo.
-
-@sourceimage{Learning_Macos_welcome,,,}
-
-Del menú de la parte superior izquierda de la pantalla, elija
-@w{@code{Archivo > Guardar}}.
-
-@sourceimage{Learning_Macos_Save_menu,,,}
-
-ELija un nombre para su archivo, por ejemplo @file{prueba.ly}.
-
-@sourceimage{Learning_Macos_Save_file_with_name,,,}
-
-
-@subsubheading Paso 2. Compilamos (con LilyPad)
-
-Del mismo menú, elija
-@w{@code{Compilar > Procesar}}.
-
-@sourceimage{Learning_Macos_Typeset_menu,,,}
-
-Se abrirá una ventana que muestra un registro del progreso de la
-compilación del archivo que acaba de guardar.
-
-@sourceimage{Learning_Macos_Compiling_log,,,}
-
-
-@subsubheading Paso 3. Examinar el resultado
-
-Una vez la compilación ha terminado, se crea un archivo PDF con
-el mismo nombre que el archivo original y se abrirá
-automáticamente en el visor de documentos PDF predeterminado,
-mostrándose en la pantalla.
-
-@sourceimage{Learning_Macos_pdf_output,,,}
-
-
-@subsubheading Otras instrucciones
-
-Para crear archivos de LilyPond nuevos, comience seleccionando
-@w{@code{Archivo > Nuevo}}
-
-@sourceimage{Learning_Macos_New_menu,,,}
-
-o bien @w{@code{Archivo > Abrir}} para abrir y editar archivos existentes
-que haya guardado previamente.
-
-@sourceimage{Learning_Macos_Open_menu,,,}
-
-Debe guardar cualquier e modificación que haya realizado sobre el
-archivo, antes de @w{@code{Compilar > Procesar}} y siempre que el PDF
-no se muestre en pantalla debe comprobar que no haya errores en la
-ventana que contiene el registro del progreso.
+@cindex ejecución de LilyPond bajo MacOS X
+@cindex MacOS X, ejecución de LilyPond
-Si no está utilizando el visor de documentos predeterminado que viene
-con el sistema operativo del Mac, y tiene abierto el archivo PDF
-generado a partir de una compilación previa, cualquier compilación
-ulterior puede fallar al intentar generar un PDF actualizado hasta que
-cierre el original.
+@lilypadOSX
-@cindex ejecutar LilyPond bajo Windows
-@cindex Windows, ejecutar LilyPond
@node Windows
@subsection Windows
-@warning{Estas instrucciones dan por sentado que está utilizando el
-editor LilyPad incorporado. Si está usando alguno de los programas
-que se describen en el apartado @rweb{Entornos mejorados}, consulte la
-documentación de estos programas cuando encuentre algún problema
-durante la compilación de un archivo.}
-
-
-@subsubheading Paso 1. Creamos el archivo @file{.ly}
-
-Haga doble clic sobre el icono de LilyPond del escritorio
-y se abrirá un archivo de ejemplo.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_Welcome_File_Whole,,,}
-
-Del menú de la ventana que contiene el archivo de ejemplo, elija
-@w{@code{Archivo > Guardar como}}. No use @w{@code{Archivo > Guardar}}
-para este archivo de ejemplo porque no funcionará hasta que le aplique
-un nombre de LilyPond válido.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_Save_Menu,,,}
-
-Escoja un nombre para el archivo, por ejemplo @file{prueba.ly}.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_Save_File_With_Name,,,}
-
-
-@subsubheading Paso 2-A. Compílelo (arrastrando y soltando)
-
-Según su preferencia, para compilar el documento puede hacer una de
-estas dos cosas:
-
-Arrastre el archivo y suéltelo directamente encima del icono de
-LilyPond.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_Open_Dragndrop,,,}
-
-Pulse con el botón derecho sobre el archivo y elija @w{@code{Abrir con
-> LilyPond}} del menú contextual emergente.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_Open_Context_Menu,,,}
-
-
-@subsubheading Paso 2-B. Compílelo (con doble clic)
-
-O simplemente haga doble clic sobre el archivo @file{prueba.ly}.
-
-
-@subsubheading Paso 3. Examinar el resultado
-
-Durante la compilación del archivo @file{prueba.ly}, se abrirá muy
-brevemente una ventana de la consola y luego se cerrará. Durante este
-proceso se habrán creado tres archivos adicionales:
-
-@sourceimage{Learning_Win7_All_Files_Created,,,}
-
-El archivo PDF contiene el documento @file{prueba.ly} convertido en
-una partitura musical.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_Pdf_Output,,,}
-
-
-@subsubheading Otras instrucciones
-
-Para crear un archivo nuevo, comience eligiendo @w{@code{Archivo > Nuevo}}
-desde dentro de algún archivo creado previamente.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_New_Menu,,,}
-
-@noindent
-o bien, elija @w{@code{Archivo > Abrir}} para abrir y editar cualquier
-archivo que haya guardado antes.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_Open_Menu,,,}
-
-Debe guardar cualquier edición que haya realizado sobre el archivo
-antes de compilarlo, y si no se ha creado un PDF, deberá comprobar el
-archivo @command{log} de registro que se ha creado durante el intento
-de compilación, en busca de algún error.
-
-@sourceimage{Learning_Win7_Log_File,,,}
-
-Este archivo de registro se sobreescribe cada vez que compilamos un
-archivo de LilyPond.
-
-El archivo PS se utiliza internamente por parte de LilyPond para crear
-el archivo PDF, y se puede ignorar. También se sobreescribe cada vez
-que compilamos nuestro documento.
+@cindex ejecutar LilyPond bajo Windows
+@cindex Windows, ejecutar LilyPond
-Si estamos viendo el archivo en un visor de documentos PDF, tiene que
-cerrar el PDF cuando quiera realizar una compilación nueva, porque
-podría fallar la creación del PDF nuevo mientras se está viendo con
-algún programa.
+@lilypadWindows
-@cindex ejecución de LilyPond bajo Unix
-@cindex Unix, ejecución de LilyPond
@node Línea de órdenes
@subsection Línea de órdenes
@translationof Command-line
-@warning{Estas instrucciones dan por sentado que usted está
-familiarizado con los programas en línea de órdenes, o programas de
-consola. Si está utilizando alguno de los programas que se describen
-en @rweb{Entornos mejorados}, consulte la documentación de estos
-programas cuando tenga algún problema al compilar un documento.}
-
-
-@subsubheading Paso 1. Creamos el archivo @file{.ly}
-
-Haga un archivo de texto con el nombre
-@file{prueba.ly} y escriba en él lo siguiente:
-
-@example
-\version "@w{@version{}}"
-@{
- c' e' g' e'
-@}
-@end example
-
-
-@subsubheading Paso 2. Compilación (con la línea de órdenes)
-
-Para procesar el archivo @file{prueba.ly} escriba lo siguiente en la
-línea de órdenes:
-
-@example
-lilypond prueba.ly
-@end example
-
-@noindent
-Verá algo parecido a:
-
-@example
-GNU LilyPond @version{}
-Procesando `prueba.ly'
-Analizando...
-Interpretando la música...
-Preprocesando los objetos gráficos...
-Buscando el número de páginas ideal...
-Disponiendo la música en 1 página...
-Dibujando los sistemas...
-Escribiendo la página de salida en `prueba.ps'...
-Convirtiendo a `prueba.pdf'...
-@end example
-
-@subsubheading Paso 3: Examinar el resultado
-
-Podemos ver o imprimir el archivo @file{prueba.pdf} resultante.
+@cindex ejecución de LilyPond bajo Unix
+@cindex Unix, ejecución de LilyPond
+@lilypadCommandLine
@node Cómo escribir archivos de entrada
@section Cómo escribir archivos de entrada
@c KEEP LY
@lilypond[quote]
\relative c'' {
- c-\markup { \bold \huge { Haga clic aquí. } }
+ c-\markup { \bold \huge { Haga clic aquí. } }
}
@end lilypond
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@c vim: foldmethod=marker
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: e445e9c9fb367682feb83a60a7cf6dcfc8a2bcca
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
-Translation of GIT committish: 1eb98b180d639ff14d4152637bb97b1a8c651e90
+Translation of GIT committish: 412fa426d510594ec7772c7cf7b568e376bd1c84
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@node La instrucción set
-@subsection La instrucción @code{\set}
+@subsection La instrucción @code{@bs{}set}
@translationof The set command
@cindex propiedades
Fragmentos de código:
@rlsr{Tweaks and overrides}.
-Extending:
+Extender:
@rextend{Interfaces for programmers}.
Referencia de funcionamiento interno:
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 765a28ffb69f6b66b58b9c8d0e2078020c511620
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: bf9f2acb7fd1a9d3deb32e9e20d7b73cbff54b51
+ Translation of GIT committish: ce3b7b374deb1a9a80defbbc78d485dc46fa1a5d
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
c2. \breathe d4
@end lilypond
+Las marcas de respiración dan por terminadas las barras automáticas;
+para sobreescribir este comportamiento, consulte @ref{Barras manuales}.
+
+@lilypond[verbatim,quote,relative=2]
+c8 \breathe d e f g2
+@end lilypond
+
Están contemplados los indicadores musicales para las marcas de
respiración en la notación antigua, o divisiones. Para ver más
detalles, consulte @ref{Divisiones}.
@rlsr{Expressive marks}.
Referencia de funcionamiento interno:
-@rinternals{BreathingSign}.
-
+@rinternals{BreathingEvent},
+@rinternals{BreathingSign},
+@rinternals{Breathing_sign_engraver}.
@node Caídas y elevaciones
@unnumberedsubsubsec Caídas y elevaciones
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: 7f60830e7fcaa24eb09096b7fc08bbea0cfc0927
+ Translation of GIT committish: 038c58f9e216c4d4ae046fcdd82d8499b94a0392
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
De forma predeterminada, la cuerda 1 es la más aguda, y la afinación
normal es la afinación estándar de guitarra (con 6 cuerdas). Las
notas se imprimen como tablatura, usando los contextos @code{TabStaff}
-y @code{TabVoice}:
+y @code{TabVoice}. Se añade automáticamente una clave caligráfica de tablatura.
-@lilypond[quote,ragged-right,fragment,verbatim]
+@lilypond[quote,ragged-right,verbatim]
\new TabStaff \relative c' {
- a,8 a' <c e> a
- d, a' <d f> a
+ a,8 a' <c e> a
+ d, a' <d f> a
}
@end lilypond
}
@end lilypond
+@cindex traste
+
@funindex minimumFret
@cindex traste
@lilypond[quote,ragged-right,verbatim]
ties = \relative c' {
- \repeat volta 2 {
- e2. f4~
- f2 g2~ }
- \alternative {
- { g4 f2. }
- { g4\repeatTie c,2. }
- }
- b1~\break
- b1 \bar "|."
+ \repeat volta 2 {
+ e2. f4~
+ f2 g2~
+ }
+ \alternative {
+ { g4 f2. }
+ { g4\repeatTie c,2. }
+ }
+ b1~
+ \break
+ b1
+ \bar "|."
}
\score {
@lilypond[quote,ragged-right,verbatim]
ties = \relative c' {
- \repeat volta 2 {
- e2. f4~
- f2 g2~ }
- \alternative {
- { g4 f2. }
- { g4\repeatTie c,2. }
- }
- b1~\break
- b1 \bar "|."
+ \repeat volta 2 {
+ e2. f4~
+ f2 g2~ }
+ \alternative {
+ { g4 f2. }
+ { g4\repeatTie c,2. }
+ }
+ b1~
+ \break
+ b1
+ \bar "|."
}
\score {
>>
@end lilypond
+@cindex moderntab, clave
+@cindex clave moderntab
+@cindex clave de tablatura
+@cindex tablatura, clave de
+
+También se puede usar una clave moderna de tablatura.
+
+@lilypond[quote,ragged-right,verbatim]
+\new TabStaff {
+ \clef moderntab
+ <a, e a>1
+ \break
+ \clef tab
+ <a, e a>1
+}
+@end lilypond
+
+La clave moderna de tablatura contempla tablaturas de 4 a 7 cuerdas.
@seealso
Archivos de inicio:
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 765a28ffb69f6b66b58b9c8d0e2078020c511620
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
\clef bass
% stems may overlap the other staff
\override Stem #'cross-staff = ##t
- % extend the stems to reach other other staff
+ % extend the stems to reach the other staff
\override Stem #'length = #12
% do not print extra flags
\override Stem #'flag-style = #'no-flag
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: eb89fc37142758e8309f576a97a217b8fad257ff
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@appendixsec Instrumentos MIDI
@translationof MIDI instruments
-A continuación figura una lista con los nombres que se pueden utilizar para la
-propiedad @code{midiInstrument} (instrumento MIDI).
+A continuación figura una lista con los nombres que se pueden utilizar
+para la propiedad @code{midiInstrument} (instrumento MIDI). El orden
+de los instrumentos que aparece aquí, de arriba a abajo empezando por
+la columna de la izquierda, corresponde a los 128 números de programa
+del estándar General MIDI.
+
@example
acoustic grand contrabass lead 7 (fifths)
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 412fa426d510594ec7772c7cf7b568e376bd1c84
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
completa de nombre de instrumentos de percusión se encuentra en
@ref{Notas de percusión}.
+@cindex clave de percusión
+@cindex percusión, clave
+
Observe que la notación normal de las notas con altura determinada
(como @code{cis4}) en un contexto @code{DrumStaff} producen un mensaje
de error. Las claves de percusión se añaden automáticamente al
-contexto @code{DrumStaff}, pero también se pueden usar otras claves.
+contexto @code{DrumStaff} pero también se pueden establecer
+explícitamente o utilizar otras claves.
+
+@lilypond[quote,ragged-right,verbatim]
+\drums {
+ \clef treble
+ hh4 hh hh hh
+ \break
+ \clef percussion
+ bd4 bd bd bd
+}
+@end lilypond
+
Hay ciertos detalles respecto a cómo está contemplado el MIDI para los
instrumentos de percusión; para ver los detalles consulte
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 3ddb74ce927e6e71bb61d1bad526c4dfe34d68a4
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
La clave se establece con la instrucción @code{\clef}
@var{nombre_de_clave}. En todos los ejemplos se muestra el Do
-central.
+central. Estos nombres de clave pueden (aunque no necesariamente)
+encerrarse entre comillas.
@lilypond[verbatim,quote,relative=1]
\clef treble
c2 c
\clef percussion
c2 c
-\clef tab
-c2 c
\break
-\clef G
+\clef G % synonym for treble
c2 c
-\clef F
+\clef F % synonym for bass
c2 c
-\clef C
+\clef C % synonym for alto
c2 c
-
@end lilypond
-Están contempladas claves adicionales que se describen bajo
-@ref{Claves de la música mensural} y @ref{Claves de canto gregoriano}.
-
@cindex transpositoras, claves
@cindex clave transpositora
@cindex octava, transposición de
Al añadir @code{_8} o @code{^8} al nombre de la clave, la clave se
transpone una octava hacia abajo o hacia arriba, respectivamente, y
@code{_15} y @code{^15} la transpone dos octavas. El argumento
-@var{nombre_de_clave} se debe encerrar entre comillas cuando contiene
-guiones bajos o dígitos.
+@var{nombre_de_clave} se debe encerrar entre comillas si contiene
+caracteres no alfabéticos.
-@lilypond[verbatim,quote,relative=2]
+@lilypond[verbatim,quote,relative=1]
\clef treble
c2 c
\clef "treble_8"
c2 c
+\clef "G_8"
+c2 c
\clef "bass^15"
c2 c
+\clef "F^15"
+c2 c
@end lilypond
+Ciertas claves para usos especiales se describen en @ref{Claves de la
+música mensural}, @ref{Claves de canto gregoriano}, @ref{Tablaturas
+predeterminadas} y @ref{Tablaturas personalizadas}.
@snippets
@seealso
Referencia de la notación:
@ref{Claves de la música mensural},
-@ref{Claves de canto gregoriano}.
+@ref{Claves de canto gregoriano},
+@ref{Tablaturas predeterminadas}
+@ref{Tablaturas personalizadas}.
Fragmentos de código:
@rlsr{Pitches}.
@funindex \easyHeadsOff
@funindex easyHeadsOff
-The @q{easy play} note head includes a note name inside the head.
-It is used in music for beginners. To make the letters readable,
-it should be printed in a large font size. To print with a larger
-font, see @ref{Setting the staff size}.
+Las notas con cabeza de @q{notación facilitada} tienen el nombre de la
+nota (en inglés) dentro de la cabeza. Se usan en la música para
+principiantes. Para que las letras sean legibles, se deben imprimir
+en un tamaño grande de fuente tipográfica. Para imprimir con una
+fuente más grande, véase @ref{Establecer el tamaño del pentagrama}.
@lilypond[verbatim,quote]
#(set-global-staff-size 26)
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 765a28ffb69f6b66b58b9c8d0e2078020c511620
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 765a28ffb69f6b66b58b9c8d0e2078020c511620
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
b16*4 c4
@end lilypond
-La duración de las notas de salto o espaciadoras también se puede
-modificar mediante un multiplicador. Esto es útil para saltar muchos
-compases, como por ejemplo @code{s1*23}.
+La duración de las notas espaciadoras también se puede modificar
+mediante un multiplicador. Esto es útil para saltar muchos compases,
+como por ejemplo @code{s1*23}.
@cindex compresión de música
@cindex expansión de música
>>
@end lilypond
+Dado que @code{\skip} es una instrucción, no afecta a las duraciones
+por omisión de las notas siguientes, a diferencia de@tie{}@code{s}.
+
+@lilypond[quote,verbatim,relative=2]
+<<
+ {
+ \repeat unfold 8 {a4}
+ }
+ {
+ a4 \skip 2 a |
+ s2 a
+ }
+>>
+@end lilypond
+
Un silencio de separación produce implícitamente contextos
@code{Staff} y @code{Voice} si no existe ninguno, igual que las notas
y los silencios normales:
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 765a28ffb69f6b66b58b9c8d0e2078020c511620
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 563798a5574f54db2d26c354810b6d578662698b
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@rlearning{Visibilidad y color de los objetos}.
Referencia de la notación:
+@ref{Cambiar los valores por omisión de los contextos},
@ref{El símbolo del pentagrama},
@ref{Pentagramas de Ossia},
@ref{Notas ocultas},
\override NoteHead #'no-ledgers = ##t
@end example
+Para ver los fallos y problemas conocidos, así como las advertencias
+asociadas con @code{\RemoveEmptyStaffContext}, consulte @ref{Cambiar
+los valores por omisión de los contextos}.
@node Escritura de las particellas
@subsection Escritura de las particellas
añadir el grabador @code{Instrument_name_engraver} a dicho
contexto. Para ver más detalles, consulte @ref{Modificar los complementos (plug-ins) de contexto}.
-@cindex instrument names, changing
+@cindex nombres de instrumento, cambiar
-Los nombres de instrumento se pueden cambiar en mitad de una pieza:
+Los nombres de instrumento se pueden cambiar en mitad de una pieza;
+sin embargo, recuerde que el @code{instrumentName} no se imprime en
+mitad de la pieza, ya que sólo aparece en el primer pentagrama:
@lilypond[verbatim,quote,ragged-right,relative=1]
\set Staff.instrumentName = #"First"
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 765a28ffb69f6b66b58b9c8d0e2078020c511620
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: 765a28ffb69f6b66b58b9c8d0e2078020c511620
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los símbolos específicos de acordeón discanto se escriben mediante
@code{\\markup}. Se puede trucar la colocación vertical de los
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Al escribir un bajo cifrado, existe una forma de especificar si
queremos que las cifras se sitúen encima o debajo de las notas del
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Añadir un ámbito por voz"
texidoces = "
Se puede añadir un ámbito por cada voz. En este caso, el ámbito se
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Al añadir un pentagrama nuevo en un salto de línea, por desgracia
se añade un espacio adicional al final de la línea antes del salto
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede añadir (posiblemente de forma temporal) un pentagrama
nuevo una vez que la pieza ha comenzado.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Para añadir indicaciones de línea divisoria dentro del contexto de
los nombres de acorde @code{ChordNames}, incluya el grabador
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La sintaxis de LilyPond puede implicar muchas colocaciones poco
comunes para los paréntesis, corchetes, etc, que a veces se tienen
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Mediante la utilización de las potentes herramientas preconfiguradas
como la función @code{\\drummode} y el contexto @code{DrumStaff}, la
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La función @code{\\parenthesize} es un truco especial que encierra
objetos entre paréntesis. El grob asociado es @code{ParenthesesItem}.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Con algo de código de Scheme, se puede añadir fácilmente la fecha
actual a una partitura.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
El grabador @code{Volta_engraver} reside de forma predeterminada
dentro del contexto de @code{Score}, y los corchetes de la repetición
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Voces adicionales para evitar colisiones"
texidoces = "
En ciertos casos de polifonía compleja, se necesitan voces adicionales
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Este fragmento de código muestra cómo situar la línea de base de la
letra más cerca del pentagrama.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Puede ser necesario trucar la propiedad
@code{shortest-duration-space} para poder ajustar el tamaño de las
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La alineación horizontal de los nombres de instrumento se puede
trucar modificando la propiedad @code{Staff.InstrumentName
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los números de compás se alinean de forma predeterminada por la
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Si están especificadas, las marcas de texto se pueden alinear con
objetos de notación distintos a las líneas divisorias. Entre estos
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las cifras de digitación orientadas verticalmente se colocan de forma
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Ámbitos con varias voces"
texidoces = "
La adición del grabador @code{Ambitus_engraver} al contexto de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
De forma predeterminada se añaden corchetes de análisis sencillos
debajo del pentagrama. El ejemplo siguiente muestra una manera de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Aquí se muestran muchos de (¿o quizá todos?) los símbolos que
están contemplados por la capacidad de LilyPond para la música
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Este ejemplo muestra cómo hacer una transcripción moderna de canto
gregoriano. El canto gregoriano no tiene compás ni plicas; utiliza
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Al transcribir música mensural, es útil un «incipit» al compienzo
de la pieza para indicar la tonalidad y el tempo
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las indicaciones de compás también se pueden grabar en estilo antiguo.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Aplicar estilos de cabeza según la nota de la escala"
texidoces = "
La propiedad @code{shapeNoteStyles} se puede usar para definir varios
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Para las improvisaciones o @emph{taqasim} que son libres durante unos
momentos, se puede omitir la indicación de compás y se puede usar
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden subdividir las barras automáticamente. Estableciendo la
propiedad @code{subdivideBeams}, las barras se subdividen en
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las reglas de final de barra especificadas en el contexto
@code{Score} se aplican a todos los pentagramas, pero se pueden
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
No está especificada ninguna agrupación predeterminada automática
de las barras para el compás de 7/8, de forma que si se requieren
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Normalmente están prohibidos los saltos de línea si las barras
atraviesan las líneas divisorias. Se puede cambiar este
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La instrucción @code{\\whiteout} intercala un rectángulo blanco
debajo de un elemento de marcado. Este rectángulo blanco no tapa
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Para hacer invisibles partes de un regulador de crescendo, se usa
el método de dibujar un rectángulo blanco encima de la parte
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
A veces se denota una «cesura» mediante una doble marca de respiración
parecida a las vías del tren, con un calderón encima. Este fragmento
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Este ejemplo proporciona una función para tipografiar un regulador con
texto por debajo, como @qq{molto} o @qq{poco}. El ejemplo ilustra
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Para hacer más pequeño el círculo de @code{\\flageolet} (armónico)
utilice la siguiente función de Scheme.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden modificar notas individuales de un acorde con la instrucción
@code{\\tweak}, alterando la propiedad @code{font-size}.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se insertan automáticamente barras en ángulo cuando se detecta un
intervalo muy grande entre las notas. Se puede hacer un ajuste
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede establecer el separador entre las distintas partes del
nombre de un acorde para que sea cualquier elemento de marcado.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Cambiar la forma de los silencios multicompás"
texidoces = "
Si hay diez compases de silencio o menos, se imprime en el pentagrama
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Al producir una salida MIDI, el comportamiento predeterminado es
que cada pentagrama representa un canal MIDI, con todas las voces
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Al utilizar la posibilidad de combinación automática de partes, se
puede modificar el texto que se imprime para las secciones de solo
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede modificar el texto empleado para los crescendos y
decrescendos modificando las propiedades de contexto
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede cambiar el aspecto de las ligaduras de expresión de
continuas a punteadas o intermitentes.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
El glifo de la marca de respiración se puede ajustar
sobreescribiendo la propiedad de texto del objeto de presentación
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La nomenclatura inglesa (predeterminada) para los acordes del cifrado
americano se puede cambiar por la alemana (@code{\\germanChords}
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las alteraciones y los signos «más» pueden aparecer antes o
después de los números, según el valor de las propiedades
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Para cambiar el tempo en la salida MIDI sin
imprimir nada, hacemos invisible la indicación metronómica:
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La instrucción @code{\\time} establece las propiedades
@code{timeSignatureFraction}, @code{beatLength}, @code{beatGrouping} y
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Cambiar el número del grupo especial"
texidoces = "
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La propiedad @code{measureLength}, junto con
@code{measurePosition}, determina cuándo es necesario dibujar una
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Este tipo de notación se utiliza para el canto de los Salmos, en
que las estrofas no siempre tienen la misma longitud.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede usar la propiedad @code{chordNameExceptions} para
almacenar una lista de notaciones espaciales para acordes
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La presentación del acorde de séptima mayor se
puede ajustar mediante majorSevenSymbol.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede hacer que los diagramas de posiciones se muestren sólo
cuando el acorde cambia o al comienzo de una nueva línea.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los «clusters» o racimos son un mecanismo para indicar la
interpretación de un ámbito de notas al mismo tiempo.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Ciertas indicaciones dinámicas pueden llevar textos (como @qq{più
forte} o @qq{piano subito}). Se pueden producir usando un bloque
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La herramienta de combinación de partes ( instrucción
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Indicaciones de compases compuestos"
texidoces = "
Las indicaciones de compás poco frecuentes como @qq{5/8} se pueden
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La agrupación de pulsos dentro de un compás está controlada por la
agrupación predeterminada que se establece en @code{beamSettings}.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede tipografiar un gissando contemporáneo sin nota final
utilizando una nota oculta y temporalización de cadenza.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede controlar con precisión la colocación de los números de
digitación. Para que se tenga en cuenta la orientación de las
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
El orden vertical que ocupan las inscripciones gráficas está
controlado con la propiedad @code{'script-priority}. Cuanto más
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La creación de un grupeto circular de anticipación entre dos notas,
donde la nota inferior del grupeto utiliza una alteración, requiere
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
En una música que tenga muchas apariciones de la
misma secuencia de notas a distintas alturas, podría ser de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede trazar un símbolo de arpegio entre notas de distintas
voces que están sobre el mismo pentagrama si el grabador
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Para crear pentagramas en blanco, genere compases vacíos y después
elimine el grabador de números de compás @code{Bar_number_engraver}
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Dentro de un @code{PianoStaff}, es posible hacer que un arpegio
cruce entre los pentagramas ajustando la propiedad
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden crear arpegios que se cruzan entre pentagramas dentro de
contextos distintos a @code{GrandStaff}, @code{PianoStaff} y
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden crear indicaciones metronómicas nuevas en modo de
marcado, pero no cambian el tempo en la salida MIDI.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Aunque la manera más fácil de añadir paréntesis a una indicación
de dinámica es utilizar un bloque @code{\\markup}, este método
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
A diferencia de las inscripciones de texto, las lestras de ensayo
no se pueden apilar en un punto concreto de la partitura: sólo se
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
En determinadas situaciones es necesario crear ligaduras de
expresión entre notas que están en voces distintas.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las instrucciones @code{\\startTextSpan} y @code{\\stopTextSpan}
permiten la creación de elementos de extensión textuales tan
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden tipografiar «custos» en diferentes estilos.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden establecer las propiedades de los diagramas de
posiciones de acordes por medio de @code{'fret-diagram-details}.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden establecer las propiedades de los diagramas de
posiciones a través de @code{'fret-diagram-details}. Para los
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La dirección predeterminada de las plicas sobre la tercera línea
del pentagrama está determinada por la propiedad
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden añadir diagramas de posiciones predefinidas para
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Si hay un solo pentagrama en un de los tipos de sistema
@code{ChoirStaff} o @code{StaffGroup}, el comportamiento
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Alteraciones de estilo dodecafónico para todas las notas, incluidas las naturales"
texidoces = "
En las obras de principios del s.XX, empezando por Schoenberg, Berg y
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede insertar códico PostScript directamente dentro de un
bloque @code{\\markup}.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Del problema central de la notación, esto es, crear un determinado
símbolo, se encargan los «plugins» o complementos añadidos. Cada
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Grabado manual de las ligaduras"
texidoces = "
Se pueden grabar a mano las ligaduras modificando la propiedad
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Escribir varios grupos especiales usando una sola instrucción \\times"
texidoces = "
La propiedad @code{tupletSpannerDuration} establece cuánto debe durar
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
En este ejemplo se combinan las digitaciones de la mano izquierda,
indicaciones del número de cuerda y digitaciones de la mano
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Son posibles tanto los corchetes rectos sobre notas sueltas como
extremos de barra sueltos en figuras unidas, con una combinación de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Forzar el desplazamiento horizontal de las notas"
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Este fragmento de código basado en Scheme genera
24 notas aleatorias (o tantas como se necesiten), basándose en la
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede cambiar el aspecto de las líneas de rejilla
sobreescribiendo algunas de sus propiedades.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden trazar líneas verticales normales entre pentagramas para
mostrar la relación entre notas; sin embargo, en caso de música
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los patrones de barrado se pueden alterar con la propiedad
@code{beatGrouping}:
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Para la música de guitarra, es posible mostrar los ritmos de rasgueo,
además de las notas de la melodía, acordes y diagramas de posiciones.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los cambios de dinámica con estilo de texto (como cresc. y dim.)
se imprimen con una línea intermitente que muestra su alcance.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los «incipit» se pueden escribir utilizando el grob del nombre del
instruemento, pero manteniendo independientes las definiciones del
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Un corchete de arpegio puede indicar que se tienen que tocadr con la
misma mano notas que están en dos pentagramas distintos. Para hacerlo,
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las marcas de cesura se pueden crear sobreescribiendo la propiedad
@code{'text} del objeto @code{BreathingSign}. También está disponible
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
También se pueden imprimir símbolos de porcentaje sueltos. Esto se
hace introduciendo un silencio multicompás con una función de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Ésta es una plantilla bastante avanzada, para un conjunto de
jazz. Observe que la notación de todos los instrumentos está en
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden aplicar puntas de flecha a los elementos de extensión de
texto y de línea (como el Glissando).
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La alineación horizontal de la letra se puede ajustar sobreescribiendo
la propiedad @code{self-alignment-X} del objeto @code{LyricText}.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
El «Makam» es un tipo de melodía de Turquía que
utiliza alteraciones microtonales de 1/9 de tono. Consulte el
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las ligaduras de expresión se pueden construir con patrones de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede engrosar una línea del pentagrama con fines pedagógicos
(p.ej. la tercera línea o la de la clave de Sol). Esto se puede
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Este fragmento de código proporciona una solución alternativa a la
producción de contadores de compás utilizando repeticiones
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La disposición «mensurstriche» en que las líneas divisorias no
están dibujadas sobre los pentagramas, sino entre ellos, se puede
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las abreviaturas se encuentran definidas dentro del archivo
@code{ly/script-init.ly}, donde las variables @code{dashHat},
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los elementos de marcado aplicados a un silencio multicompás se
centran encima o debajo de éste. Los elementos de marcado extensos
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede utilizar la propiedad
@code{systemStartDelimiterHierarchy} para crear grupos de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
LilyPond también proporciona funciones de formato para imprimir
números de grupo especial diferentes a la propia fracción, así
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Armaduras de tonalidad no tradicionales"
texidoces = "
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Esta plantilla muestra el uso de contextos @code{StaffGroup} y
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Internamente, @code{\\ottava} establece las propiedades
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden mostrar los contadores de las repeticiones del tipo
porcentaje a intervalos regulares mediante el establecimiento de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las repeticiones de compases completos mayores de dos repeticiones
pueden llevar un contador si se activa la propiedad adecuada, como se
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Permitir saltos de línea dentro de grupos especiales con barra"
texidoces = "
Este ejemplo artificial muestra cómo se pueden permitir tanto los
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Presentamos a continuación una plantilla de piano sencilla con algunas
notas.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Muchas partituras de piano tienen las indicaciones dinámicas centradas
entre los dos pentagramas. El contexto @code{Dynamics}, si se sitúa
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
En lugar de tener un pentagrama dedicado a la melodía y la letra, ésta
se puede centrar entre los pentagramas de un sistema de piano.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
He aquí el típico formato dde una canción: un pentagrama con la
melodía y la letra, y el acompañamiento de piano por debajo.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Es posible ejercer un mayor control sobre la colocación de las
digitaciones de la mano derecha estableciendo el valor de una
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La polifonía se crea de la misma forma en un @code{TabStaff} que
en una pauta normal.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Al establecer la propiedad @code{'strict-grace-spacing} hacemos que
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Posicionar los silencios multicompás"
texidoces = "
A diferencia de los silencios normales, no existe una instrucción
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los elementos de marcado de texto deben tener la propiedad
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Evitar que se añadan becuadros adicionales automáticamente"
texidoces = "
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Evitar que se impriman becuadros cuando cambia la armadura"
texidoces = "
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede imprimir una línea divisoria de la forma @code{|:} al
principio de la pieza, sobreescribiendo la propiedad correspondiente:
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden imprimir los números de compás a intervalos regulares
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los números de compás también se pueden imprimir dentro de rectángulos o de circunferencias.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden imprimir reguladores con un círculo en la punta (notación
«al niente») estableciendo la propiedad @code{circled-tip} del objeto
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Aunque normalmente las marcas de texto sólo se imprimen sobre el
pentagrama superior, también se pueden imprimir en otro pentagrama
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
De forma predeterminada, las indicaciones metronómicas y las
letras de ensayo se imprimen encima del pentagrama. Para
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
De forma predeterminada se suprime el número del primer compás de una
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los pasajes citados tienen en cuenta la transposición de la fuente
tanto como la del destino. En este ejemplo, todos los
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La propiedad @code{quotedEventTypes} determina los tipos de eventos
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los valores predeterminados para las notas de adorno están
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden eliminar completamente los números de compás quitando el
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
El primer pentagrama vacío también se puede suprimir de la
partitura estableciendo la propiedad @code{remove-first} de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Estilos de silencios"
texidoces = "
Los silencios se pueden imprimir en distintos estilos.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Para tipografiar las barras agrupadas en la forma @code{3-4-3-2}
en 12/8, en primer lugar tenemos que sobreescribir los finales de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Si la nota que da fin a un regulador cae sobre la primera parte de
un compás, el regulador se detiene en la línea divisoria
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Si los reguladores son demasiado cortos, se pueden alargar
modificando la propiedad @code{minimum-length} del objeto
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
De forma predeterminada, los corchetes de primera y segunda vez se
trazan encima de los finales alternativos completos, pero es posible
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se pueden imprimir los acordes exclusivamente al comienzo de las
líneas y cuando cambia el acorde.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Al juntar nombres de acorde en cifrado americano, melodía y letra,
obtenemos una hoja guía de acordes o «lead sheet»:
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Esta plantilla facilita la preparación de una canción con melodía,
letra y acordes.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Presentamos a continuación un ejemplo de plantilla para una hoja
guía de acordes con melodía, letra, acordes y diagramas de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
¿Quiere preparar una hoja guía de acordes (o «lead sheet») con
melodía y acordes? ¡No busque más!
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Esta pequeña plantilla muestra una melodía sencilla con letra. Córtela
y péguela, escriba las notas y luego la letra. Este ejemplo desactiva
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Esta plantilla simple prepara un pentagrama con notas, adecuado para
un instrumento solista o un fragmento melódico. Córtelo y péguelo en
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Marca de pizzicato de chasquido (@q{pizzicato de Bartók})"
texidoces = "
El pizzicato de chasquido (también llamado @q{Pizzicato de Bartók}) es un
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Los textos independientes se pueden disponer en varias columnas
utilizando instrucciones @code{\\markup}:
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La dirección de las plicas se contola de la misma forma en la
tablatura que en la notación tradicional. Las barras se pueden
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Esta plantilla muestra un cuarteto de cuerda normal. También utiliza
una sección @code{\\global} para el compás y la armadura
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
El fragmento de código @qq{Plantilla de cuarteto de cuerda} produce un
resultado satisfactorio para el cuarteto, pero ¿y si tenemos que
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las barras de semicorcheas (o notas más breves) seguidas no se
subdividen de forma predeterminada. Esto es: las tres (o más)
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
A modo de alternativa para obtener auténticos «incipit»
independientes de la partitura principal, se incluyen como
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Transportar música con el menor número de alteraciones"
texidoces = "
Este ejemplo utiliza código de Scheme para forzar las
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Trucaje de las propiedades de clave"
texidoces = "
La instrucción @code{\\clef \"treble_8\"} equivale a un ajuste de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
La disposición de las expresiones de adorno se puede cambiar a lo
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Se puede usar el delimitador de comienzo de un sistema
@code{SystemStartSquare} estableciéndolo explícitamente dentro de
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Algunos compositores escriben dos ligaduras cuando quieren acordes
legato. Esto se puede conseguir estableciendo @code{doubleSlurs}.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Es posible aplicar la barrita que cruza la barra de las
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
doctitlees = "Uso de ligaduras en los arpegios"
texidoces = "
En ocasiones se usan ligaduras de unión para escribir los arpegios.
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Mediante el establecimiento de la propiedad @code{'Y-extent} a un valor
adecuado, todos los objetos @code{DynamicLineSpanner} (reguladores e
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Las expresiones dinámicas que se comienzan, terminan o se producen
en la misma nota se alinean verticalmente. Para asegurar que las
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Este fragmento de código muestra el uso de las propiedades de
contexto @code{alignBelowContext} y @code{alignAboveContext} para
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Esta plantilla añade una reducción de piano automática a la partitura
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Esta plantilla es, básicamente, la misma que la sencilla plantilla
@qq{Conjunto vocal}, excepto que aquí todas las líneas de letra se
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
He aquí una partitura vocal estándar para cuatro voces SATB. Con
grupos mayores, suele ser útil incluir una sección que aparezca en
-%% Translation of GIT committish: 5cab62e8738ff02eead438042743116391f306f5
+%% Translation of GIT committish: 341940d3830b59f93a80131471d622c2818afddb
texidoces = "
Mediante la adición del grabador @code{Volta_engraver} al
pentagrama pertinente, se pueden poner los corchetes de primera y
\input texinfo @c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c7d6848e128f461a4cec093f7a71a34b2dc314eb
+ Translation of GIT committish: 829d4293f61b7583e20ecdd3c427cde11e942fef
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
Guide, node Updating translation committishes..
@end ignore
+
+@setfilename lilypond-usage.info
+@settitle LilyPond: manual de utilización del programa
@documentencoding UTF-8
@documentlanguage es
-@setfilename lilypond-program.info
-@settitle GNU LilyPond: manual de utilización del programa
+@afourpaper
+
+@c Translators: Francisco Vila
+
+@macro manualIntro
+Este archivo explica cómo ejecutar los programas que se distribuyen
+con LilyPond versión @version{}. Además sugiere ciertas @qq{buenas
+prácticas} para una utilización eficiente.
+@end macro
+@c `Usage' was born 1999-10-10 with git commit c82c30c...
+@macro copyrightDeclare
+Copyright @copyright{} 1999--2010 por los autores.
+@end macro
+
+@set FDL
@include macros.itexi
-@afourpaper
@c don't remove this comment.
@ignore
@omfcreator Han-Wen Nienhuys, Jan Nieuwenhuizen and Graham Percival
-@omfdescription Program Usage of the LilyPond music engraving system
+@omfdescription Application Usage of the LilyPond music engraving system
@omftype program usage
@omfcategory Applications|Publishing
@omflanguage English
@end ignore
-@c Translators: Francisco Vila
-@ifnottex
-@node Arriba
-@top GNU LilyPond: Manual de utilización del programa
-@translationof Top
-@c HJJ: Info needs `@top', which is a synonym for `@unnumbered' in TeX.
-@end ifnottex
+@lilyTitlePage{Utilización}
-@ifhtml
-@ifclear bigpage
-Este documento también está disponible en formato
-@uref{source/Documentation/usage.es.pdf,PDF} y como
-@uref{source/Documentation/usage-big-page.es.html,una sola página}.
-@end ifclear
-@ifset bigpage
-Este documento también está disponible en formato
-@uref{source/Documentation/usage.es.pdf,PDF} y como
-@uref{source/Documentation/usage/index.es.html,un documento HTML normal de muchas páginas}.
-@end ifset
-@end ifhtml
-
-
-@c This produces the unified index
-@syncodeindex fn cp
-@syncodeindex vr cp
-
-
-@finalout
-
-@titlepage
-@title LilyPond
-@subtitle El tipografiador de música
-@titlefont{Utilización del programa}
-@author El equipo de desarrollo de LilyPond
-
-
-Copyright @copyright{} 1999--2010 por los autores
-
-@emph{La traducción de la siguiente nota de copyright se ofrece como
-cortesía para las personas de habla no inglesa, pero únicamente la
-nota en inglés tiene validez legal.}
-
-@emph{The translation of the following copyright notice is provided
-for courtesy to non-English speakers, but only the notice in English
-legally counts.}
-
-@quotation
-Se otorga permiso para copiar, distribuir y/o modificar este documento
-bajo los términos de la Licencia de Documentación Libre de GNU, versión 1.1
-o cualquier versión posterior publicada por la Free Software Foundation;
-sin ninguna de las secciones invariantes.
-Se incluye una copia de esta licencia dentro de la sección titulada ``Licencia
-de Documentación Libre de GNU''.
-@end quotation
-
-@quotation
-Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
-under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
-or any later version published by the Free Software Foundation;
-with no Invariant Sections.
-A copy of the license is included in the section entitled ``GNU
-Free Documentation License''.
-@end quotation
-
-@vskip 20pt
-
-Para LilyPond versión @version{}
-@end titlepage
-
-
-@copying
-Copyright @copyright{} 1999--2010 por los autores
-
-@emph{La traducción de la siguiente nota de copyright se ofrece como
-cortesía para las personas de habla no inglesa, pero únicamente la
-nota en inglés tiene validez legal.}
-
-@emph{The translation of the following copyright notice is provided
-for courtesy to non-English speakers, but only the notice in English
-legally counts.}
-
-@quotation
-Se otorga permiso para copiar, distribuir y/o modificar este documento
-bajo los términos de la Licencia de Documentación Libre de GNU, versión 1.1
-o cualquier versión posterior publicada por la Free Software Foundation;
-sin ninguna de las secciones invariantes.
-Se incluye una copia de esta licencia dentro de la sección titulada ``Licencia
-de Documentación Libre de GNU''.
-@end quotation
-
-@quotation
-Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
-under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
-or any later version published by the Free Software Foundation;
-with no Invariant Sections.
-A copy of the license is included in the section entitled ``GNU
-Free Documentation License''.
-@end quotation
-@end copying
-
+@c TOC -- non-tex
@ifnottex
-Este archivo es la documentación de la utilización del programa GNU LilyPond.
-
-Copyright 1999--2010 por los autores
-
-@emph{La traducción de la siguiente nota de copyright se ofrece como
-cortesía para las personas de habla no inglesa, pero únicamente la
-nota en inglés tiene validez legal.}
-
-@emph{The translation of the following copyright notice is provided
-for courtesy to non-English speakers, but only the notice in English
-legally counts.}
-
-@quotation
-Se otorga permiso para copiar, distribuir y/o modificar este documento
-bajo los términos de la Licencia de Documentación Libre de GNU, versión 1.1
-o cualquier versión posterior publicada por la Free Software Foundation;
-sin ninguna de las secciones invariantes.
-Se incluye una copia de esta licencia dentro de la sección titulada ``Licencia
-de Documentación Libre de GNU''.
-@end quotation
-
-@quotation
-Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
-under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
-or any later version published by the Free Software Foundation;
-with no Invariant Sections.
-A copy of the license is included in the section entitled ``GNU
-Free Documentation License''.
-@end quotation
-@end ifnottex
-
-@ifnottex
-El presente documento es el manual de utilización del programa GNU
-LilyPond, versión @version{}. Para ver más información sobre la
-relación entre éste y el resto de los documentos, consulte
-@rlearning{Sobre la documentación}.
-
-@cindex web, página
-@cindex página web
-@cindex URL
-
-Se puede encontrar más información en
-@uref{http://@/www@/.lilypond@/.org/}. La página web incluye copias
-en línea de la presente documentación y de otras.
+@c maybe add a "Tasks" or "Specific tasks" or something like
+@c that, after Suggestions -gp
@menu
-* Instalación:: Cómo instalarlo o compilarlo.
-* Configuración:: Utilizar LilyPond con otros programas.
-* Ejecutar LilyPond:: Funcionamiento.
-* LilyPond-book:: Integrar texto y música.
-* Conversión desde otros formatos:: Convertir al formato del código de entrada de lilypond.
+* Ejecutar LilyPond:: Manejo.
+* Actualizar ficheros con convert-ly:: Actualizar los archivos de entrada.
+* lilypond-book:: Integrar texto y música.
+* Programas externos:: Mezclar LilyPond con otros programas.
+* Sugerencias para escribir archivos de entrada:: Buenas prácticas y depuración de errores eficiente.
Apéndices
* GNU Free Documentation License:: Licencia de este documento.
* Índice de LilyPond::
@end menu
+
+@docMain
@end ifnottex
+
@contents
-@include usage/install.itely
-@include usage/setup.itely
+
@include usage/running.itely
+@include usage/updating.itely
@include usage/lilypond-book.itely
-@include usage/converters.itely
+@include usage/external.itely
+@include usage/suggestions.itely
@include fdl.itexi
+++ /dev/null
-@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
-
-@ignore
- Translation of GIT committish: 41ef91786a08102d9b9a839f6a2f40cec263d723
-
- When revising a translation, copy the HEAD committish of the
- version that you are working on. For details, see the Contributors'
- Guide, node Updating translation committishes..
-@end ignore
-
-@c \version "2.12.0"
-
-@node Conversión desde otros formatos
-@chapter Conversión desde otros formatos
-@translationof Converting from other formats
-
-También se puede escribir la música a través de su importación desde
-otros formatos. Este capítulo trata de documentar las herramientas
-incluidas en la distribución que permiten hacerlo. Existen otras
-herramientas que producen código de entrada de LilyPond, como por
-ejemplo secuenciadores con interfaz gráfico y convertidores de XML.
-Consulte el @uref{http://@/lilypond@/.org,website} para ver más
-detalles.
-
-Son programas distintos a @command{lilypond} propiamente dicho, y se
-ejecutan desde la línea de órdenes; consulte @ref{Utilización desde la línea de órdenes}
-para ver más información. Si tiene MacOS 10.3 o 10.4 y tiene
-problemas para ejecutar alguno de estos guiones,
-p.ej. @code{convert-ly}, consulte @ref{Configuración para MacOS X}.
-
-
-@knownissues
-Por desgracia no disponemos de los recursos necesarios para poder
-mantener estos programas; le rogamos que los tome @qq{tal cual
-están}. Se agradecerá el envío de parches correctores, pero los
-informes de fallo casi con certeza no se resolverán a medio plazo.
-
-@menu
-* Invocar midi2ly:: Importar archivos MIDI.
-* Invocar musicxml2ly:: Importar archivos MusicXML.
-* Invocar abc2ly:: Importar archivos ABC.
-* Invocar etf2ly:: Importar archivos de Finale.
-* Generar archivos de LilyPond:: Interfaces gráficos, transcriptores y programas de composición algorítmica.
-@end menu
-
-
-
-@node Invocar midi2ly
-@section Invocar @command{midi2ly}
-@translationof Invoking midi2ly
-
-@cindex MIDI
-
-@command{midi2ly} traduce un archivo MIDI de tipo@tie{}1 a un archivo
-de código fuente de LilyPond.
-
-El MIDI (Music Instrument Digital Interface, Interfase Digital para
-Instrumentos Musicales) es un estándar para instrumentos digitales:
-especifica la interconexión física, un protocolo en serie y un formato
-de archivo. El formato de archivo MIDI es un formato estándar de
-facto para exportar música de otros programas, por lo que esta
-posibilidad puede ser de utilidad al importar archivos de un programa
-que tiene un convertidor para un formato directo.
-
-@command{midi2ly} convierte las pistas en contextos de
-@rinternals{Staff}) y los canales en contextos de
-@rinternals{Voice}. Se utiliza el modo relativo para las alturas, y
-las duraciones se escriben solamente cuando es necesario.
-
-Es posible grabar un archivo MIDI usando un teclado digital y
-convertirlo después a @file{.ly}. Sin embargo, los intérpretes
-humanos no son lo suficientemente exactos desde el punto de vista
-rítmico como para hacer que sea trivial la conversión de MIDI a LY.
-Si se invoca con las opciones de cuantización (@code{-s} y @code{-d}),
-@command{midi2ly} intenta compensar los errores de medida, pero no lo
-hace muy bien. Por ello, no se recomienda usar @command{midi2ly} para
-archivos midi generados por seres humanos.
-
-
-Se invoca a partir de la línea de órdenes como sigue:
-@example
-midi2ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo_midi}
-@end example
-
-Observe que al decir @q{línea de órdenes}, queremos decir la línea de
-órdenes del sistema operativo. Consulte @ref{Conversión desde otros formatos} para ver más información sobre esto.
-
-@command{midi2ly} contempla las siguientes opciones:
-
-@table @code
-@item -a, --absolute-pitches
-Imprimir alturas absolutas.
-
-@item -d, --duration-quant=@var{DURACIÓN}
-Cuantizar las duraciones a @var{DURACIÓN}.
-
-@item -e, --explicit-durations
-Imprimir valores de figura explícitos.
-
-@item -h,--help
-Mostrar un resumen de las instrucciones de utilización.
-
-@item -k, --key=@var{alteración}[:@var{minor}]
-Establecer la tonalidad predeterminada. @math{@var{alteración} > 0}
-establece el número de sostenidos; @math{@var{alteración} < 0}
-establece el número de bemoles. Se indica una tonalidad menor
-mediante @code{:1}.
-
-@item -o, --output=@var{archivo}
-Escribir la salida en @var{archivo}.
-
-@item -s, --start-quant=@var{DURACIÓN}
-Cuantizar el inicio de las notas a @var{DURACIÓN}.
-
-@item -t, --allow-tuplet=@var{DURACIÓN}*@var{NUMERADOR}/@var{DENOMINADOR}
-Permitir duraciones de grupos especiales @var{DURACIÓN}*@var{NUMERADOR}/@var{DENOMINADOR}.
-
-@item -v, --verbose
-Ser prolijo en comentarios.
-
-@item -V, --version
-Imprimir el número de la versión.
-
-@item -w, --warranty
-Presentar la garantía y el copyright.
-
-@item -x, --text-lyrics
-Tratar todos los textos como letra de la canción.
-@end table
-
-
-@knownissues
-
-Las notas superpuestas en un arpegio no se procesarán correctamente.
-La primera nota se lee y el resto se ignoran. Aplique la misma
-duración a todas las notas y añada marcas de fraseo o indicaciones de
-pedal.
-
-
-@node Invocar musicxml2ly
-@section Invocar @command{musicxml2ly}
-@translationof Invoking musicxml2ly
-
-@cindex MusicXML
-
-@uref{http://@/www.@/musicxml@/.org/,MusicXML} es un
-dialecto del XML para representar notación musical.
-
-@command{musicxml2ly} extrae las notas, articulaciones, estructura de
-la partitura, letra, etc., de archivos de MusicXML parte a parte, y
-los escribe en un archivo .ly. Se invoca a través de la línea de
-órdenes.
-
-La invocación desde la línea de órdenes se hace como sigue:
-
-@example
-musicxml2ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo_xml}
-@end example
-
-Observe que por @q{línea de órdenes}, nos referimos a la línea de
-órdenes del sistema operativo. Consulte @ref{Conversión desde otros formatos}, para obtener más información acerca de esto.
-
-Si el nombre de archivo proporcionado es @file{-},
-@command{musicxml2ly} lee la entrada desde la entrada estándar.
-
-@command{musicxml2ly} contempla las siguientes opciones:
-
-@table @code
-@item -a, --absolute
-convertir las alturas en modo absoluto.
-
-@item -h,--help
-mostrar un resumen de la utilización y las opciones.
-
-@item -l, --language=IDIOMA
-utilizar un archivo de idioma distinto 'IDIOMA.ly' y los
-correspondientes nombres de nota, p.ej. 'deutsch' para deutsch.ly y
-los nombres de nota en alemán.
-
-@item --lxml
-usar el paquete de Python lxml.etree para el análisis de XML; usa
-menos memoria y tiempo de CPU.
-
-@item --nd --no-articulation-directions
-no convertir las direcciones (@code{^}, @code{_} o @code{-}) para las
-articulaciones, dinámica, etc.
-
-@item --no-beaming
-no convertir la información de las barras, en vez de ello usar el
-barrado automático de LilyPond.
-
-@item -o,--output=@var{archivo}
-fijar el nombre del archivo de salida como @var{archivo}. Si
-@var{archivo} es @file{-}, la salida se imprime sobre stdout, la
-salida estándar. Si no se da, se usa @var{archivo_xml}@file{.ly}.
-
-@item -r,--relative
-convertir las alturas en modo relativo (predeterminado).
-
-@item -v,--verbose
-ser prolijo.
-
-@item -v,--version
-imprimir la información de la versión.
-
-@item -z,--compressed
-el archivo de entrada es un archivo MusicXML comprimido en zip.
-@end table
-
-
-
-@node Invocar abc2ly
-@section Invocar @code{abc2ly}
-@translationof Invoking abc2ly
-
-@cindex ABC
-
-ABC es un formato bastante simple basado en ASCII. Se encuentra
-descrito en el sitio web de ABC:
-
-@quotation
-@uref{http://@/www@/.walshaw@/.plus@/.com/@/abc/@/learn@/.html}.
-@end quotation
-
-@command{abc2ly} convierte ABC en LilyPond. Se invoca de la siguiente
-manera:
-
-@example
-abc2ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo_abc}
-@end example
-
-@command{abc2ly} contempla las siguientes opciones:
-
-@table @code
-@item -b,--beams=None
-preservar la noción de ABC de las barras
-@item -h,--help
-esta ayuda
-@item -o,--output=@var{archivo}
-fijar el nombre del archivo de salida como @var{archivo}.
-@item -s,--strict
-ser estricto respecto al éxito
-@item --version
-imprimir la información de la versión.
-@end table
-
-Existe una posibilidad rudimentaria para añadir código de LilyPond el
-archivo fuente de ABC. Si decimos:
-
-@example
-%%LY voices \set autoBeaming = ##f
-@end example
-
-Producirá que el texto que sigue a la palabra clave @q{voices} se
-inserte en la voz en curso del archivo de salida de LilyPond.
-
-De forma similar,
-
-@example
-%%LY slyrics más palabras
-@end example
-
-producirá que el texto que sigue a la palabra clave @q{slyrics} se
-inserte en la línea de letra en curso.
-
-
-@knownissues
-
-El estándar ABC no es muy @q{estándar}. Existen diferentes
-convenciones para las posibilidades avanzadas (por ejemplo,
-polifonía).
-
-
-No se pueden convertir varias melodías de un solo archivo.
-
-ABC sincroniza las letras y las notas al principio de una línea;
-@command{abc2ly} no lo hace.
-
-@command{abc2ly} ignora el barrado de ABC.
-
-
-@node Invocar etf2ly
-@section Invocar @command{etf2ly}
-@translationof Invoking etf2ly
-
-@cindex ETF
-@cindex enigma
-@cindex Finale
-@cindex Coda Technology
-
-ETF (Enigma Transport Format) es un formato utilizado por Finale, un
-producto de Coda Music Technology. @command{etf2ly} convierte parte
-de un archivo ETF en un archivo de LilyPond listo para usar.
-
-Se invoca a través de la línea de órdenes como sigue:
-
-@example
-etf2ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo_etf}
-@end example
-
-Observe que por @q{línea de órdenes}, nos referimos a la línea de
-órdenes del sistema operativo. Consulte @ref{Conversión desde otros formatos}, para obtener más información acerca de esto.
-
-@command{etf2ly} contempla las siguientes opciones:
-
-@table @code
-@item -h,--help
-esta ayuda
-@item -o,--output=@var{ARCHIVO}
-fijar el nombre del archivo de salida como @var{ARCHIVO}
-@item --version
-información de la versión
-@end table
-
-
-@knownissues
-
-La lista de inscripciones de articulación posibles es incompleta. Los
-compases vacíos confunden a @command{etf2ly}. Las secuencias de notas
-de adorno no se dan por finalizadas satisfactoriamente.
-
-
-@node Generar archivos de LilyPond
-@section Generar archivos de LilyPond
-@translationof Generating LilyPond files
-
-@cindex programas externos, generación de archivos de LilyPond
-
-El propio LilyPond no contempla la utilización de ningún otro formato,
-pero existen algunas herramientas externas que también generan
-archivos de LilyPond.
-
-Entre ellas se encuentran las siguientes:
-
-@itemize
-@item
-@uref{http://@/www@/.denemo@/.org/,Denemo}, editor de partituras gráfico.
-@item
-@uref{http://www@/.volny@/.cz/smilauer/rumor/rumor@/.html,Rumor},
-convertidor monofónico de MIDI a LilyPond en tiempo real.
-@item
-@uref{http://nicolas@/.sceaux@/.free@/.fr/lilypond/lyqi@/.html,lyqi},
-un modo principal para Emacs.
-@item
-@uref{http://@/www@/.nongnu@/.org/@/xml2ly/,xml2ly}, que importa
-@uref{http://@/www@/.musicxml@/.com/xml@/.html,MusicXML}.
-@item
-@uref{http://@/noteedit@/.berlios@/.de,NoteEdit} que importa
-@uref{http://@/www@/.musicxml@/.com/xml@/.html,MusicXML}.
-@item
-@uref{http://@/www@/.rosegardenmusic@/.com,Rosegarden}, que importa
-MIDI.
-@item
-@uref{http://@/common-lisp@/.net/project/fomus/,FOMUS},
-una biblioteca de LISP para generar notación musical.
-@item
-@uref{http://vsr.informatik.tu-chemnitz.de/staff/jan/nted/nted.xhtml},
-contempla experimentalmente la exportación para LilyPond.
-@item
-@uref{http://www.tuxguitar.com.ar/}, puede exportar a LilyPond.
-@item
-@uref{http://musescore.org} también puede exportar a LilyPond.
-@end itemize
-
--- /dev/null
+@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
+
+@ignore
+ Translation of GIT committish: 96d8791be5cc001ee2be172e5cfe1cb67fe94d2f
+
+ When revising a translation, copy the HEAD committish of the
+ version that you are working on. For details, see the Contributors'
+ Guide, node Updating translation committishes..
+@end ignore
+
+@c \version "2.12.0"
+
+@node Programas externos
+@chapter Programas externos
+@translationof External programs
+
+LilyPond es capaz de interactuar con otros programas de diversas
+maneras.
+
+@menu
+* Apuntar y pulsar::
+* Apoyo respecto de los editores de texto::
+* Conversión desde otros formatos::
+* Salida de LilyPond dentro de otros programas::
+* Archivos include independientes::
+@end menu
+
+
+@node Apuntar y pulsar
+@section Apuntar y pulsar
+@translationof Point and click
+@cindex apuntar y pulsar
+
+
+«Point and click» (apuntar y pulsar con el ratón) le da la posibilidad
+de localizar notas del código de entrada pulsando sobre ellas dentro
+del visor de PDF. Ello facilita encontrar los fragmentos de la
+entrada que producen algún tipo de error en la partitura.
+
+Cuando esta funcionalidad está activada, LilyPond añade hiper-enlaces
+al archivo PDF. Estos hiper-enlaces se envían al navegador de web, que
+a su vez abre un editor de texto con el cursor situado en el lugar
+correcto.
+
+Para conseguir que esta cadena funcione, tendrá que configurar el
+visor de PDF de forma que siga los hiper-enlaces usando el guión
+@file{lilypond-invoke-editor} proporcionado con LilyPond.
+
+Para Xpdf sobre Unix, lo siguiente debe estar presente en
+@file{xpdfrc}@footnote{En Unix, este archivo se encuentra o bien en
+@file{/etc/xpdfrc} o como @file{.xpdfrc} en su directorio personal.}
+
+@example
+urlCommand "lilypond-invoke-editor %s"
+@end example
+
+El programa @file{lilypond-invoke-editor} es un pequeño programa de
+apoyo. Invoca un editor para las URIs especiales de @code{textedit}, y
+lanza un navegador de web para el resto. Comprueba la variable de
+entorno @code{EDITOR} en busca de los siguientes patrones,
+
+@table @code
+@item emacs
+ esto invoca a
+@example
+emacsclient --no-wait +@var{línea}:@var{columna} @var{archivo}
+@end example
+@item vim
+ esto invoca a
+@example
+gvim --remote +:@var{línea}:norm@var{carácter} @var{archivo}
+@end example
+
+@item nedit
+esto invoca a
+@example
+ nc -noask +@var{línea} @var{archivo}'
+@end example
+@end table
+
+La variable de entorno @code{LYEDITOR} se utiliza para sobreescribir
+esto. Contiene la instrucción de línea de órdenes para abrir el
+editor, donde @code{%(archivo)s}, @code{%(columna)s} y
+@code{%(línea)s} se sustituyen por el archivo, columna y línea
+respectivamente. El ajuste
+
+@example
+emacsclient --no-wait +%(línea)s:%(columna)s %(archivo)s
+@end example
+
+@noindent
+para @code{LYEDITOR} equivale a la invocación estándar de
+emacsclient.
+
+
+@cindex archivo de salida, tamaño del
+
+Los enlaces de apuntar y pulsar aumentan significativamente el tamaño
+de los archivos de salida. Para reducir el tamaño de los archivos PDF
+y PS, la posibilidad de apuntar y pulsar se puede desactivar
+escribiendo
+
+@example
+\pointAndClickOff
+@end example
+
+@noindent
+dentro de un archivo @file{.ly}. Se puede activar explícitamente la
+posibilidad de apuntar y pulsar con
+
+@example
+\pointAndClickOn
+@end example
+
+De forma alternativa, puede desactivar la posibilidad de apuntar y
+pulsar con una opción de la línea de órdenes:
+
+@example
+lilypond -dno-point-and-click archivo.ly
+@end example
+
+@warning{Recuerde desactivar siempre la posibilidad Apuntar y pulsar
+en cualquier archivo de LilyPond que vaya a ser distribuido, para
+evitar incluir información de rutas de archivo relativas a su equipo
+dentro del archivo .pdf, lo que puede plantear un problema de
+seguridad.}
+
+
+
+@node Apoyo respecto de los editores de texto
+@section Apoyo respecto de los editores de texto
+@translationof Text editor support
+
+@cindex editores
+@cindex vim
+@cindex emacs
+@cindex modos del editor
+@cindex sintaxis, resaltado de
+@cindex colores, sintaxis
+
+Existe apoyo por parte de varios editores de texto para LilyPond.
+
+@menu
+* Modo de Emacs::
+* Modo de Vim::
+* Otros editores::
+@end menu
+
+@node Modo de Emacs
+@unnumberedsubsec Modo de Emacs
+@translationof Emacs mode
+
+Emacs tiene un @file{lilypond-mode}, que proporciona autocompleción de
+teclado, sangrado, compensación de paréntesis específica de LilyPond y
+resaltado de sintaxis con colores, útiles combinaciones de teclas para
+compilar y leer los manuales de LilyPond utilizando Info. Si el
+@file{lilypond-mode} no está instalado en su sistema, siga leyendo.
+
+Está incluido un modo de Emacs para escribir música y ejecutar
+LilyPond, en el archivo del código fuente dentro del directorio
+@file{elisp}. Haga @command{make install} para instalarlo dentro de
+@var{elispdir}. El archivo @file{lilypond-init.el} se debe situar en
+@var{load-path}@file{/site-start.d/} o añadirse a su @file{~/.emacs} o
+@file{~/.emacs.el}.
+
+Como usuario, puede querer añadir su ruta a las fuentes
+(p.ej. @file{~/site-lisp/}) a su @var{load-path} añadiendo la
+siguiente línea (modificada) a su @file{~/.emacs}
+
+@c any reason we do not advise: (push "~/site-lisp" load-path)
+@example
+(setq load-path (append (list (expand-file-name "~/site-lisp")) load-path))
+@end example
+
+
+@node Modo de Vim
+@unnumberedsubsec Modo de Vim
+@translationof Vim mode
+
+Para @uref{http://@/www@/.vim@/.org,VIM} se proporciona un
+@file{vimrc}, junto con herramientas de resaltado de sintaxis con
+colores. Se encuentra incluido un modo de Vim para escribir música y
+ejecutar LilyPond, dentro del archivo de código fuente, en el
+directorio @code{$VIM}.
+
+El tipo de archivo de LilyPond se detecta si el archivo
+@file{~/.vim/filetype.vim} tiene el siguiente contenido
+
+@example
+if exists("did_load_filetypes")
+ finish
+endif
+augroup filetypedetect
+ au! BufNewFile,BufRead *.ly,*.ily setf lilypond
+augroup END
+@end example
+
+Incluya esta ruta añadiendo la siguiente línea a su @file{~/.vimrc}
+
+@example
+set runtimepath+=/usr/local/share/lilypond/$@{LILYPOND_VERSION@}/vim/
+@end example
+
+@noindent
+donde $@{LILYPOND_VERSION@} es su versión de lilypond. Si LilyPond no
+se instaló en su momento en @file{/usr/local/}, cambie esta ruta de la
+forma correspondiente.
+
+En Fedora, la ruta apunta a la versión actual de Vim en lugar de
+LilyPond:
+
+@example
+set runtimepath+=/usr/share/vim/vim72/
+@end example
+
+
+@node Otros editores
+@unnumberedsubsec Otros editores
+@translationof Other editors
+
+Otros editores (de texto así como gráficos) tienen apoyo para
+LilyPond, pero sus archivos de configuración especiales no se
+distribuyen con LilyPond. Debe consultar la documentación de estos
+programas para obtener más información. Estos editores se encuentran
+relacionaddos en @rweb{Entornos mejorados}.
+
+
+@node Conversión desde otros formatos
+@section Conversión desde otros formatos
+@translationof Converting from other formats
+
+También se puede escribir la música a través de su importación desde
+otros formatos. Este capítulo trata de documentar las herramientas
+incluidas en la distribución que permiten hacerlo. Existen otras
+herramientas que producen código de entrada de LilyPond, como por
+ejemplo secuenciadores con interfaz gráfico y convertidores de XML.
+Consulte el @uref{http://@/lilypond@/.org,website} para ver más
+detalles.
+
+Son programas distintos a @command{lilypond} propiamente dicho, y se
+ejecutan desde la línea de órdenes; consulte @ref{Utilización desde la
+línea de órdenes} para ver más información. Si tiene MacOS 10.3 o
+10.4 y tiene problemas para ejecutar alguno de estos guiones,
+p.ej. @code{convert-ly}, consulte @ref{Configuración para MacOS X}.
+
+
+@knownissues
+Por desgracia no disponemos de los recursos necesarios para poder
+mantener estos programas; le rogamos que los tome @qq{tal cual
+están}. Se agradecerá el envío de parches correctores, pero los
+informes de fallo casi con certeza no se resolverán a medio plazo.
+
+@menu
+* Invocar midi2ly:: Importar archivos MIDI.
+* Invocar musicxml2ly:: Importar archivos MusicXML.
+* Invocar abc2ly:: Importar archivos ABC.
+* Invocar etf2ly:: Importar archivos de Finale.
+* Otros formatos::
+@end menu
+
+
+
+
+@node Invocar midi2ly
+@subsection Invocar @command{midi2ly}
+@translationof Invoking midi2ly
+
+@cindex MIDI
+
+@command{midi2ly} traduce un archivo MIDI de tipo@tie{}1 a un archivo
+de código fuente de LilyPond.
+
+El MIDI (Music Instrument Digital Interface, Interfase Digital para
+Instrumentos Musicales) es un estándar para instrumentos digitales:
+especifica la interconexión física, un protocolo en serie y un formato
+de archivo. El formato de archivo MIDI es un formato estándar de
+facto para exportar música de otros programas, por lo que esta
+posibilidad puede ser de utilidad al importar archivos de un programa
+que tiene un convertidor para un formato directo.
+
+@command{midi2ly} convierte las pistas en contextos de
+@rinternals{Staff}) y los canales en contextos de
+@rinternals{Voice}. Se utiliza el modo relativo para las alturas, y
+las duraciones se escriben solamente cuando es necesario.
+
+Es posible grabar un archivo MIDI usando un teclado digital y
+convertirlo después a @file{.ly}. Sin embargo, los intérpretes
+humanos no son lo suficientemente exactos desde el punto de vista
+rítmico como para hacer que sea trivial la conversión de MIDI a LY.
+Si se invoca con las opciones de cuantización (@code{-s} y @code{-d}),
+@command{midi2ly} intenta compensar los errores de medida, pero no lo
+hace muy bien. Por ello, no se recomienda usar @command{midi2ly} para
+archivos midi generados por seres humanos.
+
+
+Se invoca a partir de la línea de órdenes como sigue:
+@example
+midi2ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo_midi}
+@end example
+
+Observe que al decir @q{línea de órdenes}, queremos decir la línea de
+órdenes del sistema operativo. Consulte @ref{Conversión desde otros
+formatos} para ver más información sobre esto.
+
+@command{midi2ly} contempla las siguientes opciones:
+
+@table @code
+@item -a, --absolute-pitches
+Imprimir alturas absolutas.
+
+@item -d, --duration-quant=@var{DURACIÓN}
+Cuantizar las duraciones a @var{DURACIÓN}.
+
+@item -e, --explicit-durations
+Imprimir valores de figura explícitos.
+
+@item -h,--help
+Mostrar un resumen de las instrucciones de utilización.
+
+@item -k, --key=@var{alteración}[:@var{minor}]
+Establecer la tonalidad predeterminada. @math{@var{alteración} > 0}
+establece el número de sostenidos; @math{@var{alteración} < 0}
+establece el número de bemoles. Se indica una tonalidad menor
+mediante @code{:1}.
+
+@item -o, --output=@var{archivo}
+Escribir la salida en @var{archivo}.
+
+@item -s, --start-quant=@var{DURACIÓN}
+Cuantizar el inicio de las notas a @var{DURACIÓN}.
+
+@item -t, --allow-tuplet=@var{DURACIÓN}*@var{NUMERADOR}/@var{DENOMINADOR}
+Permitir duraciones de grupos especiales @var{DURACIÓN}*@var{NUMERADOR}/@var{DENOMINADOR}.
+
+@item -v, --verbose
+Ser prolijo en comentarios.
+
+@item -V, --version
+Imprimir el número de la versión.
+
+@item -w, --warranty
+Presentar la garantía y el copyright.
+
+@item -x, --text-lyrics
+Tratar todos los textos como letra de la canción.
+@end table
+
+
+@knownissues
+
+Las notas superpuestas en un arpegio no se procesarán correctamente.
+La primera nota se lee y el resto se ignoran. Aplique la misma
+duración a todas las notas y añada marcas de fraseo o indicaciones de
+pedal.
+
+
+@node Invocar musicxml2ly
+@subsection Invocar @command{musicxml2ly}
+@translationof Invoking musicxml2ly
+
+@cindex MusicXML
+
+@uref{http://@/www.@/musicxml@/.org/,MusicXML} es un
+dialecto del XML para representar notación musical.
+
+@command{musicxml2ly} extrae las notas, articulaciones, estructura de
+la partitura, letra, etc., de archivos de MusicXML parte a parte, y
+los escribe en un archivo .ly. Se invoca a través de la línea de
+órdenes.
+
+La invocación desde la línea de órdenes se hace como sigue:
+
+@example
+musicxml2ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo_xml}
+@end example
+
+Observe que por @q{línea de órdenes}, nos referimos a la línea de
+órdenes del sistema operativo. Consulte @ref{Conversión desde otros
+formatos}, para obtener más información acerca de esto.
+
+Si el nombre de archivo proporcionado es @file{-},
+@command{musicxml2ly} lee la entrada desde la entrada estándar.
+
+@command{musicxml2ly} contempla las siguientes opciones:
+
+@table @code
+@item -a, --absolute
+convertir las alturas en modo absoluto.
+
+@item -h,--help
+mostrar un resumen de la utilización y las opciones.
+
+@item -l, --language=IDIOMA
+utilizar un archivo de idioma distinto 'IDIOMA.ly' y los
+correspondientes nombres de nota, p.ej. 'deutsch' para deutsch.ly y
+los nombres de nota en alemán.
+
+@item --lxml
+usar el paquete de Python lxml.etree para el análisis de XML; usa
+menos memoria y tiempo de CPU.
+
+@item --nd --no-articulation-directions
+no convertir las direcciones (@code{^}, @code{_} o @code{-}) para las
+articulaciones, dinámica, etc.
+
+@item --no-beaming
+no convertir la información de las barras, en vez de ello usar el
+barrado automático de LilyPond.
+
+@item -o,--output=@var{archivo}
+fijar el nombre del archivo de salida como @var{archivo}. Si
+@var{archivo} es @file{-}, la salida se imprime sobre stdout, la
+salida estándar. Si no se da, se usa @var{archivo_xml}@file{.ly}.
+
+@item -r,--relative
+convertir las alturas en modo relativo (predeterminado).
+
+@item -v,--verbose
+ser prolijo.
+
+@item -v,--version
+imprimir la información de la versión.
+
+@item -z,--compressed
+el archivo de entrada es un archivo MusicXML comprimido en zip.
+@end table
+
+
+
+@node Invocar abc2ly
+@subsection Invocar @code{abc2ly}
+@translationof Invoking abc2ly
+
+@warning{Este programa ya no está soportado, y podría desaparecer
+de versiones posteriores de LilyPond.}
+
+@cindex ABC
+
+ABC es un formato bastante simple basado en ASCII. Se encuentra
+descrito en el sitio web de ABC:
+
+@quotation
+@uref{http://@/www@/.walshaw@/.plus@/.com/@/abc/@/learn@/.html}.
+@end quotation
+
+@command{abc2ly} convierte ABC en LilyPond. Se invoca de la siguiente
+manera:
+
+@example
+abc2ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo_abc}
+@end example
+
+@command{abc2ly} contempla las siguientes opciones:
+
+@table @code
+@item -b,--beams=None
+preservar la noción de ABC de las barras
+@item -h,--help
+esta ayuda
+@item -o,--output=@var{archivo}
+fijar el nombre del archivo de salida como @var{archivo}.
+@item -s,--strict
+ser estricto respecto al éxito
+@item --version
+imprimir la información de la versión.
+@end table
+
+Existe una posibilidad rudimentaria para añadir código de LilyPond el
+archivo fuente de ABC. Si decimos:
+
+@example
+%%LY voices \set autoBeaming = ##f
+@end example
+
+Producirá que el texto que sigue a la palabra clave @q{voices} se
+inserte en la voz en curso del archivo de salida de LilyPond.
+
+De forma similar,
+
+@example
+%%LY slyrics más palabras
+@end example
+
+producirá que el texto que sigue a la palabra clave @q{slyrics} se
+inserte en la línea de letra en curso.
+
+
+@knownissues
+
+El estándar ABC no es muy @q{estándar}. Existen diferentes
+convenciones para las posibilidades avanzadas (por ejemplo,
+polifonía).
+
+
+No se pueden convertir varias melodías de un solo archivo.
+
+ABC sincroniza las letras y las notas al principio de una línea;
+@command{abc2ly} no lo hace.
+
+@command{abc2ly} ignora el barrado de ABC.
+
+
+@node Invocar etf2ly
+@subsection Invocar @command{etf2ly}
+@translationof Invoking etf2ly
+
+@cindex ETF
+@cindex enigma
+@cindex Finale
+@cindex Coda Technology
+
+ETF (Enigma Transport Format) es un formato utilizado por Finale, un
+producto de Coda Music Technology. @command{etf2ly} convierte parte
+de un archivo ETF en un archivo de LilyPond listo para usar.
+
+Se invoca a través de la línea de órdenes como sigue:
+
+@example
+etf2ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo_etf}
+@end example
+
+Observe que por @q{línea de órdenes}, nos referimos a la línea de
+órdenes del sistema operativo. Consulte @ref{Conversión desde otros
+formatos}, para obtener más información acerca de esto.
+
+@command{etf2ly} contempla las siguientes opciones:
+
+@table @code
+@item -h,--help
+esta ayuda
+@item -o,--output=@var{ARCHIVO}
+fijar el nombre del archivo de salida como @var{ARCHIVO}
+@item --version
+información de la versión
+@end table
+
+
+@knownissues
+
+La lista de inscripciones de articulación posibles es incompleta. Los
+compases vacíos confunden a @command{etf2ly}. Las secuencias de notas
+de adorno no se dan por finalizadas satisfactoriamente.
+
+
+
+@node Otros formatos
+@subsection Otros formatos
+@translationof Other formats
+
+@cindex programas externos, generación de archivos de LilyPond
+
+El propio LilyPond no contempla la utilización de ningún otro formato,
+pero existen algunas herramientas externas que también generan
+archivos de LilyPond.
+
+Se encuentran relacionados en la sección @rweb{Entornos mejorados}.
+
+
+
+@node Salida de LilyPond dentro de otros programas
+@section Salida de LilyPond dentro de otros programas
+@translationof LilyPond output in other programs
+
+Esta sección presenta métodos para integrar texto y música distintos
+del método automatizado con @command{lilypond-book}.
+
+@menu
+* Muchas citas de una partitura extensa::
+* Insertar la salida de LilyPond dentro de OpenOffice.org::
+* Insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas::
+@end menu
+
+@node Muchas citas de una partitura extensa
+@unnumberedsubsec Muchas citas de una partitura extensa
+@translationof Many quotes from a large score
+
+Si tiene que citar muchos fragmentos extraídos de una partitura grade,
+puede también usar la capacidad de recorte de sistemas, véase
+@ruser{Extracción de fragmentos de música}.
+
+
+@node Insertar la salida de LilyPond dentro de OpenOffice.org
+@unnumberedsubsec Insertar la salida de LilyPond dentro de OpenOffice.org
+@translationof Inserting LilyPond output into OpenOffice.org
+
+@cindex OpenOffice.org
+
+Se puede añadir notación de LilyPond a los documentos de
+OpenOffice.org con
+@uref{http://@/ooolilypond@/.sourceforge@/.net@/,OOoLilyPond}.
+
+
+@node Insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas
+@unnumberedsubsec Insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas
+@translationof Inserting LilyPond output into other programs
+
+Para insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas, use
+@code{lilypond} en vez de @code{lilypond-book}. Cada ejemplo debe
+crearse individualmente y añadirse al documento; consulte la
+documentación del programa correspondiente. La mayoría de los
+programas podrán insertar la salida de LilyPond en los formatos
+@file{PNG}, @file{EPS} o @file{PDF}.
+
+Para reducir el espacio vacío alrededor de la partitura de LilyPond,
+utilice las siguientes opciones:
+
+@example
+\paper@{
+ indent=0\mm
+ line-width=120\mm
+ oddFooterMarkup=##f
+ oddHeaderMarkup=##f
+ bookTitleMarkup = ##f
+ scoreTitleMarkup = ##f
+@}
+
+@{ c1 @}
+@end example
+
+Para obtener un archivo @file{EPS} que sea útil, utilice
+
+@example
+lilypond -dbackend=eps -dno-gs-load-fonts -dinclude-eps-fonts miarchivo.ly
+
+@file{PNG}:
+lilypond -dbackend=eps -dno-gs-load-fonts -dinclude-eps-fonts --png miarchivo.ly
+@end example
+
+
+@node Archivos include independientes
+@section Archivos @code{include} independientes
+@translationof Independent includes
+
+Hay personas que han escrito extensas (¡y útiles!) piezas de código
+que se pueden compartir entre distintos proyectos. Este código
+podría, llegado el caso, incorporarse al propio LilyPond, pero hasta
+que esto ocurra, tendrá que descargarlos e incluirlos mediante
+@code{\include}, manualmente.
+
+@menu
+* Articulación MIDI::
+@end menu
+
+
+@node Articulación MIDI
+@subsection Articulación MIDI
+@translationof MIDI articulation
+
+LilyPond se puede usar para producir una salida MIDI, para efectuar
+una revisión @qq{de oído} de lo que se ha escrito. Sin embargo, sólo
+los matices dinámicos, las marcas de tempo explícitas y las propias
+notas y duraciones se producen en la salida.
+
+El proyecto @emph{articulate} es un intento de llevar más información
+de la partitura al MIDI. Funciona acortando las notas que no están
+ligadas, para @q{articularlas}. El grado de acortamiento depende de
+las marcas de articulación que se han puesto en las notas: los picados
+dan la mitad de duración, el tenuto da la duración completa, y así
+sucesivamente. El script también realiza los trinos y los grupetos, y
+se puede extender para que desarrolle otros ornamentos como los
+mordentes.
+
+
+@example
+@uref{http://@/www@/.nicta@/.com@/.au/@/people/@/chubbp/@/articulate}
+@end example
+
+@knownissues
+
+Su principal limitación es que sólo afecta a las cosas de las que
+tiene algún conocimiento: todo aquello que son meramente marcas
+textuales (y no una propiedad de una nota) se ignora, por el momento.
+
+
+++ /dev/null
-@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
-
-@ignore
- Translation of GIT committish: 9bf6dcaf6ca27f7141ec825bb3569de8a5090dbb
-
-
- When revising a translation, copy the HEAD committish of the
- version that you are working on. For details, see the Contributors'
- Guide, node Updating translation committishes..
-@end ignore
-
-@c \version "2.12.0"
-
-@c Translators: Francisco Vila
-
-@ifclear INSTALL
-@node Instalación
-@chapter Instalación
-@translationof Install
-@end ifclear
-
-Existen dos conjuntos de ediciones o lanzamientos de LilyPond: las
-ediciones estables y las ediciones inestables de desarrollo. Las
-versiones estables tienen como número @q{menor} de versión un número
-par (es decir: 2.8, 2.10, 2.12, etc). Las versiones de desarrollo
-tienen un número @q{menor} de versión impar (esto es: 2.7, 2.9, 2.11,
-etc).
-
-La compilación de LilyPond es un proceso muy enrevesado, por tanto
-recomendamos @strong{fervientemente} el uso de los archivos binarios
-precompilados.
-
-@menu
-* Archivos binarios pre-compilados::
-* Compilar a partir del código fuente::
-@end menu
-
-
-@node Archivos binarios pre-compilados
-@section Archivos binarios pre-compilados
-@translationof Precompiled binaries
-
-@unnumberedsubsec Descarga
-
-Revise el enlace @uref{http://lilypond.org/web/install/} para ver
-información actualizada sobre los paquetes binarios para su
-plataforma. Si su sistema operativo no está contemplado en dicha
-página general, consulte la lista completa que está en
-@uref{http://download.linuxaudio.org/lilypond/binaries/}
-
-Por el momento estamos creando archivos binarios para
-
-@example
-darwin-ppc - MacOS X powerpc
-darwin-x86 - MacOS X intel
-freebsd-64 - FreeBSD 6.x, x86_64
-freebsd-x86 - FreeBSD 4.x, x86
-linux-64 - Cualquier distribución de GNU/Linux, x86_64
-linux-ppc - Cualquier distribución de GNU/Linux, powerpc
-linux-x86 - Cualquier distribución de GNU/Linux, x86
-mingw - Windows x86
-@end example
-
-@knownissues
-
-Si tiene MacOS 10.3 o 10.4 y quiere usar guiones de Python como
-@command{convert-ly} y @command{lilypond-book}, consulte @ref{Setup for MacOS X,,,lilypond-program,Application Usage}.
-
-Es posible compilar LilyPond directamente del código fuente. Ello
-requiere poder leer en inglés, motivo por el que esta sección se deja
-sin traducir. Si verdaderamente quiere compilar LilyPond, consulte
-@iftex
-@c DO NOT translate the following line at all.
-@ref{Compiling from source,,,lilypond-program,Application Usage}.
-@end iftex
-@ifhtml
-@c Please translate the following line (but not the .html file name)
-la @uref{Compiling-from-source.html,documentación en inglés}.
-@end ifhtml
-
-@c TRANSLATORS,
-@c Please **do not** translate the file included below. Users
-@c should not be compiling LilyPond themselves; if they really
-@c want to do so, they should be able to read the English docs,
-@c because they'll probably need to ask questions in English
-@c on the -devel list. -gp
-@c Instead, please uncomment and translate the paragraph above,
-@c and remove all stuff (menu, nodes, contents) below this line.
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: d4f58bb3ad4e7fe1967a6b48f25e3addffc8aa14
+ Translation of GIT committish: 171d30460a38e5304e7cfedf0a3391516ec072f8
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@c \version "2.12.0"
-
@c Note: keep this node named so that `info lilypond-book' brings you here.
-@node LilyPond-book
-@chapter @command{lilypond-book}: integrar texto y música
-@translationof LilyPond-book
+@node lilypond-book
+@chapter Ejecución de @command{lilypond-book}
+@translationof lilypond-book
Si quiere añadir imágenes de música a un documento, puede hacerlo
simplemente de la forma en que lo haría con otros tipos de imágenes.
Es un programa distinto a @command{lilypond} propiamente dicho, y se
ejecuta sobre la línea de órdenes; para ver más información, consulte
-@ref{Utilización desde la línea de órdenes}. Si tiene MacOS 10.3 o 10.4 y experimenta
-algún problema al ejecutar @code{lilypond-book}, consulte @ref{Configuración para MacOS X}.
+@ref{Utilización desde la línea de órdenes}. Si tiene MacOS 10.3 o
+10.4 y experimenta algún problema al ejecutar @code{lilypond-book},
+consulte @ref{Configuración para MacOS X}.
Este procedimiento se puede aplicar a documentos de @LaTeX{}, HTML,
Texinfo o DocBook.
@cindex texinfo
@cindex latex
+@cindex texinfo
@cindex texi
@cindex html
@cindex docbook
* Opciones de fragmentos de música::
* Invocar lilypond-book::
* Extensiones de nombres de archivo::
+* Plantillas de lilypond-book::
* Métodos alternativos para mezclar texto y música::
@end menu
La ejecución de @command{lilypond-book} y @command{latex} crea un gran
número de archivos temporales, que podrían abarrotar el directorio de
trabajo. Para poner remedio a esto utilice la opción
-@code{--output=@var{directorio}}. Creará los archivos en un subdirectorio
-aparte @file{directorio}.
+@code{--output=@var{directorio}}. Creará los archivos en un
+subdirectorio aparte @file{directorio}.
Finalmente el resultado del ejemplo de @LaTeX{} que acabamos de
mostrar@footnote{Este tutorial se procesa con Texinfo, por lo que el
o bien
@example
-\lilypond@{ EL CÓDIGO DE LILYPOND @}
+\lilypond[las,opciones,van,aquí]@{ EL CÓDIGO DE LILYPOND @}
@end example
De forma adicional, @code{\lilypondversion} imprime la versión actual
@example
\def\betweenLilyPondSystem#1@{
- \ifnum##1<2\else\endinput\fi
+ \ifnum##1<2\else\expandafter\endinput\fi
@}
@end example
+@noindent
+(Dado que @code{\endinput} detiene inmediatamente el procesado del
+archivo de entrada actual, necesitamos @code{\expandafter} para
+posponer la llamada de @code{\endinput} después de ejecutar
+@code{\fi} de manera que la cláusula @code{\if}-@code{\fi} esté
+equilibrada.)
+
Recuerde que la definición de @code{\betweenLilyPondSystem} es
efectiva hasta que @TeX{} abandona el grupo actual (como el entorno
@LaTeX{}) o se sobreescribe por otra definición (lo que casi siempre
@LaTeX{}, y es por lo que explicamos las dos formas.}, y cualquiera
que sea el método que utilice, podrá convertir fácilmente entre
PostScript y PDF con herramientas como @command{ps2pdf} y
-@command{pdf2ps} que vienen incluidas con Ghostscript.
+@command{pdf2ps} que vienen incluidas con GhostScript.
Para producir un archivo PDF por medio de PDF@LaTeX{}, utilice
llame a @command{texi2pdf} o a @command{texi2dvi} o a
@command{makeinfo}, según el formato de la salida que quiera crear.
@ifinfo
-@xref{Format with texi2dvi, , , texinfo, GNU Texinfo}, y @ref{Creating an Info File, , , texinfo, GNU Texinfo}.
+@xref{Format with texi2dvi, , , texinfo, GNU Texinfo}, y @ref{Creating
+an Info File, , , texinfo, GNU Texinfo}.
@end ifinfo
@ifnotinfo
Consulte la documentación de Texinfo para ver más detalles.
Especificar el tipo del documento que se va a procesar: @code{html},
@code{latex}, @code{texi} (predeterminado) o @code{docbook}. Si falta
esta opción, @command{lilypond-book} tratará de detectar el formato
-automáticamente, véase @ref{Extensiones de nombres de archivo}. Por el momento,
-@code{texi} es lo mismo que @code{texi-html}.
+automáticamente, véase @ref{Extensiones de nombres de archivo}. Por el
+momento, @code{texi} es lo mismo que @code{texi-html}.
@c This complicated detail is not implemented, comment it out -jm
@ignore
@item -P @var{instrucción}
@itemx --process=@var{instrucción}
Procesar los fragmentos de LilyPond utilizando @var{instrucción}. La
-instrucción predeterminada es @code{lilypond}. @code{lilypond-book} no
-obedecerá a @code{--filter} y a @code{--process} al mismo tiempo.
+instrucción predeterminada es @code{lilypond}. @code{lilypond-book}
+no obedecerá a @code{--filter} y a @code{--process} al mismo tiempo.
@item --pdf
Crear archivos PDF para su uso con PDF@LaTeX{}.
-@itemx --psfonts
-Extraer todas las tipografías PostScript en
-@file{@var{archivo}.psfonts} para dvips. Esto es necesario para
-@command{dvips -h @var{archivo}.psfonts}.
+@itemx --use-source-file-names
+Escribir los archivos de salida de los fragmentos de música con el
+mismo nombre de base que su archivo fuente. Esta opción sólo funciona
+para fragmentos incluidos con @code{lilypondfile} y sólo si los
+directorios determinados por las opciones @code{--output-dir} y
+@code{--lily-output-dir} son distintos.
@item -V
@itemx --verbose
mensaje de error como @qq{La salida sobreescribirá al archivo de
entrada}.
+@node Plantillas de lilypond-book
+@section Plantillas de lilypond-book
+@translationof lilypond-book templates
-@node Métodos alternativos para mezclar texto y música
-@section Otros métodos para mezclar texto y música
-@translationof Alternate methods of mixing text and music
+Estas plantillas se usan para @code{lilypond-book}. Si no está
+familiarizado con este programa, consulte @rprogram{LilyPond-book}.
-Esta sección presenta métodos para integrar texto y música distintos
-del método automatizado con @command{lilypond-book}.
+@subsection LaTeX
-@menu
-* Muchas citas de una partitura extensa::
-* Insertar la salida de LilyPond dentro de OpenOffice.org::
-* Insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas::
-@end menu
+Podemos insertar fragmentos de LilyPond dentro de un documento de
+LaTeX.
-@node Muchas citas de una partitura extensa
-@unnumberedsubsec Muchas citas de una partitura extensa
-@translationof Many quotes from a large score
+@example
+\documentclass[]@{article@}
-Si tiene que citar muchos fragmentos extraídos de una partitura grade,
-puede también usar la capacidad de recorte de sistemas, véase
-@ruser{Extracción de fragmentos de música}.
+\begin@{document@}
+Texto normal en LaTeX.
-@node Insertar la salida de LilyPond dentro de OpenOffice.org
-@unnumberedsubsec Insertar la salida de LilyPond dentro de OpenOffice.org
-@translationof Inserting LilyPond output into OpenOffice.org
+\begin@{lilypond@}
+\relative c'' @{
+ a4 b c d
+@}
+\end@{lilypond@}
-@cindex OpenOffice.org
+Más texto en LaTeX, y las opciones dentro de los corchetes.
-Se puede añadir notación de LilyPond a los documentos de
-OpenOffice.org con
-@uref{http://@/ooolilypond@/.sourceforge@/.net@/,OOoLilyPond}.
+\begin[fragment,relative=2,quote,staffsize=26,verbatim]@{lilypond@}
+d4 c b a
+\end@{lilypond@}
+\end@{document@}
+@end example
+@subsection Texinfo
-@node Insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas
-@unnumberedsubsec Insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas
-@translationof Inserting LilyPond output into other programs
+Podemos insertar fragmentos de LilyPond dentro de Texinfo; de hecho,
+todo el presente manual está escrito en Texinfo.
-Para insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas, use
-@code{lilypond} en vez de @code{lilypond-book}. Cada ejemplo debe
-crearse individualmente y añadirse al documento; consulte la
-documentación del programa correspondiente. La mayoría de los
-programas podrán insertar la salida de LilyPond en los formatos
-@file{PNG}, @file{EPS} o @file{PDF}.
+@example
+\input texinfo @c -*-texinfo-*-
+@@node Top
+@@top
-Para reducir el espacio vacío alrededor de la partitura de LilyPond,
-utilice las siguientes opciones:
+Texto en Texinfo
-@example
-\paper@{
- indent=0\mm
- line-width=120\mm
- oddFooterMarkup=##f
- oddHeaderMarkup=##f
- bookTitleMarkup = ##f
- scoreTitleMarkup = ##f
+@@lilypond
+\relative @{
+ a4 b c d
@}
+@@end lilypond
+
+Más texto en Texinfo, y las opciones dentro de los corchetes.
+
+@@lilypond[verbatim,fragment,ragged-right]
+d4 c b a
+@@end lilypond
-@{ c1 @}
+@@bye
@end example
-Para obtener un archivo @file{EPS} que sea útil, utilice
+
+@subsection html
@example
-lilypond -dbackend=eps -dno-gs-load-fonts -dinclude-eps-fonts miarchivo.ly
+<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">
+<!-- header_tag -->
+<HTML>
+<body>
+
+<p>
+Los documentos para lilypond-book pueden mezclar música y texto libremente. Por
+ejemplo,
+<lilypond>
+\relative c'' @{
+ a4 b c d
+
+<p>
+Otro poco de lilypond, esta vez con opciones:
+
+<lilypond fragment quote staffsize=26 verbatim>
+a4 b c d
+</lilypond>
+</p>
+
+</body>
+</html>
+
-@file{PNG}:
-lilypond -dbackend=eps -dno-gs-load-fonts -dinclude-eps-fonts --png miarchivo.ly
@end example
+
+@subsection xelatex
+
+@verbatim
+\documentclass{article}
+\usepackage{ifxetex}
+\ifxetex
+%xetex specific stuff
+\usepackage{xunicode,fontspec,xltxtra}
+\setmainfont[Numbers=OldStyle]{Times New Roman}
+\setsansfont{Arial}
+\else
+%Esto se puede dejar vacío si no vamos a utilizar pdftex
+\usepackage[T1]{fontenc}
+\usepackage[utf8]{inputenc}
+\usepackage{mathptmx}%Times
+\usepackage{helvet}%Helvetica
+\fi
+%Aquí insertamos todos los paquetes que pdftex también entiende
+\usepackage[ngerman,finnish,english]{babel}
+\usepackage{graphicx}
+
+\begin{document}
+\title{Un documento breve con LilyPond y xelatex}
+\maketitle
+
+Las instrucciones \textbf{font} normales dentro del \emph{texto}
+funcionan, porque \textsf{están contempladas por \LaTeX{} y XeteX.}
+Si queremos usar instrucciones específicas como \verb+\XeTeX+, debemos
+incluirlas de nuevo dentro de un entorno \verb+\ifxetex+. Podemos
+utilizar esto para imprimir la instrucción \ifxetex \XeTeX{} \else
+XeTeX \fi que no es conocida para el \LaTeX\ normal.
+
+Dentro del texto normal podemos utilizar instrucciones de LilyPond
+fácilmente, de esta forma:
+
+\begin{lilypond}
+{a2 b c'8 c' c' c'}
+\end{lilypond}
+
+\noindent
+y así sucesivamente.
+
+La fuente tipográfica de los fragmentos, establecida con LilyPond,
+tendrá que establecerse desde dentro del fragmento. Para esto puede
+leer la parte de lilypond-book en el manual de utilización.
+
+\selectlanguage{ngerman}
+Auch Umlaute funktionieren ohne die \LaTeX -Befehle, wie auch alle
+anderen
+seltsamen Zeichen: __ ______, wenn sie von der Schriftart
+unterst__tzt werden.
+\end{document}
+@end verbatim
+
+
+@node Métodos alternativos para mezclar texto y música
+@section Métodos alternativos para mezclar texto y música
+@translationof Alternate methods of mixing text and music
+
+Otras formas de mezclar texto y música (sin @command{lilypond-book})
+se estudian en @ref{Insertar la salida de LilyPond dentro de otros programas}.
+
+
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: 45945bd973aa9161b10e3f517902afb7ef4b4a56
+ Translation of GIT committish: 4b2f03141029b4bd73bee4d6175f727d92390076
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
* Utilización normal::
* Utilización desde la línea de órdenes::
* Mensajes de error::
-* Actualizar ficheros con convert-ly::
-* Informar de fallos::
+* Errores comunes::
@end menu
@end menu
@node Invocar a LilyPond
-@subsection Invocar @command{lilypond}
+@unnumberedsubsec Invocar @command{lilypond}
@translationof Invoking lilypond
-@cindex invocar @command{lilypond}
-@cindex opciones de la línea de órdenes para @command{lilypond}
-@cindex órdenes, opciones de la línea de
-
El ejecutable @command{lilypond} se puede llamar desde la línea de
órdenes de la siguiente manera:
@node Opciones de la línea de órdenes para lilypond
-@subsection Opciones de la línea de órdenes para @command{lilypond}
+@unnumberedsubsec Opciones de la línea de órdenes para @command{lilypond}
@translationof Command line options for lilypond
+@cindex invocación de @command{lilypond}
+@cindex opciones de la línea de órdenes para @command{lilypond}
+@cindex línea de órdenes, opciones de
+@cindex modificadores
+
Están contempladas las siguientes opciones:
@table @code
@item -f,--format=@var{formato}
Formato de la salida. Como @code{formato} se puede elegir entre
-@code{svg}, @code{ps}, @code{pdf} y @code{png}.
+@code{ps}, @code{pdf} y @code{png}.
Ejemplo: @code{lilypond -fpng @var{archivo}.ly}
A continuación veremos algunas opciones interesantes.
+@cindex help (ayuda), línea de órdenes
+
@table @samp
@item help
La ejecución de @code{lilypond -dhelp} imprimirá todas las opciones
@code{-d} que están disponibles.
+@cindex paper-size, línea de órdenes
+
@item paper-size
Esta opción establece el tamaño predeterminado del papel,
@example
@c Match " in previous line to help context-sensitive editors
+@cindex safe, línea de órdenes
+
@item safe
No confiar en la entrada @code{.ly}.
@command{lilypond-book}.
@item svg
-@cindex SVG (Scalable Vector Graphics)
+
+@cindex SVG (Gráficos vectoriales escalables)
+
para obtener SVG (gráficos vectoriales escalables).
Crea un único archivo SVG que contiene toda la salida de música, con
@file{~/.fonts/}.
@item scm
+
@cindex Scheme, volcado de
+
para obtener un volcado de las instrucciones internas de dibujo
basadas en Scheme, en bruto.
+
@item null
no producir una salida impresa; tiene el mismo efecto que @code{-dno-print-pages}.
@end table
-dresolution=110
@end example
+@cindex PDF (formato de documento portátil), salida de
+
@item --pdf
Generar PDF. Implica @code{--ps}.
+
+
@item -j,--jail=@var{usuario},@var{grupo},@var{jaula},@var{directorio}
Ejecutar @command{lilypond} en una jaula de chroot.
@end table
@node Variables de entorno
-@subsection Variables de entorno
+@unnumberedsubsec Variables de entorno
@translationof Environment variables
no ve un error en la línea que se indica del archivo de entrada, trate
de comprobar una o dos líneas por encima de la posición indicada.
+Se ofrece más información sobre los errores en la sección @ref{Errores
+comunes}.
-@node Actualizar ficheros con convert-ly
-@section Actualizar ficheros con @command{convert-ly}
-@translationof Updating files with convert-ly
+@node Errores comunes
+@section Errores comunes
+@translationof Common errors
-@cindex actualización de un archivo de LilyPond
-@cindex convert-ly
+Las condiciones de error que se describen más abajo se producen con
+frecuencia, aunque su causa no es obvia o fácil de encontrar. Una vez
+se han visto y comprendido, se manejan sin problema.
-La sintaxis del lenguaje de entrada de LilyPond se modifica de forma
-habitual para simplificarla o mejorarla de distintas maneras. Como
-efecto secundario, el intérprete de LilyPond a menudo ya no es
-compatible con los archivos de entrada antiguos. Para poner remedio a
-esto se puede utilizar el programa @command{convert-ly} para manejar
-casi todos los cambios de sintaxis entre versiones de LilyPond.
@menu
-* Invocar convert-ly::
-* Opciones de la línea de órdenes para convert-ly::
-* Problemas con convert-ly::
+* La música se sale de la página::
+* Aparece un pentagrama de más::
+* Error aparente en ../ly/init.ly::
+* Mensaje de error Unbound variable %::
+* Mensaje de error FT_Get_Glyph_Name::
@end menu
-@node Invocar convert-ly
-@subsection Invocar @command{convert-ly}
-@translationof Invoking convert-ly
-
-@command{convert-ly} utiliza los enunciados @code{\version} de los
-archivos de entrada para detectar el número de versión antiguo. En
-casi todos los casos, para actualizar el archivo de entrada basta con
-ejecutar
-
-@example
-convert-ly -e miarchivo.ly
-@end example
-
-@noindent
-dentro del directorio que contiene el archivo. Con esto se actualiza
-@code{miarchivo.ly} @emph{in situ} y se preserva el archivo original
-@code{miarchivo.ly~}.
-
-Para convertir de una vez todos los archivos de entrada que hay en un
-directorio, use
-
-@example
-convert-ly -e *.ly
-@end example
-
-
-De forma alternativa, si queremos especificar un nombre distinto para
-el archivo actualizado, preservando el archivo original con el mismo
-nombre, haga
-
-@example
-convert-ly miarchivo.ly > minuevoarchivo.ly
-@end example
-
-@command{convert-ly} siempre convierte al último cambio de sintaxis
-que es capaz de manejar. Esto supone que el número de @code{\version}
-que aparece en el archivo convertidoo suele ser más bajo que la
-versión del propio programa @command{convert-ly}.
-
-El programa imprimirá una relación de los números de versión para los
-que se han hecho conversiones. Si no se imprime ningún número de
-versión, el archivo ya está actualizado.
-
-@noindent
-Los usuarios de MacOS@tie{}X pueden ejecutar esta instrucción bajo el
-menú @code{Compilar > Actualizar sintaxis}.
-
-Los usuarios de Windows deben introducir esta instrucción en una
-ventana del terminal del sistema, que se encuentra por lo general bajo
-@code{Inicio > Accesorios > Símbolo del sistema}.
-
-
-@node Opciones de la línea de órdenes para convert-ly
-@subsection Opciones de la línea de órdenes para @command{convert-ly}
-@translationof Command line options for convert-ly
-
-
-En general, el programa se invoca de la manera siguiente:
-
-@example
-convert-ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo}@dots{}
-@end example
-
-
-Se pueden dar las siguientes opciones:
-
-@table @code
-@item -e,--edit
-Aplicar las conversiones directamente al archivo de entrada,
-modificándolo in situ.
-
-@item -f,--from=@var{versión_de_origen}
-Establece la versión desde la que convertir. Si no aparece esta
-opción, @command{convert-ly} tratará de adivinarla, basándose en el
-enunciado @code{\version} del archivo. Ejemplo: @code{--from=2.10.25}
-
-@item -n,--no-version
-Normalmente @command{convert-ly} añade un indicador @code{\version} a
-la salida. La especificación de esta opción lo suprime.
-
-@item -s, --show-rules
-Mostrar todas las conversiones conocidas y salir.
-
-@item --to=@var{versión_final}
-Fijar la versión de destino de la conversión. De forma predeterminada
-se convierte a la última versión disponible.
-
-@item -h, --help
-Imprimir la ayuda de la utilización.
-@end table
-
-Para actualizar fragmentos de LilyPond en archivos de texinfo, use
-
-@example
-convert-ly --from=... --to=... --no-version *.itely
-@end example
+@node La música se sale de la página
+@unnumberedsubsec La música se sale de la página
+@translationof Music runs off the page
+
+La música que se sale de la página por el margen derecho o que aparece
+exageradamente comprimida está causada casi siempre por haber
+introducido una duración incorrecta para una nota, produciendo que la
+nota final de un compás se extienda más allá de la línea divisoria.
+Esto no es inválido si la nota final de un compás no termina sobre la
+línea divisoria introducida automáticamente, pues simplemente se
+supone que la nota se solapa encima del siguiente compás. Pero si se
+produce una larga secuencia tales notas solapadas, la música puede
+aparecer comprimida o salirse de la página porque los saltos de línea
+automáticos solamente se pueden insertar al final de compases
+completos, es decir, aquellos en que todas las notas terminan antes de
+o justo al final del compás.
+
+@warning{Una duración incorrecta puede hacer que se inhiban los saltos
+de línea, lo que llevaría a una sola línea de música muy comprimida o
+que se salga de la página.}
+
+La duración incorrecta se puede encontrar fácilmente si se utilizan
+comprobaciones de compás, véase @ruser{Comprobación de compás y de
+número de compás}.
+
+Si realmente queremos tener una serie de estos compases con notas
+solapadas, debemos insertar una línea divisoria invisible donde
+queramos el salto de línea. Para ver más detalles, consulte
+@ruser{Barras de compás}.
+
+
+@node Aparece un pentagrama de más
+@unnumberedsubsec Aparece un pentagrama de más
+@translationof An extra staff appears
+
+Si no se crean los contextos explícitamente con @code{\new}, se
+crearán discretamente tan pronto como se encuentra una instrucción que
+no se puede aplicar a un contexto existente. En partituras sencillas,
+la creación automática de los contextos es útil, y casi todos los
+ejemplos de los manuales de LilyPond se aprovechan de esta
+simplificación. Pero ocasionalmente la creación discreta de contextos
+puede hacer aflorar pentagramas o partituras nuevos e inesperados.
+Por ejemplo, podría esperarse que el código siguiente hiciera que
+todas las notas dentro del pentagrama siguiente estuvieran coloreadas
+de rojo, pero de hecho el resultado son dos pentagramas, permaneciendo
+el de abajo con las notas en el color negro predeterminado.
+
+@lilypond[quote,verbatim,relative=2]
+\override Staff.NoteHead #'color = #red
+\new Staff { a }
+@end lilypond
+
+Esto es así porque no existe ningún contexto @code{Staff} cuando se
+procesa la instrucción override de sobreescritura, se crea uno
+implícitamente y la sobreescritura se aplica a éste, pero entonces la
+instrucción @code{\new Staff} crea un pentagrama nuevo y distinto, en
+el que se colocan las notas. El código correcto para colorear todas
+las notas de rojo es
+
+@lilypond[quote,verbatim,relative=2]
+\new Staff {
+ \override Staff.NoteHead #'color = #red
+ a
+}
+@end lilypond
+
+Como segundo ejemplo, si una instrucción @code{\relative} se escribe
+dentro de una instrucción @code{\repeat}, el resultado son dos
+pentagramas, el segundo desplazado respecto al primero, porque la
+instrucción @code{\repeat} genera dos bloques @code{\relative},
+cada uno de los cuales crea implícitamente bloques @code{Staff} y
+@code{Voice}.
+
+@lilypond[quote,verbatim]
+\repeat unfold 2 {
+ \relative c' { c d e f }
+}
+@end lilypond
-Para ver los cambios en la sintaxis de LilyPond entre dos versiones
-dadas, use
+La forma correcta es invertir el orden de las instrucciones
+@code{\repeat} y @code{\relative}, así:
-@example
-convert-ly --from=... --to=... -s
-@end example
+@lilypond[quote,verbatim]
+\relative c' {
+ \repeat unfold 2 { c d e f }
+}
+@end lilypond
-@node Problemas con convert-ly
-@subsection Problemas con @code{convert-ly}
-@translationof Problems with convert-ly
+@node Error aparente en ../ly/init.ly
+@unnumberedsubsubsec Error aparente en @code{../ly/init.ly}
+@translationof Apparent error in ../ly/init.ly
-Al ejecutar convert-ly en una ventana del Símbolo del Sistema bajo
-Windows sobre un archivo que tiene espacios en el nombre o en la ruta,
-es necesario encerrar todo el nombre del archivo de entrada con tres
-(!) pares de comillas:
+Pueden aparecer varios mensajes de error extraños acerca de errores de
+sintaxis en @code{../ly/init.ly} si el archivo de entrada no está
+correctamente formado, por ejemplo si no contiene llaves o comillas
+correctamente emparejados.
-@example
-convert-ly """D:/Mis partituras/Oda.ly""" > "D:/Mis partituras/nueva Oda.ly"
-@end example
+El error más común es la falta de una llave de cierre, (@code{@}}), al
+final de un bloque @code{score}. Aquí la solución es obvia: compruebe
+que el bloque @code{score} está correctamente cerrado. La estructura
+correcta de un archivo de entrada está descrita en @ref{Cómo funcionan
+los archivos de entrada de LilyPond}. Usando un editor que resalte
+automáticamente las llaves correspondientes es de mucha ayuda para
+evitar estos errores.
-Si la orden simple @command{convert-ly -e *.ly} no funciona porque la
-instrucción expandida se hace muy larga, en vez de ello la orden
-@command{convert-ly} se puede poner dentro de un bucle. Este ejemplo
-para UNIX actualiza todos los documentos @code{.ly} del directorio
-actual
+Una segunda causa frecuente es la falta de un espacio entre la última
+sílaba de un bloque lyrics (de letra) y la llave de cierre,
+(@code{@}}). Sin esta separación, se considera que la llave forma
+parte de la sílaba. Siempre se aconseja asegurarse de que hay
+espacios antes y después de @emph{todas} las llaves. Para conocer la
+importancia de este asunto al utilizar letras de canciones, consulte
+@ruser{Explicación de la letra}.
-@example
-for f in *.ly; do convert-ly -e $f; done;
-@end example
-
-En la ventana del terminal de órdenes de Windows, la instrucción
-correspondiente es
-
-@example
-for %x in (*.ly) do convert-ly -e """%x"""
-@end example
+Este mensaje de error también puede aparecer si se omiten las comillas
+de terminación (@code{"}). En este caso, un mensaje de error
+adicional debería indicar un número de línea cercano al de aquella
+donde está el error. Las comillas desbalanceadas estarán por lo
+general una o dos líneas por encima.
-No se manejan todos los cambios en el lenguaje. Sólo se puede
-especificar una opción de salida. La actualización automática de
-Scheme y los interfaces Scheme de LilyPond es bastante improbable;
-prepárese para trucar el código de Scheme a mano.
-@verbatim
-Hay algunas cosas que convert-ly no puede manejar. He aquí una lista
-de aquellas limitaciones que han dado lugar a protestas de la
-comunidad.
-
-Se ha escogido esta estructura de informe de fallo porque convert-ly
-tiene una estructura que no permite implementar de forma progresiva
-todos los cambios necesarios. Así pues esto es sólo una lista de
-deseos, y se incluye aquí como referencia.
-
-1.6->2.0:
- No siempre convierte el bajo cifrado correctamente, específicamente cosas como {<
->}. El comentario de Mats sobre cómo solventar el problema:
- Para poder ejecutar convert-ly
- sobre él, primero sustituí todas las apariciones de '{<' a algo mudo como '{#'
- y de forma similar sustituí '>}' con '&}'. Después de la conversión, pude
- volver a cambiarlos de '{ #' a '{ <' y de '& }' a '> }'.
- No convierte todos los marcados de texto correctamente. En sintaxis antigua,
- se podían agrupar varios marcados entre paréntesis, p.ej.
- -#'((bold italic) "cadena")
- Esto se convierte incorrectamente en
- -\markup{{\bold italic} "cadena"}
- en vez del correcto
- -\markup{\bold \italic "cadena"}
-2.0->2.2:
- No maneja \partcombine
- No hace \addlyrics => \lyricsto, esto rompe algunas partituras con varias estrofas.
-2.0->2.4:
- \magnify no se cambia por \fontsize.
- - \magnify #m => \fontsize #f, donde f = 6ln(m)/ln(2)
- remove-tag no se cambia.
- - \applyMusic #(remove-tag '. . .) => \keepWithTag #'. . .
- first-page-number no se cambia.
- - first-page-number no => print-first-page-number = ##f
- Los saltos de línea en las cadenas de cabecera no se convierten.
- - \\\\ como salto de línea en las cadenas de \header => \markup \center-align <
- "Primera línea" "Segunda línea" >
- Los terminadores de crescendo y decrescendo no se convierten.
- - \rced => \!
- - \rc => \!
-2.2->2.4:
- \turnOff (usado en \set Staff.VoltaBracket = \turnOff) no se convierte
-adecuadamente.
-2.4.2->2.5.9
- \markup{ \center-align <{ ... }> } se tendría que convertir en:
- \markup{ \center-align {\line { ... }} }
- pero ahora, falta el \line.
-2.4->2.6
- Los caracteres especiales de LaTeX como $~$ en el texto no se convierten a UTF8.
-2.8
- \score{} ahora debe empezar con una expresión musical. Cualquier otra cosa
- (en particular, \header{}) debe ir después de la música.
-@end verbatim
+@node Mensaje de error Unbound variable %
+@unnumberedsubsubsec Mensaje de error Unbound variable %
+@translationof Error message Unbound variable %
+Este mensaje de error aparece al final de los mensajes de la consola o
+del archivo de registro junto a un mensaje @qq{GUILE señaló un error
+...} cada vez que se llame a una rutina de Scheme que
+(incorrectamente) contenga un comentario @emph{de LilyPond} en lugar
+de un comentario @emph{de Scheme}.
-@node Informar de fallos
-@section Informar de fallos
-@translationof Reporting bugs
+Los comentarios de LilyPond comienzan con un símbolo de porcentaje,
+(@code{%}), y no se deben utilizar dentro de las rutinas de Scheme.
+Los comentarios de Scheme comienzan con punto y coma, (@code{;}).
-@cindex bugs (fallos)
-@cindex fallos (bugs)
-@cindex informes de fallo
-Si tiene una entrada que produce una interrupción abrupta o una salida
-errónea, entonces eso es un bug (fallo). Hay una lista de los fallos
-actuales en nuestro rastreador de fallos de Google Code:
+@node Mensaje de error FT_Get_Glyph_Name
+@unnumberedsubsec Mensaje de error FT_Get_Glyph_Name
+@translationof Error message FT_Get_Glyph_Name
-@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list}
+Este mensaje de error aparece en la salida de la consola o en el
+archivo log de registro si un archivo de entrada contiene un carácter
+que no es ASCII y no se ha guardado en la codificación de caracteres
+UTF-8. Para ver más detalles, consulte @ruser{Codificación del
+texto}.
-Si descubre un error que no está en la lista, le rogamos que envíe un
-informe del fallo siguiendo las instrucciones que aparecen en
-@uref{http://lilypond.org/web/devel/participating/bugs}
-Le rogamos, asimismo, que para los informes prepare y envíe ejemplos
-mínimos de los fallos. No tenemos los recursos para investigar
-informes que no sean lo más pequeños posible.
+++ /dev/null
-@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
-
-@ignore
- Translation of GIT committish: 5a5db8a01f4617ca0924120494562d9ed88b2869
-
- When revising a translation, copy the HEAD committish of the
- version that you are working on. For details, see the Contributors'
- Guide, node Updating translation committishes..
-@end ignore
-
-@c \version "2.12.0"
-
-@node Configuración
-@chapter Configuración
-@translationof Setup
-
-Este capítulo trata sobre varias opciones de configuración, posteriores a la instalación, para
-LilyPond y otros programas. Este capítulo se puede tratar tranquilamente como una referencia:
-lea solamente las secciones que le interesen.
-
-@menu
-* Ajustes para sistemas operativos específicos::
-* Apoyo respecto de los editores de texto::
-* Apuntar y pulsar::
-@end menu
-
-
-@node Ajustes para sistemas operativos específicos
-@section Ajustes para sistemas operativos específicos
-@translationof Setup for specific Operating Systems
-
-Esta sección explica cómo realizar puestas a punto adicionales para sistemas operativos
-específicos.
-
-@menu
-* Configuración para MacOS X::
-@end menu
-
-@node Configuración para MacOS X
-@subsection Configuración para MacOS X
-@translationof Setup for MacOS X
-
-@subsubheading Uso de guiones Python en MacOS 10.3 o 10.4
-
-Los archivos binarios de LilyPond para MacOS X no incluyen Python,
-pero se necesita Python 2.4 o posterior por parte de
-@command{convert-ly}. Por ello, si usamos MacOS 10.3 o 10.4, debemos
-instalar una versión de Python más reciente desde
-@uref{http://python.org/download/}, y luego editar la primera línea de
-@command{convert-ly} y @command{lilypond-book} como sigue: si el
-binario de Python que hemos instalado está en nuestro @var{PATH}, la
-primera línea debe ser
-
-@example
-#!/usr/bin/env python
-@end example
-
-@noindent
-en caso contrario, debe ser
-
-@example
-#!@var{/path/to/newly_installed/python}
-@end example
-
-
-@subsubheading MacOS X sobre línea de órdenes
-
-Los «scripts» (guiones como @command{lilypond-book},
-@command{convert-ly}, @command{abc2ly} e incluso el propio
-@command{lilypond}) van incluidos dentro del archivo de aplicación
-.app de MacOS X. Se pueden ejecutar a partir de la línea de órdenes
-invocándolos directamente, p.ej.
-
-@example
-@var{ruta/hacia}/LilyPond.app/Contents/Resources/bin/lilypond
-@end example
-
-@noindent
-Lo mismo vale para otros scripts de ese directorio, incluidos los
-guiones @command{lilypond-book}, @command{convert-ly},
-@command{abc2ly}, etc.
-
-Como alternativa, puede crear scripts que añadan la ruta
-automáticamente. Cree un directorio para guardar estos guiones,
-
-@example
-mkdir -p ~/bin
-cd ~/bin
-@end example
-
-Cree un archivo de nombre @code{lilypond} que contenga
-
-@example
-exec @var{ruta/hacia}/LilyPond.app/Contents/Resources/bin/lilypond "$@@"
-@end example
-
-Cree archivos similares @code{lilypond-book}, @code{convert-ly} y cualesquiera
-otros programas de apoyo que vaya a utilizar (@code{abc2ly}, @code{midi2ly},
-etc). Sencillamente, sustituya el fragmento @code{bin/lilypond} por
-@code{bin/convert-ly} (u otro nombre de programa) en el archivo anterior.
-
-Haga ejecutable al archivo,
-
-@example
-chmod u+x lilypond
-@end example
-
-Y ahora añada este directorio a su ruta de ejecución. Modifique (o cree)
-un archivo llamado @code{.profile} en su directorio personal que contenga
-
-@example
-export PATH=$PATH:~/bin
-@end example
-
-@noindent
-Este archivo debe acabar con una línea en blanco.
-
-Fíjese en que @var{ruta/hacia} será por lo general @code{/Applications/}.
-
-
-@node Apoyo respecto de los editores de texto
-@section Apoyo respecto de los editores de texto
-@translationof Text editor support
-
-@cindex editores
-@cindex vim
-@cindex emacs
-@cindex modos del editor
-@cindex sintaxis, resaltado de
-@cindex colores, sintaxis
-
-Existe apoyo por parte de varios editores de texto para LilyPond.
-
-@menu
-* Modo de Emacs::
-* Modo de Vim::
-* jEdit::
-* TexShop::
-* TextMate::
-* LilyKDE::
-@end menu
-
-@node Modo de Emacs
-@subsection Modo de Emacs
-@translationof Emacs mode
-
-Emacs tiene un @file{lilypond-mode}, que proporciona autocompleción de
-teclado, sangrado, compensación de paréntesis específica de LilyPond
-y resaltado de sintaxis con colores, útiles combinaciones de teclas para compilar y leer los manuales de LilyPond
-utilizando Info. Si el @file{lilypond-mode} no está instalado en su sistema,
-siga leyendo.
-
-Está incluido un modo de Emacs para escribir música y ejecutar LilyPond, en
-el archivo del código fuente dentro del directorio @file{elisp}. Haga @command{make
-install} para instalarlo dentro de @var{elispdir}. El archivo @file{lilypond-init.el}
-se debe situar en @var{load-path}@file{/site-start.d/} o añadirse a su
-@file{~/.emacs} o @file{~/.emacs.el}.
-
-Como usuario, puede querer añadir su ruta a las fuentes (p.ej. @file{~/site-lisp/}) a su
-@var{load-path} añadiendo la siguiente línea (modificada) a su
-@file{~/.emacs}
-
-@c any reason we do not advise: (push "~/site-lisp" load-path)
-@example
-(setq load-path (append (list (expand-file-name "~/site-lisp")) load-path))
-@end example
-
-
-@node Modo de Vim
-@subsection Modo de Vim
-@translationof Vim mode
-
-Para @uref{http://@/www@/.vim@/.org,VIM} se proporciona un @file{vimrc},
-junto con herramientas de resaltado de sintaxis con colores. Se encuentra incluido un modo de Vim para escribir música y
-ejecutar LilyPond, dentro del archivo de código fuente, en el directorio
-@code{$VIM}.
-
-El tipo de archivo de LilyPond se detecta si el archivo
-@file{~/.vim/filetype.vim} tiene el siguiente contenido
-
-@example
-if exists("did_load_filetypes")
- finish
-endif
-augroup filetypedetect
- au! BufNewFile,BufRead *.ly,*.ily setf lilypond
-augroup END
-@end example
-
-Incluya esta ruta añadiendo la siguiente línea a su
-@file{~/.vimrc}
-
-@example
-set runtimepath+=/usr/local/share/lilypond/$@{LILYPOND_VERSION@}/vim/
-@end example
-
-@noindent
-donde $@{LILYPOND_VERSION@} es su versión de lilypond. Si LilyPond no se instaló
-en su momento en @file{/usr/local/}, cambie esta ruta de la forma correspondiente.
-
-
-@node jEdit
-@subsection jEdit
-@translationof jEdit
-
-Creado como un «plugin» o añadido para el editor de texto @uref{http://@/www@/.jedit@/.org@/,jEdit},
-LilyPondTool es la herramienta basada en texto más rica en posibilidades para
-editar partituras de LilyPond. Sus posibilidades incluyen un Asistente de Documentos con apoyo para las
-letras de las canciones para preparar documentos más fácilmente, y un visor de PDF empotrado con apoyo
-avanzado para el uso del cursor del ratón. Para ver capturas de pantalla, demostraciones e
-instrucciones de instalación, visite
-@uref{http://lilypondtool@/.organum@/.hu}
-
-
-@node TexShop
-@subsection TexShop
-@translationof TexShop
-
-El editor @uref{http://@/www@/.uoregon@/.edu/~koch/texshop/index@/.html,TexShop}
-para Mac OS X se puede extender para la ejecución de LilyPond, lilypond-book y
-convert-ly desde dentro del editor, usando las extensiones disponibles en
-@uref{http://@/www@/.dimi@/.uniud@/.it/vitacolo/freesoftware@/.html}.
-
-
-@node TextMate
-@subsection TextMate
-@translationof TextMate
-
-Hay un tinglado de LilyPond para TextMate. Se puede instalar ejecutando
-
-@example
-mkdir -p /Library/Application\ Support/TextMate/Bundles
-cd /Library/Application\ Support/TextMate/Bundles
-svn co http://macromates.com/svn/Bundles/trunk/Bundles/Lilypond.tmbundle/
-@end example
-
-
-@node LilyKDE
-@subsection LilyKDE
-@translationof LilyKDE
-
-@uref{http://lilykde.googlecode.com/,LilyKDE} es un plugin o
-complemento para el editor de texto de KDE,
-@uref{http://kate-editor.org/,Kate}. Tiene un potente Asistente de
-Partitura para preparar rápidamente un documento de LilyPond, y un
-visor de PDF incluido.
-
-LilyKDE puede utilizar
-@uref{http://www.volny.cz/smilauer/rumor/,Rumor}, de manera que se
-puede introducir la música tocando sobre un teclado MIDI.
-
-Otras posibilidades son el enguionado de la letra y la ejecución de
-LilyPond sobre varios archivos de una sola vez desde dentro del
-administrador de archivos de KDE.
-
-
-@node Apuntar y pulsar
-@section Apuntar y pulsar
-@translationof Point and click
-@cindex apuntar y pulsar
-
-
-«Point and click» (apuntar y pulsar con el ratón) le da la posibilidad de localizar notas del código de entrada pulsando sobre ellas
-dentro del visor de PDF. Ello facilita encontrar los fragmentos de la entrada que producen
-algún tipo de error en la partitura.
-
-Cuando esta funcionalidad está activada, LilyPond añade hiper-enlaces al archivo
-PDF. Estos hiper-enlaces se envían al navegador de web, que a su vez abre un
-editor de texto con el cursor situado en el lugar correcto.
-
-Para conseguir que esta cadena funcione, tendrá que configurar el visor de PDF de forma que
-siga los hiper-enlaces usando el guión @file{lilypond-invoke-editor} proporcionado
-con LilyPond.
-
-Para Xpdf sobre Unix, lo siguiente debe estar presente en
-@file{xpdfrc}@footnote{En Unix, este archivo se encuentra o bien en
-@file{/etc/xpdfrc} o como @file{.xpdfrc} en su directorio personal.}
-
-@example
-urlCommand "lilypond-invoke-editor %s"
-@end example
-
-El programa @file{lilypond-invoke-editor} es un pequeño programa de
-apoyo. Invoca un editor para las URIs especiales de @code{textedit},
-y lanza un navegador de web para el resto. Comprueba la variable de entorno
-@code{EDITOR} en busca de los siguientes patrones,
-
-@table @code
-@item emacs
- esto invoca a
-@example
-emacsclient --no-wait +@var{línea}:@var{columna} @var{archivo}
-@end example
-@item vim
- esto invoca a
-@example
-gvim --remote +:@var{línea}:norm@var{carácter} @var{archivo}
-@end example
-
-@item nedit
-esto invoca a
-@example
- nc -noask +@var{línea} @var{archivo}'
-@end example
-@end table
-
-La variable de entorno @code{LYEDITOR} se utiliza para sobreescribir
-esto. Contiene la instrucción de línea de órdenes para abrir el
-editor, donde @code{%(archivo)s}, @code{%(columna)s} y
-@code{%(línea)s} se sustituyen por el archivo, columna y línea
-respectivamente. El ajuste
-
-@example
-emacsclient --no-wait +%(línea)s:%(columna)s %(archivo)s
-@end example
-
-@noindent
-para @code{LYEDITOR} equivale a la invocación estándar de
-emacsclient.
-
-
-@cindex archivo de salida, tamaño del
-
-Los enlaces de apuntar y pulsar aumentan significativamente el tamaño de los archivos de salida. Para
-reducir el tamaño de los archivos PDF y PS, la posibilidad de apuntar y pulsar se puede desactivar
-escribiendo
-
-@example
-\pointAndClickOff
-@end example
-
-@noindent
-dentro de un archivo @file{.ly}. Se puede activar explícitamente la
-posibilidad de apuntar y pulsar con
-
-@example
-\pointAndClickOn
-@end example
-
-De forma alternativa, puede desactivar la posibilidad de apuntar y
-pulsar con una opción de la línea de órdenes:
-
-@example
-lilypond -dno-point-and-click archivo.ly
-@end example
-
-@warning{Recuerde desactivar siempre la posibilidad Apuntar y pulsar
-en cualquier archivo de LilyPond que vaya a ser distribuido, para
-evitar incluir información de rutas de archivo relativas a su equipo
-dentro del archivo .pdf, lo que puede plantear un problema de
-seguridad.}
-
--- /dev/null
+@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
+
+@ignore
+ Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+
+ When revising a translation, copy the HEAD committish of the
+ version that you are working on. For details, see the Contributors'
+ Guide, node Updating translation committishes..
+@end ignore
+
+@c \version "2.12.0"
+
+@node Sugerencias para escribir archivos de entrada
+@chapter Sugerencias para escribir archivos de entrada
+@translationof Suggestions for writing files
+
+En este momento está preparado para comenzar a escribir archivos de
+LilyPond más grandes -- no sólo los pequeños ejemplos que aparecen en
+el tutorial, sino piezas completas --. Pero ¿cómo debe proceder para
+hacerlo?
+
+En la medida en que LilyPond entienda sus archivos y produzca la
+salida que usted pretendía, realmente no importa mucho qué aspecto
+tengan sus archivos. Sin embargo existen algunas otras cosas a tener
+en cuenta cuando se escriben archivos de LilyPond.
+
+@itemize
+@item ¿Qué ocurre si comete un fallo? La estructura de un archivo
+de LilyPond puede hacer que ciertos errores se hagan más fáciles (o
+más difíciles) de encontrar.
+
+@item ¿Qué ocurre si quiere compartir sus archivos con otras personas?
+De hecho, ¿y si quiere alterar sus propios archivos después de algunos
+años? Algunos archivos de LilyPond se comprenden a primera vista;
+otros pueden tenerle rascándose la cabeza durante una hora.
+
+@item ¿Qué ocurre si quiere actualizar su archivo de LilyPond para poderlo
+usar con una versión más reciente del programa?
+
+La sintaxis de la entrada se modifica de forma ocasional según
+LilyPond se va perfeccionando. Casi todos los cambios se pueden hacer
+de forma automática con @code{convert-ly}, pero algunos podrían
+necesitar de una ayuda manual. Los archivos de LilyPond se pueden
+estructurar para que sean más fáciles (o más difíciles) de actualizar.
+
+@end itemize
+
+@menu
+* Sugerencias de tipo general::
+* Tipografiar música existente::
+* Proyectos grandes::
+* Solución de problemas::
+* Make y los Makefiles::
+@end menu
+
+
+@node Sugerencias de tipo general
+@section Sugerencias de tipo general
+@translationof General suggestions
+
+Presentamos algunas sugerencias que le pueden servir de ayuda para evitar
+o corregir problemas:
+
+@itemize
+@item @strong{Incluya los números de @code{\version} en todos los archivos}. Dése cuenta de que todas las
+plantillas contienen información sobre la @code{\version}. Le
+recomendamos mucho que siempre incluya la @code{\version}, sin
+importar cuán pequeño pueda ser su archivo. Desde la experiencia
+personal podemos decirle que es bastante frustrante intentar recordar
+el número de versión de LilyPond que estaba usando hace unos años.
+@code{convert-ly} requiere que declare qué versión de LilyPond
+utilizó.
+
+@item @strong{Incluya comprobaciones}: @ruser{Comprobación de compás y de número de compás},
+@ruser{Comprobación de octava}. Si incluye comprobaciones de vez en cuando, en
+caso de que cometa un error podrá localizarlo mucho más rápidamente.
+¿Con qué frecuencia es @q{de vez en cuando}? Depende de la
+complejidad de la música. Para una música muy sencilla, quizá tan
+sólo una o dos veces. Para una música muy compleja, quizá a cada
+compás.
+
+@item @strong{Un compás por cada línea de texto}. Si hay algo muy complicado, ya sea
+en la propia música o en la salida que desea producir, a menudo
+conviene escribir un solo compás por cada línea. El ahorro en espacio
+de pantalla que se obtiene al amontonar ocho compases por línea no
+merece la pena si luego tiene que @q{depurar} los archivos.
+
+@item @strong{Comente los archivos}. Utilice o números de compás (de vez en cuando)
+o referencias a temas musicales (@q{segundo tema de los violines,}
+@q{cuarta variación,} etc.). Puede que no necesite comentarios cuando
+introduce una pieza por vez primera, pero si quiere volver a ella o
+modificar algo al cabo de dos o tres años, y también si le pasa la
+fuente a un amigo, será todo un desafío determinar sus intenciones o
+de qué manera estaba estructurado el archivo si no le añadió los
+comentarios.
+
+@item @strong{Aplique márgenes a las llaves}. Muchos problemas están causados por una
+falta de equilibrio en el número de @code{@{} y @code{@}}.
+
+@item @strong{Escriba las duraciones explícitamente} al comienzo de las secciones
+e identificadores. Si especifica @code{c4 d e} al principio de una
+frase (en lugar de sólo @code{c d e}) se puede ahorrar problemas si
+reelabora la música más tarde.
+
+@item @strong{Separe los trucos} de las definiciones musicales. Consulte
+@ref{Ahorrar tecleo mediante variables y funciones} y
+@ref{Hojas de estilo}.
+
+@end itemize
+
+
+@node Tipografiar música existente
+@section Tipografiar música existente
+@translationof Typesetting existing music
+
+Si está introduciendo música a partir de una partitura existente (es
+decir, tipografiando una hoja de música ya impresa),
+
+@itemize
+
+@item Introduzca en LilyPond un sistema del manuscrito, o copia física, de
+cada vez (pero mantenga la práctica de escribir un compás por línea de
+texto), y compruebe cada sistema cuando lo haya terminado. Puede usar
+las propiedades @code{showLastLength} o @code{showFirstLength} para
+acelerar el proceso (véase @ruser{Saltar la música corregida}).
+
+@item Defina @code{mBreak = @{ \break @}} e inserte @code{\mBreak}
+dentro del archivo de entrada donde el manuscrito tenga un saldo de
+línea. De esta forma le resultará mucho más fácil comparar la música
+de LilyPond con la original. Cuando haya terminado de revisar su
+partitura podrá definir @code{mBreak = @{ @}} para quitar todos esos
+saltos de línea. Así permitirá a LilyPond colocar los saltos donde
+éste lo estime más oportuno.
+
+@item Al escribir una parte para un instrumento transpositor dentro de una
+variable, se recomienda que las notas estén envueltas dentro de
+
+@example
+\transpose c altura-natural @{...@}
+@end example
+
+@noindent
+(donde @code{altura-natural} es la afinación natural del instrumento)
+de forma que la música dentro de la variable esté realmente en Do
+mayor. Después podemos volver a transportarlas en sentido inverso
+cuando se utiliza la variable, si es necesario, pero quizá no queramos
+hacerlo (p.ej., al imprimir una partitura en afinación de concierto,
+al convertir una parte de trombón de clave de Sol a clave de Fa,
+etc.). Es menos probable cometer errores en los transportes si toda
+la música que está dentro de las variables se encuentra en un tono
+coherente.
+
+Asimismo, haga los transportes exclusivamente hacia o desde Do mayor.
+Esto significa que aparte de ésta, las únicas tonalidades que usaremos
+serán los tonos de afinación de los instrumentos transpositores: bes
+para una trompeta en Si bemol, aes para un clarinete en La bemol, etc.
+
+@end itemize
+
+
+
+@node Proyectos grandes
+@section Proyectos grandes
+@translationof Large projects
+
+Al trabajar en proyectos grandes se hace esencial tener una estructura
+clara en los archivos de LilyPond:
+
+@itemize
+
+@item @strong{Utilice un identificador para cada voz}, con un mínimo de
+estructura dentro de la definición. La estructura de la sección
+@code{\score} es la que cambiará con mayor probabilidad; por contra, es
+extremadamente improbable que cambie la definición de @code{violin} en
+versiones nuevas de LilyPond.
+
+@example
+violin = \relative c'' @{
+g4 c'8. e16
+@}
+...
+\score @{
+ \new GrandStaff @{
+ \new Staff @{
+ \violin
+ @}
+ @}
+@}
+@end example
+
+@item @strong{Separe los trucos de las definiciones musicales}.
+Ya se mencionó con anterioridad, pero para proyectos grandes es vital.
+Quizá tengamos que cambiar la definición de @code{fluegop}, pero en ese
+caso sólo lo tendremos que hacer una vez, y aún podremos evitar tocar
+nada dentro de @code{violin}.
+
+@example
+fluegop = _\markup@{
+ \dynamic f \italic \small @{ 2nd @} \hspace #0.1 \dynamic p @}
+violin = \relative c'' @{
+g4\fluegop c'8. e16
+@}
+@end example
+
+@end itemize
+
+
+@node Solución de problemas
+@section Solución de problemas
+@translationof Troubleshooting
+
+Antes o después escribirá un archivo que LilyPond no podrá compilar.
+Los mensajes que LilyPond proporciona pueden ayudarle a encontrar el
+error, pero en muchos casos tendrá que llevar a cabo algún tipo de
+investigación para determinar el origen del problema.
+
+Las herramientas más poderosas para este cometido son el comentario de
+una sola línea (indicado por @code{%}) y el comentario de bloque
+(indicado por @code{%@{ ... %@}}). Si no sabe dónde está el problema,
+comience convirtiendo grandes secciones del archivo de entrada en un
+comentario. Después de eliminar una sección convirtiéndola en un
+comentario, pruebe a compilar el archivo otra vez. Si funciona,
+entonces el problema debía estar en la porción que había eliminado.
+Si no funciona, continúe eliminando material (transformándolo en
+comentarios) hasta que tenga algo que funcione.
+
+En un caso extremo podría terminar con sólo
+
+@example
+\score @{
+ <<
+ % \melodia
+ % \armonia
+ % \bajo
+ >>
+ \layout@{@}
+@}
+@end example
+
+@noindent
+(en otras palabras: un archivo sin música)
+
+Si ocurre esto, no abandone. Descomente un trozo pequeño -- digamos
+la parte del bajo -- y observe si funciona. Si no es así, transforme
+en comentarios toda la música del bajo (pero deje el @code{\bajo} de
+la sección @code{\score} no comentado.
+
+@example
+bajo = \relative c' @{
+%@{
+ c4 c c c
+ d d d d
+%@}
+@}
+@end example
+
+Ahora empiece poco a poco descomentando cada vez más fracciones de la
+parte del @code{bajo} hasta que encuentre la línea del problema.
+
+Otra técnica de depuración muy útil es la construcción de
+@ref{Ejemplos mínimos}.
+
+
+@node Make y los Makefiles
+@section Make y los Makefiles
+@translationof Make and Makefiles
+
+@cindex make, archivos de
+@cindex make
+
+Posiblemente todas las plataformas en que puede correr LilyPond,
+contemplan una posibilidad de software llamada @code{make}. Este
+programa lee un archivo especial llamado @code{Makefile} que define
+las relaciones de dependencia entre los archivos y qué instrucciones
+necesitamos dar al sistema operativo para producir un archivo a partir
+de otro. Por ejemplo, el archivo de make detallaría cómo obtener
+@code{balada.pdf} y @code{balada.midi} a partir de @code{balada.ly}
+mediante la ejecución de Lilypond.
+
+Existen ocasiones en las que es buena idea crear un @code{Makefile}
+para nuestro proyecto, bien sea por nuestra propia comodidad o como
+cortesía para otros que posiblemente tengan acceso a nuestros archivos
+fuente. Esto es cierto para proyectos muy grandes con muchos archivos
+de inclusión y distintas opciones de salida (p.ej. partitura completa,
+particellas, partitura del director, reducción para piano, etc.), o
+para proyectos que requieren instrucciones difíciles para montarlas
+(como los proyectos de @code{lilypond-book}). La complejidad y
+flexibilidad de los Makefiles varía enormemente según las necesidades
+y la habilidad de los autores. El programa GNU Make viene instalado
+en las distribuciones de GNU/Linux y en MacOS X, y también existe para
+Windows.
+
+Consulte el @strong{Manual de GNU Make} para ver todos los detalles
+sobre el uso de @code{make}, pues lo que sigue a continuación ofrece
+solamente una pincelada de todo lo que es capaz de hacer.
+
+Las instrucciones que definen las reglas en un archivo de make
+difieren en función de la plataforma; por ejemplo, las distintas
+formas de Linux y MacOS usan @code{bash}, mientras que Windows usa
+@code{cmd}. Observeque en MacOS X, tenemos que configurar el sistema
+para que utilice el intérprete de órdenes. A continuación presentamos
+algunos makefiles de ejemplo, con versiones tanto para Linux/MacOS
+como para Windows.
+
+El primer ejemplo es para una obra orquestal en cuatro movimientos con
+la estructura de directorios siguiente:
+
+@example
+Sinfonia/
+|-- MIDI/
+|-- Makefile
+|-- Notas/
+| |-- cello.ily
+| |-- cifras.ily
+| |-- trompa.ily
+| |-- oboe.ily
+| |-- trioCuerdas.ily
+| |-- viola.ily
+| |-- violinUno.ily
+| `-- violinDos.ily
+|-- PDF/
+|-- Particellas/
+| |-- sinfonia-cello.ly
+| |-- sinfonia-trompa.ly
+| |-- sinfonia-oboes.ly
+| |-- sinfonia-viola.ly
+| |-- sinfonia-violinUno.ly
+| `-- sinfonia-violinDos.ly
+|-- Partituras/
+| |-- sinfonia.ly
+| |-- sinfoniaI.ly
+| |-- sinfoniaII.ly
+| |-- sinfoniaIII.ly
+| `-- sinfoniaIV.ly
+`-- sinfoniaDefs.ily
+@end example
+
+Los archivos @code{.ly} de los directorios @code{Partituras} y
+@code{Particellas} obtienen las notas de archivos @code{.ily} que están en
+el directorio @code{Notas}:
+
+@example
+%%% principio del archivo "sinfonia-cello.ly"
+\include ../definiciones.ily
+\include ../Notas/cello.ily
+@end example
+
+El makefile tendrá los objetivos de @code{partitura} (la pieza
+completa en todo su esplendor), @code{movimientos} (partitura completa
+de los movimientos individuales) y @code{particellas} (partes
+individuales para los atriles). También existe un objetivo
+@code{archivo} que produce un tarball de los archivos fuente, adecuado
+para compartirlo a través de la web o por correo electrónico. A
+continuación presentamos el makefile para GNU/Linux o MacOS X. Se
+debe guardar con el nombre exacto @code{Makefile} el el directorio
+superior del proyecto:
+
+@warning{Cuando se define un objetivo o una regla de patrón, las
+líneas siguientes deben comenzar con tabuladores, no con espacios.}
+
+@example
+# nombre principal de los archivos de salida
+nombre = sinfonia
+# determinar cuántos procesadores existen
+CPU_CORES=`cat /proc/cpuinfo | grep -m1 "cpu cores" | sed s/".*: "//`
+# La instrucción para ejecutar lilypond
+LILY_CMD = lilypond -ddelete-intermediate-files \
+ -dno-point-and-click -djob-count=$(CPU_CORES)
+
+# Los sufijos utilizados en este Makefile.
+.SUFFIXES: .ly .ily .pdf .midi
+
+# Los archivos de entrada y salida se buscan dentro de los directorios relacionados en
+# la variable VPATH. Todos esllos son subdirectorios del directorio
+# en curso (dado por la variable de GNU make `CURDIR').
+VPATH = \
+ $(CURDIR)/Partituras \
+ $(CURDIR)/PDF \
+ $(CURDIR)/Particellas \
+ $(CURDIR)/Notas
+
+# La regla de patrón para crear archivos PDF y MIDI a partir de un archivo de entrada LY.
+# Los archivos de salida .pdf se colocan en el subdirectorio `PDF', y los archivos
+# .midi van al subdirectorio `MIDI'.
+%.pdf %.midi: %.ly
+ $(LILY_CMD) $<; \ # esta línea comienza con un salto de tabulación
+ if test -f "$*.pdf"; then \
+ mv "$*.pdf" PDF/; \
+ fi; \
+ if test -f "$*.midi"; then \
+ mv "$*.midi" MIDI/; \
+ fi
+
+notas = \
+ cello.ily \
+ trompa.ily \
+ oboe.ily \
+ viola.ily \
+ violinUno.ily \
+ violinDos.ily
+
+# Dependencias de los movimientos.
+$(nombre)I.pdf: $(nombre)I.ly $(notas)
+$(nombre)II.pdf: $(nombre)II.ly $(notas)
+$(nombre)III.pdf: $(nombre)III.ly $(notas)
+$(nombre)IV.pdf: $(nombre)IV.ly $(notas)
+
+# Dependencias de la partitura completa.
+$(nombre).pdf: $(nombre).ly $(notas)
+
+# Dependencias de las particellas.
+$(nombre)-cello.pdf: $(nombre)-cello.ly cello.ily
+$(nombre)-trompa.pdf: $(nombre)-trompa.ly trompa.ily
+$(nombre)-oboes.pdf: $(nombre)-oboes.ly oboe.ily
+$(nombre)-viola.pdf: $(nombre)-viola.ly viola.ily
+$(nombre)-violinUno.pdf: $(nombre)-violinUno.ly violinUno.ily
+$(nombre)-violinDos.pdf: $(nombre)-violinDos.ly violinDos.ily
+
+# Teclee `make partitura' para generer la partitura completa de los cuatro
+# movimientos como un archivo único.
+.PHONY: partitura
+partitura: $(nombre).pdf
+
+# Teclee `make particellas' para generar todas las particellas.
+# Teclee `make fulanito.pdf' para generar la particella del instrumento `fulanito'.
+# Ejemplo: `make sinfonia-cello.pdf'.
+.PHONY: particellas
+particellas: $(nombre)-cello.pdf \
+ $(nombre)-violinUno.pdf \
+ $(nombre)-violinDos.pdf \
+ $(nombre)-viola.pdf \
+ $(nombre)-oboes.pdf \
+ $(nombre)-trompa.pdf
+
+# Teclee `make movimientos' para generar los archivos de los
+# cuatro movimientos de forma separada.
+.PHONY: movimientos
+movimientos: $(nombre)I.pdf \
+ $(nombre)II.pdf \
+ $(nombre)III.pdf \
+ $(nombre)IV.pdf
+
+all: partitura particellas movimientos
+
+archivo:
+ tar -cvvf stamitz.tar \ # esta línea comienza con un salto de tabulación
+ --exclude=*pdf --exclude=*~ \
+ --exclude=*midi --exclude=*.tar \
+ ../Stamitz/*
+@end example
+
+
+Existen ciertas complicaciones en la plataforma Windows. Después de
+descargar e instalar el programa GNU Make para Windows, debemos
+configurar la ruta adecuada en las variables de entorno del sistema de
+forma que el shell del DOS pueda encontrar el programa Make. Para
+hacerlo, pulse con el botón derecho sobre "Mi PC", elija
+@code{Propiedades} y @code{Avanzadas}. Pulse sobre @code{Variables de
+entorno}, y luego en la pestaña @code{Variables del sistema},
+seleccione @code{Ruta}, pulse sobre @code{editar} y añada la ruta al
+archivo ejecutable de GNU Make, con lo que quedará algo parecido a lo
+siguiente:
+
+@example
+C:\Archivos de programa\GnuWin32\bin
+@end example
+
+El makefile en sí debe modificarse para que maneje distintas
+instrucciones del shell y para que pueda tratar con los espacios que
+aparecen en el nombre de algunos directorios del sistema
+predeterminados. El objetivo @code{archivo} se elimina porque Windows
+no tiene la instrucción @code{tar}, y Windows tiene también una
+extensión predeterminada distinta para los archivos MIDI.
+
+
+@example
+## VERSIÓN PARA WINDOWS
+##
+nombre = sinfonia
+LILY_CMD = lilypond -ddelete-intermediate-files \
+ -dno-point-and-click \
+ -djob-count=$(NUMBER_OF_PROCESSORS)
+
+#obtener el nombre 8.3 de CURDIR (rodeo para los espacios en PATH)
+workdir = $(shell for /f "tokens=*" %%b in ("$(CURDIR)") \
+ do @@echo %%~sb)
+
+.SUFFIXES: .ly .ily .pdf .mid
+
+VPATH = \
+ $(workdir)/Partituras \
+ $(workdir)/PDF \
+ $(workdir)/Particellas \
+ $(workdir)/Notas
+
+%.pdf %.mid: %.ly
+ $(LILY_CMD) $< # esta línea comienza con un salto de tabulación
+ if exist "$*.pdf" move /Y "$*.pdf" PDF/ # comienzo con tab
+ if exist "$*.mid" move /Y "$*.mid" MIDI/ # comienzo con tab
+
+notas = \
+ cello.ily \
+ cifras.ily \
+ trompa.ily \
+ oboe.ily \
+ trioCuerdas.ily \
+ viola.ily \
+ violinUno.ily \
+ violinDos.ily
+
+$(nombre)I.pdf: $(nombre)I.ly $(notas)
+$(nombre)II.pdf: $(nombre)II.ly $(notas)
+$(nombre)III.pdf: $(nombre)III.ly $(notas)
+$(nombre)IV.pdf: $(nombre)IV.ly $(notas)
+
+$(nombre).pdf: $(nombre).ly $(notas)
+
+$(nombre)-cello.pdf: $(nombre)-cello.ly cello.ily
+$(nombre)-trompa.pdf: $(nombre)-trompa.ly trompa.ily
+$(nombre)-oboes.pdf: $(nombre)-oboes.ly oboe.ily
+$(nombre)-viola.pdf: $(nombre)-viola.ly viola.ily
+$(nombre)-violinUno.pdf: $(nombre)-violinUno.ly violinUno.ily
+$(nombre)-violinDos.pdf: $(nombre)-violinDos.ly violinDos.ily
+
+.PHONY: partitura
+partitura: $(nombre).pdf
+
+.PHONY: particellas
+particellas: $(nombre)-cello.pdf \
+ $(nombre)-violinUno.pdf \
+ $(nombre)-violinDos.pdf \
+ $(nombre)-viola.pdf \
+ $(nombre)-oboes.pdf \
+ $(nombre)-trompa.pdf
+
+.PHONY: movimientos
+movimientos: $(nombre)I.pdf \
+ $(nombre)II.pdf \
+ $(nombre)III.pdf \
+ $(nombre)IV.pdf
+
+all: partitura particellas movimientos
+@end example
+
+
+El Makefile siguiente es para un documento de @command{lilypond-book}
+hecho en LaTeX. Este proyecto tiene un índice, que requiere ejecutar
+la instrucción @command{latex} dos veces para actualizar los enlaces.
+Todos los archivos de salida se almacenan en el directorio
+@code{salida} para los documentos .pdf y en el directorio
+@code{salidahtml} para la salida en formato html.
+
+@example
+SHELL=/bin/sh
+NOMBRE=miproyecto
+DIR_SALIDA=salida
+DIR_WEB=salidahtml
+VISOR=acroread
+NAVEGADOR=firefox
+LILYBOOK_PDF=lilypond-book --output=$(DIR_SALIDA) --pdf $(NOMBRE).lytex
+LILYBOOK_HTML=lilypond-book --output=$(DIR_WEB) $(NOMBRE).lytex
+PDF=cd $(DIR_SALIDA) && pdflatex $(NOMBRE)
+HTML=cd $(DIR_WEB) && latex2html $(NOMBRE)
+INDICE=cd $(DIR_SALIDA) && makeindex $(NOMBRE)
+VISTA_PREVIA=$(VISOR) $(DIR_SALIDA)/$(NOMBRE).pdf &
+
+all: pdf web guardar
+
+pdf:
+ $(LILYBOOK_PDF) # comienza con un tab
+ $(PDF) # comienza con un tab
+ $(INDICE) # comienza con un tab
+ $(PDF) # comienza con un tab
+ $(VISTA_PREVIA) # comienza con un tab
+
+web:
+ $(LILYBOOK_HTML) # comienza con un tab
+ $(HTML) # comienza con un tab
+ cp -R $(DIR_WEB)/$(NOMBRE)/ ./ # comienza con un tab
+ $(NAVEGADOR) $(NOMBRE)/$(NOMBRE).html & # comienza con un tab
+
+guardar: pdf
+ cp $(DIR_SALIDA)/$(NOMBRE).pdf $(NOMBRE).pdf # comienza con un tab
+
+clean:
+ rm -rf $(DIR_SALIDA) # comienza con un tab
+
+web-clean:
+ rm -rf $(DIR_WEB) # comienza con un tab
+
+archivo:
+ tar -cvvf miproyecto.tar \ # comienza con un tab
+ --exclude=salida/* \
+ --exclude=salidahtml/* \
+ --exclude=miproyecto/* \
+ --exclude=*midi \
+ --exclude=*pdf \
+ --exclude=*~ \
+ ../MiProyecto/*
+@end example
+
+HACER: conseguir que funcione en Windows
+
+El makefile anterior no funciona en Windows. Una alternativa para los
+usuarios de Windows sería crear un archivo de lotes sencillo que
+contenga las instrucciones de montaje. Esto no rastrea las
+dependencias en la manera en que lo hace un makefile, pero al menos
+reduce el proceso de construcción a una sola instrucción. Guarde el
+código siguiente como @command{montaje.bat} o @command{montaje.cmd}.
+El archivo de lotes se puede ejecutar en la línea de comandos del DOS
+o simplemente haciendo doble click sobre su icono.
+
+@example
+lilypond-book --output=salida --pdf miproyecto.lytex
+cd salida
+pdflatex miproyecto
+makeindex miproyecto
+pdflatex miproyecto
+cd ..
+copy salida\miproyecto.pdf MiProyecto.pdf
+@end example
+
+
+@seealso
+Manual de utilización del programa:
+@rprogram{Configuración para MacOS X},
+@rprogram{Utilización desde la línea de órdenes},
+@rprogram{LilyPond-book}
--- /dev/null
+@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: es -*-
+
+@ignore
+ Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+
+ When revising a translation, copy the HEAD committish of the
+ version that you are working on. For details, see the Contributors'
+ Guide, node Updating translation committishes..
+@end ignore
+
+@c \version "2.12.0"
+
+
+@node Actualizar ficheros con convert-ly
+@chapter Actualizar ficheros con @command{convert-ly}
+@translationof Updating files with convert-ly
+
+@cindex actualización de un archivo de LilyPond
+@cindex convert-ly
+
+La sintaxis del lenguaje de entrada de LilyPond se modifica de forma
+habitual para simplificarla o mejorarla de distintas maneras. Como
+efecto secundario, el intérprete de LilyPond a menudo ya no es
+compatible con los archivos de entrada antiguos. Para poner remedio a
+esto se puede utilizar el programa @command{convert-ly} para manejar
+casi todos los cambios de sintaxis entre versiones de LilyPond.
+
+@menu
+* ¿Por qué cambia la sintaxis?::
+* Invocar convert-ly::
+* Opciones de la línea de órdenes para convert-ly::
+* Problemas con convert-ly::
+* Conversiones manuales::
+@end menu
+
+
+@node ¿Por qué cambia la sintaxis?
+@section ¿Por qué cambia la sintaxis?
+@translationof Why does the syntax change?
+
+@cindex convert-ly
+@cindex actualizar archivos de entrada antiguos
+
+La sintaxis de la entrada de LilyPond cambia de manera ocasional. A
+medida que el propio LilyPond mejora, la sintaxis (el lenguaje de la
+entrada) se modifica en consonancia. A veces estos cambios se hacen
+para conseguir que la entrada sea más fácil de leer y escribir, y
+otras veces estos cambios son para dar cabida a nuevas funcionalidades
+de LilyPond.
+
+Por ejemplo, se supone que todos los nombres de las propiedades de
+@code{\paper} y de @code{\layout} están escritos en la dorma
+@code{primero-segundo-tercero}. Sin embargo, en la versión 2.11.60,
+observamos que la propiedad @code{printallheaders} no seguía esta
+convención. ¿Deberíamos dejarla como está (confundiendo a los nuevos
+usuarios que tienen que tratar con un formato de entrada
+inconsistente), o cambiarla (fastidiando a los usuarios con
+experiencia que tienen partituras antiguas)? En este caso, decidimos
+cambiar el nombre a @code{print-all-headers}. Afortunadamente, este
+cambio se puede automatizar con nuestra herramienta
+@command{convert-ly}.
+
+Sin embargo, lamentablemente @code{convert-ly} no puede tratar todos
+los cambios en la entrada. Por ejemplo, en la versión 2.4 y
+anteriores de LilyPond, los acentos y las letras no inglesas se
+introducían utilizando LaTeX: por ejemplo, @code{No\"el} (que
+significa @q{Navidad} en francés). En LilyPond 2.6 y siguientes, el
+carácter especial @code{ë} debe introducirse directamente en el
+archivo de LilyPond como un carácter UTF-8. @code{convert-ly} no
+puede cambiar todos los caracteres especiales de LaTeX a caracteres de
+UTF-8; tendrá que actualizar manualmente sus archivos de LilyPond
+antiguos.
+
+
+@node Invocar convert-ly
+@section Invocar @command{convert-ly}
+@translationof Invoking convert-ly
+
+@command{convert-ly} utiliza los enunciados @code{\version} de los
+archivos de entrada para detectar el número de versión antiguo. En
+casi todos los casos, para actualizar el archivo de entrada basta con
+ejecutar
+
+@example
+convert-ly -e miarchivo.ly
+@end example
+
+@noindent
+dentro del directorio que contiene el archivo. Con esto se actualiza
+@code{miarchivo.ly} @emph{in situ} y se preserva el archivo original
+@code{miarchivo.ly~}.
+
+@warning{@command{convert-ly} siempre convierte hasta el último cambio
+de sintaxis que es capaz de manejar. Esto significa que el número de
+@code{\version} que aparece en el archivo convertido suele ser
+inferior al número de versión del propio programa
+@command{convert-ly}.}
+
+Para convertir de una vez todos los archivos de entrada que hay en un
+directorio, use
+
+@example
+convert-ly -e *.ly
+@end example
+
+De forma alternativa, si queremos especificar un nombre distinto para
+el archivo actualizado, preservando el archivo original con el mismo
+nombre, haga
+
+@example
+convert-ly miarchivo.ly > minuevoarchivo.ly
+@end example
+
+El programa imprimirá una relación de los números de versión para los
+que se han hecho conversiones. Si no se imprime ningún número de
+versión, el archivo ya está actualizado.
+
+@noindent
+Los usuarios de MacOS@tie{}X pueden ejecutar esta instrucción bajo el
+menú @code{Compilar > Actualizar sintaxis}.
+
+Los usuarios de Windows deben introducir esta instrucción en una
+ventana del terminal del sistema, que se encuentra por lo general bajo
+@code{Inicio > Accesorios > Símbolo del sistema}.
+
+
+@node Opciones de la línea de órdenes para convert-ly
+@section Opciones de la línea de órdenes para @command{convert-ly}
+@translationof Command line options for convert-ly
+
+
+En general, el programa se invoca de la manera siguiente:
+
+@example
+convert-ly [@var{opción}]@dots{} @var{archivo}@dots{}
+@end example
+
+
+Se pueden dar las siguientes opciones:
+
+@table @code
+@item -e,--edit
+Aplicar las conversiones directamente al archivo de entrada,
+modificándolo in situ.
+
+@item -f,--from=@var{versión_de_origen}
+Establece la versión desde la que convertir. Si no aparece esta
+opción, @command{convert-ly} tratará de adivinarla, basándose en el
+enunciado @code{\version} del archivo. Ejemplo: @code{--from=2.10.25}
+
+@item -n,--no-version
+Normalmente @command{convert-ly} añade un indicador @code{\version} a
+la salida. La especificación de esta opción lo suprime.
+
+@item -s, --show-rules
+Mostrar todas las conversiones conocidas y salir.
+
+@item --to=@var{versión_final}
+Fijar la versión de destino de la conversión. De forma predeterminada
+se convierte a la última versión disponible.
+
+@item -h, --help
+Imprimir la ayuda de la utilización.
+@end table
+
+Para actualizar fragmentos de LilyPond en archivos de texinfo, use
+
+@example
+convert-ly --from=... --to=... --no-version *.itely
+@end example
+
+Para ver los cambios en la sintaxis de LilyPond entre dos versiones
+dadas, use
+
+@example
+convert-ly --from=... --to=... -s
+@end example
+
+
+@node Problemas con convert-ly
+@section Problemas con @code{convert-ly}
+@translationof Problems with convert-ly
+
+Al ejecutar convert-ly en una ventana del Símbolo del Sistema bajo
+Windows sobre un archivo que tiene espacios en el nombre o en la ruta,
+es necesario encerrar todo el nombre del archivo de entrada con tres
+(!) pares de comillas:
+
+@example
+convert-ly """D:/Mis partituras/Oda.ly""" > "D:/Mis partituras/nueva Oda.ly"
+@end example
+
+Si la orden simple @command{convert-ly -e *.ly} no funciona porque la
+instrucción expandida se hace muy larga, en vez de ello la orden
+@command{convert-ly} se puede poner dentro de un bucle. Este ejemplo
+para UNIX actualiza todos los documentos @code{.ly} del directorio
+actual
+
+@example
+for f in *.ly; do convert-ly -e $f; done;
+@end example
+
+En la ventana del terminal de órdenes de Windows, la instrucción
+correspondiente es
+
+@example
+for %x in (*.ly) do convert-ly -e """%x"""
+@end example
+
+No se manejan todos los cambios en el lenguaje. Sólo se puede
+especificar una opción de salida. La actualización automática de
+Scheme y los interfaces Scheme de LilyPond es bastante improbable;
+prepárese para trucar el código de Scheme a mano.
+
+@node Conversiones manuales
+@section Conversiones manuales
+@translationof Manual conversions
+
+En teoría, un programa como @command{convert-ly} debería poder tratar
+cualquier cambio en la sintaxis. Después de todo, un programa de
+ordenador interpreta las versiones antigua y nueva, por lo que otro
+programa de ordenador podría traducir un archivo al otro@footnote{Al
+menos, esto es posible en cualquier archivo de LilyPond que no
+contenga Scheme. Si hay Scheme dentro del archivo, contiene un
+lenguaje Turing-completo, y nos encontramos con el famoso @qq{Problema
+de la parada} en informática.}.
+
+Sin embargo, el proyecto LilyPond cuenta con unos recursos limitados:
+no todas las conversiones se efectúan automáticamente. A continuación
+aparece una lista de los problemas conocidos.
+
+
+@verbatim
+1.6->2.0:
+ No siempre convierte el bajo cifrado correctamente, específicamente cosas como {<
+>}. El comentario de Mats sobre cómo solventar el problema:
+ Para poder ejecutar convert-ly
+ sobre él, primero sustituí todas las apariciones de '{<' a algo mudo como '{#'
+ y de forma similar sustituí '>}' con '&}'. Después de la conversión, pude
+ volver a cambiarlos de '{ #' a '{ <' y de '& }' a '> }'.
+ No convierte todos los marcados de texto correctamente. En sintaxis antigua,
+ se podían agrupar varios marcados entre paréntesis, p.ej.
+ -#'((bold italic) "cadena")
+ Esto se convierte incorrectamente en
+ -\markup{{\bold italic} "cadena"}
+ en vez del correcto
+ -\markup{\bold \italic "cadena"}
+2.0->2.2:
+ No maneja \partcombine
+ No hace \addlyrics => \lyricsto, esto rompe algunas partituras con varias estrofas.
+2.0->2.4:
+ \magnify no se cambia por \fontsize.
+ - \magnify #m => \fontsize #f, donde f = 6ln(m)/ln(2)
+ remove-tag no se cambia.
+ - \applyMusic #(remove-tag '. . .) => \keepWithTag #'. . .
+ first-page-number no se cambia.
+ - first-page-number no => print-first-page-number = ##f
+ Los saltos de línea en las cadenas de cabecera no se convierten.
+ - \\\\ como salto de línea en las cadenas de \header => \markup \center-align <
+ "Primera línea" "Segunda línea" >
+ Los terminadores de crescendo y decrescendo no se convierten.
+ - \rced => \!
+ - \rc => \!
+2.2->2.4:
+ \turnOff (usado en \set Staff.VoltaBracket = \turnOff) no se convierte
+adecuadamente.
+2.4.2->2.5.9
+ \markup{ \center-align <{ ... }> } se tendría que convertir en:
+ \markup{ \center-align {\line { ... }} }
+ pero ahora, falta el \line.
+2.4->2.6
+ Los caracteres especiales de LaTeX como $~$ en el texto no se convierten a UTF8.
+2.8
+ \score{} ahora debe empezar con una expresión musical. Cualquier otra cosa
+ (en particular, \header{}) debe ir después de la música.
+@end verbatim
+
+
+++ /dev/null
-@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
-@ignore
- Translation of GIT committish: f597c44765b8234d15c32cd0320812656cec7c53
-
- When revising a translation, copy the HEAD committish of the
- version that you are working on. For details, see the Contributors'
- Guide, node Updating translation committishes..
-@end ignore
-
-@c This file is part of community.itexi and ../topdocs/AUTHORS.itexi
-
-@ignore
-
- This file lists authors of LilyPond, and what they wrote. Each
- list is sorted alphabetically by surname. This file lists people
- that have contributed more than a few hours of work.
-
- Developers are people who are (or have been) listed under the
- "Development Team" in the THANKS, and can choose their own
- titles. Contributors are everybody else, and simply list their
- contributions. All lists are sorted alphabetically.
-
- Anybody who has finished doing a "main devel team" task should
- list it under developersPrevious, even if they're still doing
- other "main devel team" stuff. See "Graham Percival" for an
- example.
-
- Contributors are also split between Current and Previous, and
- each category contains:
- core... (programming)
- font... (duh)
- doc... (documentation and examples)
- support... (building, distributions, editors,
- lilypond-book, LSR, but *not* answering emails)
- translations... (duh)
- We might add a "general" or "other" if there's something else.
-
-@end ignore
-
-
-@macro developersCurrent
-
-@itemize
-
-@item Mats Bengtsson:
-@email{mats.bengtsson@@ee.kth.se},
-@uref{http://www.s3.kth.se/~mabe/},
-Support guru
-
-@item Trevor Daniels:
-Assistant documentation editor
-
-@item Reinhold Kainhofer:
-@email{reinhold@@kainhofer.com},
-@uref{http://reinhold.kainhofer.com},
-Music2xml wrangler, bug squasher
-
-@item Jonathan Kulp:
-Assistant documentation editor
-
-@item Werner Lemberg,
-@email{wl@@gnu.org},
-Fonts, bug squasher
-
-@item John Mandereau:
-@email{john.mandereau@@free.fr},
-Translation meister
-
-@item Patrick McCarty:
-SVG guru, bug squasher, text handling
-
-@item Joe Neeman:
-Core developer
-
-@item Han-Wen Nienhuys:
-@email{hanwen@@xs4all.nl},
-@uref{http://www.xs4all.nl/~hanwen/},
-Main author
-
-@item Jan Nieuwenhuizen:
-@email{janneke@@gnu.org},
-@uref{http://www.xs4all.nl/~jantien/},
-Main author
-
-@item Graham Percival:
-@uref{http://percival-music.ca},
-Project manager, Documentation Editor
-
-@item Mark Polesky:
-Assistant documentation editor, Code cleanup
-
-@item Neil Puttock:
-Core developer
-
-@item Nicolas Sceaux:
-Core developer, Schemer extraordinaire
-
-@item Carl Sorensen:
-@email{c_sorensen@@byu.edu},
-Core developer, Frog meister
-
-@item Francisco Vila:
-Translations
-
-@item Valentin Villenave:
-LSR editor and Bug meister
-
-@end itemize
-@end macro
-
-
-
-@macro developersPrevious
-
-@itemize
-
-@c use colons not commas for @item entries.
-
-@item Pedro Kroeger:
-Build meister
-
-@item Graham Percival:
-@uref{http://percival-music.ca},
-Bug meister, Grand Documentation Project leader
-
-@item Jürgen Reuter:
-@email{reuter_j@@web.de},
-@uref{http://www.juergen-reuter.de},
-Ancient notation
-
-@item Erik Sandberg:
-Bug meister
-
-@end itemize
-@end macro
-
-
-@c ***************** current contributors
-
-@macro coreCurrent
-
-@c use commas not colons
-
-Frédéric Bron,
-Hajo Dezelski,
-Andrew Hawryluk,
-Ian Hulin,
-Michael Käppler,
-Marek Klein,
-Kieren MacMillan,
-Andrew Wilson
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-
-@macro fontCurrent
-
-@c use commas not colons
-
-@c ** nobody listed yet
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-
-@macro docCurrent
-
-@c use commas not colons
-
-James Lowe,
-Ralph Palmer,
-Patrick Schmidt
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-@macro supportCurrent
-
-@c use commas not colons
-
-James E. Bailey,
-Christian Hitz
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-
-@macro translationsCurrent
-
-@c use commas not colons
-
-Jean-Charles Malahieude,
-@c @email{lolyfan@@wanadoo.fr},
-Till Rettig,
-Yoshiki Sawada
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-@c ***************** previous contributors
-
-@macro corePrevious
-
-@c use commas not colons
-
-Erlend Aasland,
-Maximilian Albert,
-Guido Amoruso,
-Kristof Bastiaensen,
-Pal Benko,
-@c @email{benkop@@freestart.hu},
-Juliusz Chroboczek,
-@c @email{jch@@pps.jussieu.fr},
-Angelo Contardi,
-David Feuer,
-@c @email{david.feuer@@gmail.com},
-Bertalan Fodor,
-Mathieu Giraud,
-Yuval Harel,
-Bernard Hurley,
-@c @email{bernard@@fong-hurley.org.uk},
-Yoshinobu Ishizaki,
-Chris Jackson,
-@c @email{chris@@fluffhouse.org.uk},
-David Jedlinsky,
-Heikki Junes,
-@c @email{heikki.junes@@hut.fi},
-Michael Krause,
-@c @email{m.krause@@tu-harburg.de},
-Jean-Baptiste Lamy,
-@c @email{jiba@@tuxfamily.org},
-Jonatan Liljedahl,
-Peter Lutek,
-Hendrik Maryns,
-Joe Neeman,
-@c @email{joeneeman@@gmail.com},
-Matthias Neeracher,
-Tatsuya Ono,
-Lisa Opus Goldstein,
-Guy Gascoigne-Piggford,
-Stan Sanderson,
-Edward Sanford Sutton,
-Andreas Scherer,
-Johannes Schindelin,
-Kim Shrier,
-Vicente Solsona Della,
-David Svoboda,
-Sebastiano Vigna,
-Arno Waschk,
-Michael Welsh Duggan,
-John Williams,
-Milan Zamazal,
-Rune Zedeler
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-
-@macro fontPrevious
-
-@c use commas not colons
-
-Tom Cato Amundsen,
-@c @email{tca@@gnu.org},
-Chris Jackson,
-@c @email{chris@@fluffhouse.org.uk},
-Arno Waschk,
-@c @email{arno@@arnowaschk.de},
-Rune Zedeler
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-
-@macro docPrevious
-
-@c use commas not colons
-
-Erlend Aasland,
-Trevor Bača,
-Alard de Boer,
-Jay Hamilton,
-Andrew Hawryluk,
-Joseph Harfouch,
-Cameron Horsburgh,
-Geoff Horton,
-Ian Hulin,
-Heikki Junes,
-@c @email{heikki.junes@@hut.fi},
-Kurtis Kroon,
-Dave Luttinen,
-Kieren MacMillan,
-Christian Mondrup,
-@c @email{scancm@@biobase.dk},
-Eyolf Østrem,
-Ralph Palmer,
-François Pinard,
-@c @email{pinard@@iro.umontreal.ca},
-@c @uref{http://pinard.progiciels-bpi.ca/},
-Eduardo Vieira,
-Michael Rasmussen,
-Till Rettig,
-Carl D. Sorensen,
-Anh Hai Trinh,
-Rune Zedeler
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-
-@macro supportPrevious
-
-@c use commas not colons
-
-Anthony Fok,
-@c @email{foka@@debian.org},
-Chris Jackson,
-@c @email{chris@@fluffhouse.org.uk},
-Heikki Junes,
-@c @email{heikki.junes@@hut.fi},
-David Svoboda
-@c @email{svoboda@@cmu.edu}
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
-
-@macro translationsPrevious
-
-@c use commas not colons
-
-Frédéric Chiasson,
-Abel Cheung,
-Alard de Boer,
-Simon Dahlbacka,
-Orm Finnendahl,
-David González,
-Nicolas Grandclaude,
-@c @email{ngclaude@@123mail.org},
-Damien Heurtebise,
-Matthieu Jacquot,
-Bjoern Jacke,
-@c @email{bjoern.jacke@@gmx.de},
-Neil Jerram,
-@c @email{nj104@@cus.cam.ac.uk},
-Heikki Junes,
-@c @email{heikki.junes@@hut.fi},
-Nicolas Klutchnikoff,
-Jean-Charles Malahieude,
-@c @email{lolyfan@@wanadoo.fr},
-Adrian Mariano,
-Christian Mondrup,
-Tineke de Munnik,
-@c @email{tdm@@dds.nl},
-Steven Michael Murphy,
-François Pinard,
-Gauvain Pocentek,
-@c @email{gauvainpocentek@@yahoo.fr},
-Till Rettig,
-Ludovic Sardain,
-@c @email{ludovicsardain@@gmail.com},
-Yoshiki Sawada,
-Thomas Scharkowski,
-Clytie Siddall,
-August S. Sigov,
-@c @email{august@@infran.ru},
-Roland Stigge,
-Risto Vääräniemi,
-Andrea Valle,
-Olcay Yıldırım
-
-@c no comma for last entry
-
-@end macro
-
-
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: c1eb9d63bb22ba4a9243942599f68768f5631e34
+ Translation of GIT committish: c8410dd44c317132e4747efb41ef7c1aab200df3
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@end ignore
@include included/authors.itexi
+@include included/helpus.itexi
@node Comunidad
@unnumbered Comunidad
@translationof Help us
@divClass{column-center-top}
-@subheading ¡Le necesitamos!
-
-El equipo de desarrollo de LilyPond es muy pequeño; verdaderamente nos
-gustaría tener a más gente implicada. ¡Considere la posibilidad de
-ayudar a sus colegas usuarios de LilyPond contribuyendo a su
-desarrollo!
-
-Incluso el trabajo sobre pequeñas tareas puede tener un gran impacto:
-ocuparse de ellas permite a los desarrolladores con experiencia
-trabajar sobre las tareas avanzadas, en lugar de emplear su tiempo en
-esos trabajos sencillos.
+@helpusNeed
@divEnd
-
@divClass{column-left-top}
-@subheading Tareas sencillas
-
@divClass{keep-bullets}
-
-@itemize
-@item
-Apoyo en la lista de distribución de correo: responda las preguntas de
-sus colegas usuarios.
-
-@item
-Informar de fallos: ayude a los usuarios a crear @ref{Informes de
-fallos} adecuados, y asista al Equipo de Fallos en el manejo de los
-@rcontribnamed{Issues,Problemas}.
-
-@item
-Documentación: se pueden proponer cambios pequeños siguiendo las
-indicaciones de @rcontribnamed{Documentation suggestions,Sugerencias para la documentación}.
-
-@item
-El Repositorio de Fragmentos de Código (LSR): elabore y arregle
-fragmentos. Consulte @rcontribnamed{Adding and editing snippets,Añadir y editar fragmentos de código}.
-
-@item
-Discusión, revisión y pruebas: los desarrolladores suelen solicitar un
-retorno sobre documentación nueva, potenciales cambios de sintaxis y
-prueba de nuevas funcionalidades. ¡Contribuya a estas discusiones!
-
-@end itemize
-
-@subheading Tareas de dificultad moderada
-
-@warning{En general, estos trabajos requieren que usted tenga los
-archivos de código fuente del programa y la documentación, pero no
-requieren un entorno de desarrollo completo. Consulte
-@rcontribnamed{Starting with Git,Comenzar con Git}.}
-
-@itemize
-@item
-Documentación: consulte @rcontribnamed{Documentation work,Trabajar en la documentación} y
-@rcontribnamed{Building documentation without compiling LilyPond,Construir la documentación sin compilar LilyPond}.
-
-@item
-Página web: nuestra página se construye a partir del código fuente
-normal de la documentación. Consulte la información sobre la
-documentación, y también @rcontribnamed{Website work,Trabajar en la página web}.
-
-@item
-Traducciones: consulte @rcontribnamed{Translating the documentation,Traducir la documentación} y
-@rcontribnamed{Translating the website,Traducir la página web}.
-
-@end itemize
-
-
-@subheading Tareas complejas
-
-@warning{En general, estos trabajos requieren que usted tenga el
-código fuente y sea capaz de compilar LilyPond. Consulte
-@rcontribnamed{Starting with Git,Comenzar con Git} y @rcontribnamed{Compiling LilyPond,Compilación de LilyPond}.}
-
-Sugerimos que los colaboradores nuevos que sean usuarios de Windows
-utilicen una máquina virtual para ejecutar @emph{lilybuntu}. Consulte
-@rcontribnamed{Using a Virtual Machine to Compile LilyPond,Utilización de una máquina virtual para la compilación de LilyPond}.
-
-@itemize
-@item
-Corrección de fallos, funcionalidades nuevas: la mejor forma de
-comenzar es unirse a los cazadores de bugs, los Frogs, y leer
-@rcontribnamed{Programming work,Trabajos de programación}.
-
-@end itemize
+@helpusTasks
@divEnd
@divEnd
-
@divClass{column-right-top}
-@subheading Proyectos
-
-@subsubheading Frogs
-
-Página y lista de distribución de correo:
-@uref{http://frogs.lilynet.net}
-
-Los Frogs son usuarios de LilyPond normales que voluntariamente se
-implican en el desarrollo de su programa favorito. Arreglar fallos,
-implementar funcionalidades nuevas, documentar el código fuente: es
-mucho lo que hay que hacer, pero lo principal es: hay una oportunidad
-para todos de aprender más sobre LilyPond, sobre el Software Libre,
-sobre programación... y pasarlo bien. Si siente curiosidad sobre
-cualquiera de ellos, el lema es: @emph{Join the Frogs!}
-
-
-
-@c @hel p{not active yet; either comment out or begin these projects before 2.14}
-
-@subsubheading El proyecto GLISS (Grand LilyPond Input Syntax Standardization)
-
-Página web: @uref{http://lilypond.org/~graham/gliss}
-
-GLISS estabilizará la sintaxis del código de entrada, sin trucajes,
-para el advenimiento de LilyPond 3.0. Después de la actualización a
-3.0, la sintaxis de entrada para música sin trucajes, permanecerá
-estable durante un futuro previsible.
-
-We will have an extensive discussion period to determine the final
-input specification.
-
-@subsubheading Grand Organizing Project
-
-Página web y lista de correo: en construcción
-
-El GOP es nuestro gran proyecto de reclutamiento de nuevos
-colaboradores.
+@helpusProjects
@divEnd
-@ignore
-@divClass{column-center-bottom}
-@subheading ¿Está interesado?
-
-@divEnd
-@end ignore
-
-
@node Desarrollo
@unnumberedsec Desarrollo
@translationof Development
@docCurrent
+@subsubheading Bug squad
+
+@bugsquadCurrent
+
@subsubheading Soporte
@supportCurrent
@docPrevious
+@c uncomment when we have any previous members -gp
+@c @subsubheading Bug squad
+
+@c @bugsquadCurrent
+
@subsubheading Soporte
@supportPrevious
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: db933a5e06faef310d68d0c63474ba3279ef7791
+ Translation of GIT committish: e600412e50db9e8ee3b9e408527322b84b946f52
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
Guide, node Updating translation committishes..
@end ignore
+@include included/generating-output.itexi
+
@macro warningTextBased
@warning{LilyPond es un sistema de grabado musical @strong{basado en
texto}; se parece más a un lenguaje de programación que a un programa
@divClass{column-right-top}
-@subheading Paquetes específicos de la distribución
+@subheading Compilación de un archivo
+
+@lilypadCommandLine
+
+@divEnd
+
+
+@divClass{column-left-top}
+@subheading Paquetes específicos de cada distribución
Utilice el gestor de paquetes de su distribución para instalar o
actualizar a estas versiones.
@divEnd
-
@divClass{column-right-top}
+@subheading Compiling a file
+
+@lilypadOSX
+
+@divEnd
+
+
+@divClass{column-left-top}
@subheading Ejecución desde la línea de órdenes
@warning{Si está satisfecho con el GUI, ignore estas instrucciones.}
@divClass{column-right-top}
+@subheading Compiling a file
+
+@lilypadWindows
+
+@divEnd
+
+
+@divClass{column-left-top}
@subheading Ejecución desde la línea de órdenes
@warning{Si le satisface el interfaz gráfico, ignore estas
@subsubheading ¡Algo no funciona! ¿Cómo lo arreglo?
-Se explica en @rlearningnamed{Resolución de problemas (tomar cada
-parte por separado),Solución de problemas}.
+Se explica en @rprogram{Solución de problemas}.
@subsubheading ¿Por qué cambian la sintaxis del lenguaje?
-Se explica en @rprogramnamed{Why does the syntax change?,¿Por qué cambia la sintaxis?}.
+Se explica en @rprogram{¿Por qué cambia la sintaxis?}.
@divEnd
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: 48e4b7f1ecad464e3c9973d7b65eed2de1e546e0
+ Translation of GIT committish: 3fcde915c606979c4bc220040eedc812937ef4e5
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@c into news-old.itexi.
@c Translators: Francisco Vila
+@c FIXME: fill in number
+@c used for news about the upcoming release; see CG x.y
+@c DO NOT WRITE BETWEEN THESE LINES
+@c DO NOT WRITE BETWEEN THESE LINES
@newsItem
-@subsubheading ¡Lanzado LilyPond 2.13.9! @emph{12 de diciembre de 2009}
+@subsubheading ¡Lanzado LilyPond 2.13.13! @emph{13 de febrero de 2010}
+
+Nos complace anunciar el lanzamiento de LilyPond 2.13.13. Esta
+versión está orientada solamente a los desarrolladores, y arregla
+diversos problemas con el sistema de construcción de la documentación,
+así como la adición de un marco de vista previa para el back-end de
+salida SVG. Además, los archivos binarios instalables son ahora unos
+6 Mb más pequeños.
+@newsEnd
-Ha salido LilyPond 2.13.9. A partir de la versión 2.13.9, LilyPond se
-licencia bajo la GPL v3+ de GNU para el código, y la FDL 1.3+ de GNU
-para la documentación. Además de la ronda habitual de corrección de
-fallos, esta versión incorpora una abreviatura para repetir acordes.
-Observe que 2.13 es una rama de @strong{desarrollo inestable}; los
-usuarios normales deberían continuar utilizando la versión 2.12.
+@newsItem
+@subsubheading ¡Lanzado LilyPond 2.13.12! @emph{2 de febrero de 2010}
+Nos complace anunciar el lanzamiento de LilyPond 2.13.12. Esta
+versión está orientada solamente a los desarrolladores, y aporta más
+estabilidad y menos bugs al sistema de construcción y a la guía del
+colaborador.
@newsEnd
@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; -*-
@ignore
- Translation of GIT committish: 24434ddfe4d4f5733034ac9dd4ab35951a5ea289
+ Translation of GIT committish: 3fcde915c606979c4bc220040eedc812937ef4e5
When revising a translation, copy the HEAD committish of the
version that you are working on. For details, see the Contributors'
@end ignore
+
+@newsItem
+@subsubheading Lanzado LilyPond 2.13.11! @emph{16 de enero de 2010}
+
+Nos complace anunciar el lanzamiento de LilyPond 2.13.11. Esta
+edición está orientada solamente a los dearrolladores, y trae algunas
+mejoras en el sistema de construcción, al guía del colaborador, y
+arregla cuatro regresiones críticas contra versiones anteriores.
+@newsEnd
+
+@newsItem
+@subsubheading LilyPond 2.13.10 released! @emph{December 31, 2009}
+
+We are happy to announce the release of LilyPond 2.13.10. This
+release is intended for developers only, and brings a number of
+improvements such as predictable regression test output filenames
+and English names for feta filenames.
+
+@newsEnd
+
+
+@newsItem
+@subsubheading LilyPond 2.12.3 released! @emph{December 20, 2009}
+
+We are happy to announce the release of LilyPond 2.12.3. This
+version contains the long-awaited fix for our GUI on MacOS X 10.5
+and 10.6. In addition to the GUI fixes, this version contains
+dozens of bugfixes backported from the unstable development
+version.
+
+We recommend that all users upgrade to this version. This is the
+last planned release in the 2.12 stable series; development now
+shifts towards the upcoming 2.14 series.
+
+@newsEnd
+
+
+@newsItem
+@subsubheading LilyPond 2.13.9 released! @emph{December 12, 2009}
+
+LilyPond 2.13.9 is now out. From 2.13.9 onwards, LilyPond is
+licensed under the GNU GPL v3+ for code, and the GNU FDL 1.3+ for
+documentation. In addition to the usual round of bugfixes, this
+release adds a shortcut for repeated chords.
+
+Please note that 2.13 is an @strong{unstable development} branch;
+normal users should continue to use 2.12.
+
+@newsEnd
+
@newsItem
@subsubheading New Website! @emph{October 3, 2009}
which will include the menu fixes for OSX 10.5. Normal users may
wish to wait for this release rather than using an unstable
release.@*
-@ref{Changes},
+@ref{Cambios},
@ref{Development}.
@newsEnd
a magyar felhasználók számára a teljes weboldal és dokumentáció
lefordítása révén. A teljes dokumentáció lefordításához
közreműködőket keresünk. Ha részt vennél a honosításban, küldj egy
-e-mailt a @code{harmathdenes AT gmail.com} címre!
-<p align="right">Harmath Dénes, a LilyPond honosítási projekt
+e-mailt a @code{harmathdenes AT gmail.com} címre!@*
+Harmath Dénes, a LilyPond honosítási projekt
vezetője
@newsEnd
A new stable release of LilyPond is available.
@*
@uref{announce-v2.12,Announcement},
-@ref{Changes},
+@ref{Cambios},
@ref{Download}.
@newsEnd
so you are welcome to test this release if you can to report new
issues.@*
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_65&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
to Francisco Vila. The font cache problem in Windows binaries
which used to cause excessive slowness should be fixed.
@*
-@ref{Changes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.11.63 is available. This release has lots of updates to the
documentation and translations.
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
stylesheet for HTML documentation has been improved.
@*
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_62&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
(teaching) has been added.
@*
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_61&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.11.60 has been released. A new style of double repeat
bar line has been added, and @code{printallheaders} variable in
score block has been renamed to @code{print-all-headers}.
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
rational numbers, which allows typesetting more complex polymetric
music. This release also has updates to German and Spanish
translations of the documentation.
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
Reinhold Kainhofer, and a few bugs have been fixed.
@*
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_58&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
diagrams, contributed by Reinhold Kainhofer, and some changes in
markup command names have been made.
@*
-@ref{Changes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
predefined commands @code{\pointAndClickOn},
@code{\pointAndClickOff} have also been added.
@*
-@ref{Changes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.55 available. @emph{August 6, 2008}
LilyPond 2.11.55 is out. This release fixes several bugs, and for octavation brackets
-@code{set-octavation} has been replaced by a more user-friendly command, @code{\ottava}.
+@code{set-octavation} has been replaced by a more user-friendly command, @code{\ottava}.
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_55&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
following a line break, and changes the behavior of @code{short-indent}
so that short instrument names are no longer indented in the margin.
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_54&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.11.53 is out. This release fixes a lot of bugs.
@*
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_53&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
Release 2.11.52 fixes wrong offset of a bar number when it follows
a breath mark, and syntax changes made in recent development
-releases are now fully listed on the News page. @ref{Changes},
+releases are now fully listed on the News page. @ref{Cambios},
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_52&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
improved by Carl Sorensen, it is now controlled
by @code{fret-diagram-details} property.
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_51&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
backslashed numbers for figured bass, contributed by
Reinhold Kainhofer.
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_50&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.11.49 is out. It fixes a number of bugs, including bugs in beams formatting.
@*
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_49&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
to @code{\scaleDurations}.
@*
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_48&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
except in @code{\lyricmode}. This release also fixes
regression tests maintenance for developers.
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_47&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
Release 2.11.46 fixes a lot of bugs and includes a rewrite of
dynamics engravers. Support for slur-shaped arpeggios has been added.
-@ref{Changes},
+@ref{Cambios},
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_46&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
for preprocessing documents with LaTeX variants. Support for
enclosing text in a rounded box has been contributed by Valentin
Villenave.
-@ref{Changes},
+@ref{Cambios},
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_45&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
Release 2.11.44 is available. Support for figured bass and chord
names has been added to the MusicXML
converter. @uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_44&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
couple of formatting bugs, and the font cache problem with
MS-Windows binaries which caused excessive slowness has been
fixed. @uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_43&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
Release 2.11.42 is out. It fixes some formatting and spacing
bugs. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_42&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Release 2.11.41 is available. It has a few bugfixes, updated
program messages in French, German, Spanish and Vietnamese, and
updates to the MusicXML converter. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_41&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.37 available. @emph{January 3, 2008}
Release 2.11.37 is available. It has a few bugfixes, and
-documentation changes. (@ref{Old downloads})
+documentation changes. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Release 2.11.36 is now available. It has many bugfixes, updates
for MusicXML import, and it includes major documentation changes from
-Grand Documentation Project. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_36&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes}, @ref{Old downloads})
+Grand Documentation Project. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_36&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Release 2.11.33 is now available.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_33&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
2.10}, @uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_33&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.11}, @ref{Old downloads})
+2.11}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.32 available. @emph{September 2, 2007}
Release 2.11.32 is now available.
-(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_32&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes}, @ref{Old downloads})
+(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_32&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Release 2.11.31 is now available. It has more bugfixes, updates
for MusicXML import and lots of updates for the translations.
-(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_31&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes}, @ref{Old downloads})
+(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_31&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Release 2.11.30 is now available. It has various bugfixes among
others in the new spacing code, MusicXML import and lots of updates
-for the translations. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_30&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes}, @ref{Old downloads})
+for the translations. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_30&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
and lots of updates for the translations.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_29&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
2.10}, @uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_29&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.11}, @ref{Old downloads})
+2.11}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Release 2.11.28 is now available as a binary installer for
FreeBSD x86_64. Download
-@uref{http://lilypond.org/download/binaries/freebsd-64/lilypond-2.11.28-1.freebsd-64.sh,the installer} and
+@uref{http://lilypond.org/download/binaries/freebsd-64/lilypond-2.11.28-1.freebsd-64.sh,the installer} and
do @emph{sh lilypond-2.11.28-1.freebsd-64.sh} in a command window.
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.28 available - @emph{July 25, 2007}
Release 2.11.28 has several updates to the manual and its
translations, an plethora of bugfixes and a complete cleanup of the
-spacing engine code.
+spacing engine code.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_28&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.11}, @ref{Old downloads})
+2.11}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Release 2.11.26 supports page markers, eg. for use in
tables-of-contents. In addition, it fixes a number of bugs. Enjoy!
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_26&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.11}, @ref{Old downloads})
+2.11}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
and page breaking as a whole has been sped up significantly. Enjoy!
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_25&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
2.11}, @uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_25&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.10}, @ref{Old downloads})
+2.10}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.10.23 and 2.11.23 available - @emph{May 1, 2007}
This has lots of bugfixes. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_23&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
2.11}, @uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_23&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.10}, @ref{Old downloads})
+2.10}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading Übersetzung der Dokumentation - @emph{10. April 2007}
-Die Kapitel 1-5 (der Abschnitt für Anfänger) des
+Die Kapitel 1-5 (der Abschnitt für Anfänger) des
LilyPond-Benutzerhandbuchs
sind auf deutsch übersetzt — sie sind erhältlich für
-die @ref{Changes}
-online und @ref{Old downloads}.
+die @ref{Cambios}
+online und @ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.11.22 available - @emph{April 10, 2007}
This release has updates of the dot collision code. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_22&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-}, @ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+}, @ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.21 available - @emph{March 24, 2007}
This release has some documentation updates.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_21&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-}, @ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+}, @ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Les chapitres 1 à 4 et 6 du manuel de l'utilisateur sont
désormais traduits, et disponibles en ligne — @uref{@@DOC@@v2.10/Documentation/user/lilypond/index.fr.html,version
2.10}, @uref{@@DOC@@v2.11/Documentation/user/lilypond/index.fr.html,version
-2.11}. Les traductions sont également incluses dans la @uref{install,documentation téléchargeable}.
+2.11}. Les traductions sont également incluses dans la @uref{install,documentation téléchargeable}.
@newsEnd
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_20&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
2.11},
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_20&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.10}, @ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+2.10}, @ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_19&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
2.11},
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_19&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.10}, @ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+2.10}, @ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.18 available - @emph{February 12, 2007}
This release fixes still more bugs, and included
singing support through festival contributed by Milan Zamazal. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_18&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.11}, @ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+2.11}, @ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.17 available - @emph{February 9, 2007}
This release fixes still more bugs.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_17&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.11}, @ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+2.11}, @ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_16&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
2.11},
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_16&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.10},
-@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+2.10},
+@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
head and the slashed mirrored flat. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_15&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
2.11},
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_15&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes
-2.10},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+2.10},
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release has a rewrite of the line-spanner code, responsible for
among other glissandi and text-crescendos, making them more flexible.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_14&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release fixes a few minor but irritating bugs. In addition, the
2.11 release has updates of the tutorial.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_13&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release fixes lots of bugs. In particular, the tie formatting has
been further improved, and memory usage has been improved enormously.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_12&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.10.12 available - @emph{January 17, 2007}
This release mirrors 2.11.12. Notably, it has the same memory
usage improvements. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_12&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.10.11 available - @emph{January 12, 2007}
This release mostly has the same fixes as 2.11.11. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_11&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release has further fixes for popular bugs. Timing of the MIDI
output won't get confused by tuplets and grace notes anymore. Some fat
has also been trimmed of the skyline code performance. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_11&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
fixed. Notably, 2.11.10 fixes lots of regressions in optical
correction spacing and MIDI dynamics. Also, this version is 20 to 50
% faster than previous 2.11 releases. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_10&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading LilyPond 2.10.10 available - @emph{January 8, 2007}
+@subsubheading LilyPond 2.10.10 available - @emph{January 8, 2007}
This release fixes several popular bugs, among others: MIDI files
that go silent after (de)crescendi, and tuplets problems with quoting
and part-combining (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_10&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading LilyPond 2.11.9 and 2.10.9 available - @emph{January 3, 2007}
+@subsubheading LilyPond 2.11.9 and 2.10.9 available - @emph{January 3, 2007}
This release has a couple of bugfixes, and —in 2.11.9&mdash
further improvements in the regression test suite (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_9&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.11.8 and 2.10.8 available - @emph{January 3, 2007}
New! Improved! With even more bugfixes! (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_8&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.11.7 and 2.10.7 available - @emph{January 1, 2007}
New! Improved! With even more bugfixes! (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_7&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.11.6 available - @emph{December 30, 2006}
-This release supports arbitrary fractional alterations, allowing
-music with different microtonal conventions to be typeset.
+This release supports arbitrary fractional alterations, allowing
+music with different microtonal conventions to be typeset.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_6&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.10.6 available - @emph{December 30, 2006}
New! Improved! With even more bugfixes!
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_6&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.11.5 available - @emph{December 24, 2006}
These releases complete the translation infrastructure for
-Documentation.
+Documentation.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_5&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.10.5 available - @emph{December 24, 2006}
New! Improved! With even more bugfixes!
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_5&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.4 available - @emph{December 21, 2006}
The vertical spacing improvements that were introduced in 2.11.0 now work
within a system as well as between systems. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_4&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.11.3 available - @emph{December 19, 2006}
This release has @uref{http://lilypond.org/doc/v2.11/compare-v2.10.3/index.html,graphical
test results} and several website build improvements. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_3&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.10.3 available - @emph{December 19, 2006}
This release fixes several bugs.
(@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_3&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LinuxPPC binaries available! - @emph{December 19, 2006}
-From now on, our GUB binary builds include support for Linux/PPC. (@ref{Old downloads})
+From now on, our GUB binary builds include support for Linux/PPC. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.11.2 available - @emph{December 12, 2006}
This release supports glissandi and harmonics in tablature. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_2&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading LilyPond 2.10.2 available - @emph{December 12, 2006}
+@subsubheading LilyPond 2.10.2 available - @emph{December 12, 2006}
A new stable release of LilyPond is available. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_2&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.11.1 available - @emph{December 4, 2006}
This release has improved support for horizontal spacing. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_11_1&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.10.1 available - @emph{December 3, 2006}
A new stable release of LilyPond is available. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_10_1&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.11.0 available - @emph{November 27, 2006}
-This release has improved support for vertical spacing. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+This release has improved support for vertical spacing. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.10.0 available - @emph{November 11, 2006}
-A new stable release of LilyPond is available. (@uref{announce-v2.10.html,Announcement}, @ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+A new stable release of LilyPond is available. (@uref{announce-v2.10.html,Announcement}, @ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.29 available - @emph{November 5, 2006}
This release has many more bugfixes. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_9_29&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.28 available - @emph{November 3, 2006}
This release has many more bugfixes. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_9_28&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.27 available - @emph{October 28, 2006}
This release has a new @code{FretBoards} context, and some further
-bugfixes. (@ref{Changes}, @uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_9_27&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+bugfixes. (@ref{Cambios}, @uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_9_27&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.26 available - @emph{October 20, 2006}
This release has further bugfixes. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_9_26&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.9.25 available - @emph{October 18, 2006}
This release has more bugfixes; from now on, binaries are also
available for x86/64. (@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed_2_9_25&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.24 available - @emph{October 15, 2006}
This release has support for right hand guitar fingerings, and offers
-some bugfixes. (@ref{Changes},
+some bugfixes. (@ref{Cambios},
@uref{http://code.google.com/p/lilypond/issues/list?can=1&q=fixed2924&colspec=ID+Type+Status+Priority+Milestone+Owner+Summary,Bugfixes},
-@ref{Old downloads})
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.23 available - @emph{October 12, 2006}
This release cuts fragments of EPS directly from your finished score,
-and makes it easier to insert ties into lyrics. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+and makes it easier to insert ties into lyrics. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.22 available - @emph{October 9, 2006}
-Test this release candidate for LilyPond 2.10! (@ref{Old downloads})
+Test this release candidate for LilyPond 2.10! (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.21 available - @emph{October 4, 2006}
-Test this release candidate for LilyPond 2.10! (@ref{Old downloads})
+Test this release candidate for LilyPond 2.10! (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.20 available - @emph{October 3, 2006}
-Test this release candidate for LilyPond 2.10! (@ref{Old downloads})
+Test this release candidate for LilyPond 2.10! (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.17 available - @emph{September 2, 2006}
This release fixes many bugs. Among others, MacOS X QuickTime now
-honors tempo changes are in the MIDI output. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+honors tempo changes are in the MIDI output. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.9.16 available - @emph{August 25, 2006}
In this release, chords may be partially tied and lyric extenders have
tunable padding. Moreover, many bugs were fixed
-(@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.15 available - @emph{August 20, 2006}
-This releases fixes many bugs in the 2.9.14 release. (@ref{Old downloads})
+This releases fixes many bugs in the 2.9.14 release. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.8.6 available - @emph{August 8, 2006}
This release contains a few minor bugfixes; the source tarball is also
-available. (@ref{Old downloads})
+available. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release supports instrument name changes, dotted barlines and
better spacing for floating grace notes. In addition, it contains
ongoing work by Erik Sandberg to extend the interpretation phase with
-stream support. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+stream support. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.13 available - @emph{July 23, 2006}
This release supports doits and falls, and more tuning options for
-grace note spacing and tuplet brackets. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+grace note spacing and tuplet brackets. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.9.12 available - @emph{July 18, 2006}
This release supports pdftex for lilypond-book, and uses PdfTeX for
generating manuals, so page numbers and references are now clickable.
-(@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.9.11 available - @emph{July 12, 2006}
This release wraps improvements of the last two weeks. As a new
feature, it supports tunable tuplet number formatting for nested
-tuplets. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+tuplets. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.10 available - @emph{June 15, 2006}
-This releases fixes a couple of bugs in 2.9.9.
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+This releases fixes a couple of bugs in 2.9.9.
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.9.9 available - @emph{June 15, 2006}
-This releases fixes many bugs in 2.9.8 and earlier.
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+This releases fixes many bugs in 2.9.8 and earlier.
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.9.8 available - @emph{June 6, 2006}
2.9.8 has support for different spacing sections within a single
score, and better infrastructure for automated regression testing.
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.8.4 available - @emph{June 4, 2006}
2.8.4 fixes some minor bugs, and includes a backport of the
infrastructure for automated regression testing.
-(@ref{Old downloads})
+(@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This
release has new features in beam formatting: beams may now be put on
single stems, and obey the @code{beatGrouping} property. MusicXML
-converter. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+converter. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release supports object rotation, hairpins with circled tips,
hairpins that run to barlines before notes and improvements in the
MusicXML converter.
-(@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.9.4 available - @emph{May 12, 2006}
This release has support for feathered beaming, and note head styles in
the markup @code{\note} command. In addition, it has a lot of updates
-of the manual and a clean up of the spring spacer.
-(@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+of the manual and a clean up of the spring spacer.
+(@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.8.2 available - @emph{May 12, 2006}
This release has fixes for minor bugs and compilation issues.
-(@ref{Old downloads})
+(@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
and the contributors of the mailing. It handles formatting for ties in
arpegiated chords better (feature sponsored by
Steve Doonan), it has al niente hairpins, courtesy of Erlend Aasland,
-and some cleanups of the PostScript output, courtesy David Feuer. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+and some cleanups of the PostScript output, courtesy David Feuer. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.8.1 is out! - @emph{April 3, 2006}
Important bugfixes include CJK font handling and a Darwin/x86 port.
-(@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.9.1 is out! - @emph{April 3, 2006}
It's mostly a bugfix release, and it's almoste the same as 2.8.1. This
release mainly fixes problems with CJK font loading.
-(@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond on MacOS X/Intel - @emph{March 31, 2006}
LilyPond now also runs on Intel based macs, offering a 400%
-speedup over the emulated PowerPC binaries. (@ref{Old downloads})
+speedup over the emulated PowerPC binaries. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.8.0 is out! - @emph{March 22, 2006}
Version 2.8 is here! Read the @uref{announce-v2.8.html,release
-announcement}. (@ref{Changes}, @ref{Old downloads})
+announcement}. (@ref{Cambios}, @ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.7.39 is out - @emph{March 17, 2006}
This release has even more bug fixes. Please test before 2.8 is
-released. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+released. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
lilypond postscript files now work with GSView, cut & pasting lily
code from PDF files should now work, and spacing fixes for
multi-measure rests.
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.7.37 is out - @emph{March 4, 2006}
This release has more bug fixes. Please help us by testing it!
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
creating ties that are only on their right side connected to note
heads, which is handy for repeats (feature sponsored by Steve Doonan).
The documentation suite can now be downloaded as a separate tarball
-from lilypond.org. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+from lilypond.org. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release has lots of bugs fixes. The plan is to release 2.8 at the
end of this month, so bug reports are @strong{very} welcome. By
definition a bug is release critical if it wasn't present in version
-2.6. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+2.6. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
contexts may also be named with @code{\new Voice =
"alto"}. Thicknesses of tie and slurs may be tuned separately for
the endings and the middle
-part. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+part. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
}
@end verbatim
-This feature was sponsored by Ramana Kumar. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+This feature was sponsored by Ramana Kumar. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Furthermore, in this release, we have dropped some legacy code from
our library. Now, lily uses standard C++ strings and the STL
-vector. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+vector. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Class_name::function_name. We are now using C++ vectors and strings
instead of our own. The Linux/FreeBSD builds now include wrappers for
Python scripts too, so you can run convert-ly and midi2ly.
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.7.30 is out - @emph{January 30, 2006}
This release has a few bug fixes, like the solfa note head shape and
collisions, the \epsfile command, and in getting No. ligature in
-normal words. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+normal words. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
a `.ly' file automatically. This allows vertical alignments to be
stretched to fit pages in a second formatting run (feature sponsored
by Trevor Baca and Nicolas
-Sceaux). (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+Sceaux). (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release contains numerous small fixes that were already in our
GUB binaries. In addition, it has further polish for formatting of
tied chords. Theses improvements were sponsored by Steve
-Doonan. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+Doonan. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
The fourth release of our Grand Unified Binary for 2.7.27 is
available. This release uses Pango 1.11.1, which has support for
-ligatures and kerning. Enjoy! (@ref{Old downloads})
+ligatures and kerning. Enjoy! (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
The third release of our Grand Unified Binaries is available. This
release fixes external font-support, the decompression flag for
Linux. Also, we have support for @strong{FreeBSD} as well! Jump
-to the @ref{Old downloads} get them!
+to the @ref{Descargas antiguas} get them!
@newsEnd
@uref{http://lilypond.org/download/binaries/linux-x86/lilypond-2.7.27-1.linux.sh,
Linux/x86},
@uref{http://lilypond.org/download/binaries/MacOS/lilypond-2.7.27-2.zip,
-MacOS X} and
+MacOS X} and
@uref{http://lilypond.org/download/binaries/mingw/lilypond-2.7.27-2.exe,
Windows}.
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.7.27 is out - @emph{January 7, 2006}
This release allows you to switch staff lines on and off individually
(feature sponsored by Andrea
-Valle). (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+Valle). (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading New binaries for LilyPond 2.7.26 - @emph{January 4, 2006}
The Development team has been working around the clock to improve
to fix the first wave bugs reported by you. The new results for MacOS
-and Windows are up on the @ref{Old downloads}
+and Windows are up on the @ref{Descargas antiguas}
page. Let us know how you fare!
@newsEnd
for all platforms (including MacOS, Windows, Linux/x86, but probably
FreeBSD too) will be more quickly available for download.
A happy 2006 from the LilyPond Development Team!
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release has various bugfixes. Also, stems on the center line now
have their directions interpolated to minimize the number of direction
changes (feature sponsored by Basil Crow and Mike
-Rolish). (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+Rolish). (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
sponsored by Trent Johnston), string arguments for music functions may
be specified without # marks. This allows syntactical constructs (like
\clef and \bar) to be expressed in generic music
-functions. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+functions. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
and hyphenated syllables (features sponsored by Mark van den Borre and
Bertalan Fodor.
@end itemize
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Lyrics; it is now possible to separately specify minimum distances for
normal and hyphenated syllables. These features were sponsored by Mark
van den Borre and Bertalan
-Fodor. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+Fodor. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
or dynamically opening the kpathsea library, making the backend more
easily usable on various systems (feature sponsored by Christian Ebert
of Black Trash
-Productions). (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+Productions). (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.6.5 is out - @emph{December 1, 2005}
This release updates the bugreporting address and reorganizes the
-documentation tree. (@ref{Old downloads})
+documentation tree. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
brackets in system start bracket hierarchies to be specified. Also,
the horizontal alignment of rehearsal marks may be changed: marks can
be put on key signatures, clefs, time signatures,
-etc. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+etc. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Baca). It also has refactored routines for tie formatting. This will
make it easier to get better tie formatting for chords (feature
sponsored by Steve Doonan). It also has a few bug
-fixes. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+fixes. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This version has refactored routines for tie formatting. This will
make it easier to get better tie formatting for chords (feature
sponsored by Steve Doonan). It also has a few bug
-fixes. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+fixes. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.7.16 is out - @emph{November 11, 2005}
This release fixes a large number of bugs. Please upgrade before
-reporting bugs in the 2.7 series. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+reporting bugs in the 2.7 series. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
property may also be a "grob closure". This means that it is possible
to combine functions. Calculation of extent and offset of grob is now
controlled via the `X-extent', `Y-extent', `X-offset' and `Y-offset'
-properties. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+properties. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
(if (> (random 10) 5) UP DOWN))
@end verbatim
-will set a random direction for beams. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+will set a random direction for beams. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
property. For each grob, a subproperty in `callbacks' property defines
the procedure which computes it. This is major internal cleanup, which
also provides advanced tweakability for power
-users. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+users. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.6.4 is out - @emph{October 11, 2005}
This release fixes a few minor problems with the stable
-series. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+series. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
alignments (feature sponsored by Trent Johnston); vertical alignments
of staves can now be tuned easily for individual systems (feature
sponsored by Nicolas
-Sceaux). (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+Sceaux). (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
Sceaux). The slope of a stem-tremolo may be set manually (feature
sponsored by Sven Axelsson). There are a number of cleanups in the
handling and representation of systems, among other features and bug
-fixes. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+fixes. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This version adds proper support for "laissez vibrer ties", just enter
\laissezVibrer after a chord. This feature was sponsored by Henrik
Frisk. It also has a couple of minor
-bugfixes. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+bugfixes. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.7.9 is out - @emph{September 5, 2005}
This is mainly a bugfix
-release. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+release. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.7.8 is out - @emph{August 29, 2005}
This release has support for right-to-left text formatting in markup
commands (sponsored by Aaron Mehl). In addition, it fixes a great
-number of bugs, among others, support for writing MIDI files. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+number of bugs, among others, support for writing MIDI files. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release has a rewriting of tie formatting which was sponsored by
Bertalan Fodor, Jay Hamilton, Kieren MacMillan, Steve Doonan, Trevor
Baca, and Vicente Solsona
-Dellá. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+Dellá. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release adds support for numbered percent repeats, a feature
sponsored by Yoshinobu Ishizaki. It also has bugfixes for clashes
between slurs and symbols, like fingers dynamic
-signs. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+signs. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.7.5 is out - @emph{August 16, 2005}
Lily 2.7.5 has a large number of bugfixes, among others, in slur
formatting, spacing, rest collisions and tuplet bracket
-formatting. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+formatting. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.7.4 is out - @emph{August 7, 2005}
LilyPond 2.7.4 has support for proportional notation, where the space
for a note is proportional to the time it
-takes. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+takes. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.6.3 is out - @emph{August 4, 2005}
This release fixes a memory corruption bug that was triggered by
-\override'ing Beam settings. (@ref{Old downloads})
+\override'ing Beam settings. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
in more platforms, LilyPond will be much quicker for large
lilypond-book documents, and the up and down Fa note heads for shaped
heads have been
-swapped. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+swapped. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
LilyPond 2.7.3 has improvements in performance which should result in
faster operations (15 to 20 percent). It also contains the new
"\displayLilyMusic" function.
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.7.2 is out - @emph{July 21, 2005}
LilyPond 2.7.2 has support for suggested accidentals for musica
ficta notation, easy entry for lyric melismata and improvements for
-quicker entry of scores. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+quicker entry of scores. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@strong{Get up and running in minutes!} Pango text formatting lets you
print @strong{Unicode } lyrics in your favorite script and font. Create
@strong{SVG} files, and edit them in Inkscape.
-(@uref{announce-v2.6.html,Announcement}, @ref{Old downloads}, @ref{Changes})
+(@uref{announce-v2.6.html,Announcement}, @ref{Descargas antiguas}, @ref{Cambios})
@newsEnd
@subsubheading LilyPond 2.7.1 is out - @emph{July 20, 2005}
LilyPond 2.7.1 has no user-visible changes. However, due to
restructuring @qq{under the hood}, this version will be 10 to
-20 % faster. (@ref{Old downloads})
+20 % faster. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.6.1 is out - @emph{July 11, 2005}
This version fixes a few minor bugs found in
-2.6.0, and also works on DOS-based Windows versions. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+2.6.0, and also works on DOS-based Windows versions. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading LilyPond 2.7 is out - @emph{July 9, 2005}
LilyPond 2.7.0 is out. It has support for paragraph text and
-pitched trill notation. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+pitched trill notation. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
LilyPond 2.5.32 is now available for download (binaries for Fedora +
MacOS only). It has a few very minor bugfixes, and a rewrite of the
TTF embedding code, which should be a lot more robust now.
-(@ref{Old downloads})
+(@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
2.5.31 is now available for both Windows and MacOS X. The Windows
version should now work with embedding TTF fonts, and the MacOS X has
better help functionality.
-(@ref{Old downloads})
+(@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
This release has a few bugfixes. In the MacOS X version, ClickEdit has
been renamed to LilyPond, and you can now upgrade your files and
compile them directly from
-LilyPond. (@ref{Old downloads})
+LilyPond. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading 2.5.30 released - @emph{June 10, 2005}
This is (hopefully) the last Release Candidate before 2.6. Give it a
-good shake to find those last bugs! (@ref{Old downloads})
+good shake to find those last bugs! (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@subsubheading 2.5.29 released - @emph{June 7, 2005}
In this release the documentation also has pictures. In addition, the
Mac version can also read native mac fonts (.dfonts and fonts in
-resource forks). (@ref{Old downloads})
+resource forks). (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
It has a big bunch of minor bugfixes. This is another release
candidate for version 2.6, which should be released within the next 2
weeks. Please send a bug report if you find a critical problem with this
-release. (@ref{Old downloads})
+release. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading Windows and MacOS installers available - @emph{May 26, 2005}
There are now a native, standalone installers for Windows and
-MacOS. They also support PDF point & click. (@ref{Old downloads})
+MacOS. They also support PDF point & click. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading 2.5.25 released - @emph{May 20, 2005}
This release has many small bugfixes and updates to the
-documentation. (@ref{Old downloads})
+documentation. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
2.5.24 fixes a bunch of bugs; in particular, chord symbols (such as
slashed o) should now work on all platforms. This release has a new
feature: it is now possible to make staves appear in a different order
-from the order that they were defined. (@ref{Old downloads})
+from the order that they were defined. (@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
now possible to start and stop the StaffSymbol, during a piece of
music, by doing \stopStaff \startStaff. This can be used to produce
Ossia
-staves. (@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+staves. (@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
release. The most visible improvement is in the PDF : this release
will produce smaller PDF files, with symbols that look better on
screen.
-(@ref{Old downloads})
+(@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
lines", bar like vertical line, which are aligned with the notes. The
auto-beam engraver was rewritten, so it also works with irregular time
signatures like 5/8.
-(@ref{Changes},
-@ref{Old downloads})
+(@ref{Cambios},
+@ref{Descargas antiguas})
@newsEnd
LilyPond 2.5.20 has lots of bugfixes, in particular, MIDI files of
multi-movement pieces don't overwrite each other. Version 2.5.20 also
supports putting arrows on lines, such as glissandi.
-More details are in the
-the @ref{Changes}
-file, or go straight to @ref{Old downloads}.
+More details are in the
+the @ref{Cambios}
+file, or go straight to @ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
of EPS graphics into markup texts and the music function
`\musicDisplay' will display a music expression as indented
Scheme code. Take a look at
-the @ref{Changes}
-file and @ref{Old downloads}.
+the @ref{Cambios}
+file and @ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@subsubheading April 6, 2005
2.5.18 is a bugfix release. It has many small cleanups in the
web-based documentation, and many small cleanups all over the
-place. @ref{Old downloads}
+place. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@subsubheading March 31, 2005
2.5.17 is out. This release features many small bugfixes. In addition,
it has support for string number notation for guitar. This feature was
-sponsored by Gunther Strube. @ref{Old downloads}
+sponsored by Gunther Strube. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@subsubheading March 20, 2005
LilyPond 2.5.16 is out. This release fixes a few minor but irritating
errors. A Fedora Core 3 binary is also available.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
LilyPond 2.5.15 is out. This release has clean ups in the SVG output,
and now uses the LilyPond number font for time signatures. It is
now possible to add text before and after music. This can be used to
-add verses after a music. Take a look at the @ref{Changes}
-file and @ref{Old downloads}!
+add verses after a music. Take a look at the @ref{Cambios}
+file and @ref{Descargas antiguas}!
@newsEnd
Kpathsea dynamically loaded, but only for the -btex backend. This
means that packages do not have to depend on TeX anymore. With this,
the Windows download size will go down significantly. Take a look at
-the @ref{Changes}
-file and download @ref{Old downloads}!
+the @ref{Cambios}
+file and download @ref{Descargas antiguas}!
@newsEnd
@subsubheading March 7, 2005
LilyPond 2.4.5 is out. This release backports the tieWaitForNote
feature and has support for tetex-3.0.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
Ghostscript 8.15rc3}. Unfortunately, this version of Ghostscript
lacks the IJS dynamic library, which means that it will conflict with
the gimp-print package. You may install it with --nodeps. Use at your
-own risk.
+own risk.
@newsEnd
@subsubheading February 28, 2005
LilyPond 2.5.13 is out. This release has Point and click support for
PDF output. You can read more about it @uref{http://lilypond.org/doc/v2.5/Documentation/user/out-www/lilypond/Point-and-click.html,here}.
-Take a look at the @ref{Changes}
-file and download @ref{Old downloads}!
+Take a look at the @ref{Cambios}
+file and download @ref{Descargas antiguas}!
@newsEnd
The @uref{http://lsr.dsi.unimi.it/,Lilypond Snippet
Repository (LSR)} is a searchable database of Lilypond code
snippets. You can add snippets too, so join the LSR project, and
-contribute creative ideas for using Lilypond.
+contribute creative ideas for using Lilypond.
@newsEnd
TrueType fonts. This means that it is now possible to use @strong{all}
fonts available via FontConfig. Also, arpeggios may be written out
using ties and individual objects may have colors! Take a look at
-the @ref{Changes}
-file and @ref{Old downloads}!
+the @ref{Cambios}
+file and @ref{Descargas antiguas}!
@newsEnd
LilyPond 2.5.11 is out. In this
release, foreign character sets are now supported in lilypond-book
too, and it is possible to put system separators between systems.
-@ref{Old downloads}!
+@ref{Descargas antiguas}!
@newsEnd
LilyPond 2.5.10 is out. This release
sports as new EPS backend, based on the PS backend. This backend is
used in the new and improved lilypond-book script.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@subsubheading January 26, 2005
LilyPond 2.5.9 is out. This release fixes a couple of annoying
bugs in the direct PS output for piano braces.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
LilyPond 2.5.8 is out. This
release has many internal code cleanups. In addition,
accuracy of error reporting has been improved.
-See the
+See the
@uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.3065&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,
change log
-} and @ref{Old downloads}!
+} and @ref{Descargas antiguas}!
@newsEnd
Century Schoolbook from the PS font suite. It also has
small updates to the tablature settings by Erlend Aasland,
assorted manual updates by Graham, and an overhaul of the
-font code by Werner.
-@ref{Old downloads}
+font code by Werner.
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.3048&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
input, all text fonts are loaded through Pango, the TeX
backend now offloads all metric computations to LaTeX, the
SVG and GNOME backends are broken, most probably.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the
changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.3013&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
FontConfig and Pango, although it is only available in the "-f
ps" output. The default output format has been changed back TeX
while we stabilize the Pango/FontConfig integration.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev= 1.3000&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
the music fonts in OpenType font format using FreeType.
This has made a lot of things simpler, including font
handling for the GNOME backend and SVG backend.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the
changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2974&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
staff. Grace notes following a main note, used to be entered
by letting the grace notes follow a skip in a parallel
expression.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and
check out the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2908&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
mechanism for customizing title, footer and header
layout. Don't forget to rebuild the fonts, as they have been
changed to accomodate the solfa-notation.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2898&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
gnome backend now also draws beams and slurs, updates to the
SVG backend, support for the lmodern font set for TeX,
various bugfixes.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2881&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
code where you can use the mouse to drag and drop objects in
the -f gnome backend. These tweaks can be saved and are
applied to the PS and TeX output as well.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out
the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2837&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
@subsubheading November 11, 2004
LilyPond 2.4.2 is out. This release fixes a number of security
problems with --safe, and adds a lot of polishing fixes.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@subsubheading November 4, 2004
LilyPond 2.4.1 is out. This release includes a number of small
fixes that were made to 2.4.0 last week.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2780.2&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
LilyPond 2.4.0 was just @uref{announce-v2.4.html,released!}
This new stable version has support for page-layout,
completely rewritten slur formatting and many other
-improvements. Read about them in the @ref{Changes}
+improvements. Read about them in the @ref{Cambios}
file.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
LilyPond 2.3.26 is out. This is another 2.4 release
candidate. This release fixes a number of minor bugs, and
some problems with the conversion scripts.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2773&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
Werner has been overhauling the TeX macros and
lilypond-book. In addition, this release contains an
important fix for raggedbottom page-layout.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2765&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
LilyPond 2.3.24 is a further polished 2.4 release candidate.
This release has more improvements by Werner for the TeX
backend, and a bunch of other small fixes.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2752&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
LilyPond 2.3.23 has bugfixes in the documentation, lilypond-book and
--preview output. This release can be considered as a release
candidate for LilyPond 2.4.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2742&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
stable release. In addition, it renames the \paper@{@} block to
\layout@{@}. The \bookpaper@{@} block is now called
\paper@{@}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and
check out the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2709&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
the next stable release LilyPond. This version has a cleanup
and some small formatting improvements of the slur
code.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check
out the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2692&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
characters (like the german SS) show up correctly in the
output once again. Also it has the usual bugfixes and updates
in the documentation.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2674&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading September 26, 2004
LilyPond 2.3.19 is out. It's mainly a bugfix release.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes
in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2652&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
`\chords' is an abbreviation for \new ChordNames \chordmode
... `\drums', `\lyrics', `\chords', `\figures' function
similarly.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2614&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
penalty. This fixes a lot of difficult slurring cases. See
input/regression/new-slur for some examples.
Please consider this release as a 3.0 pre-release so try to find as
-many bugs as possible. A report including a small .ly example
+many bugs as possible. A report including a small .ly example
can be filed at bug-lilypond@@gnu.org
In this case, a bug is defined as something that the current 2.3 does
worse than the latest 2.2 release. We want to be sure that no output
will get uglier by upgrading to 3.0, so that once 3.0 is out, nothing
will hold users back in switching.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2562&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
postscript output. Also, the types of events quoted with
`\quote' can now be tuned with `quotedEventTypes'. By default,
only notes and rests end up in quotes.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2553&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
signature cancellations are now printed before the bar line;
different voices that all use "\quote" can now refer to each
other.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out
the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2534&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
\autochange. Jurgen Reuter refreshed the logic around
mensural flags, so they are adjusted for staff lines once
again.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and
check out the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2520&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
@subsubheading August 24, 2004
LilyPond 2.2.6 fixes a few minor issues, among others, the
disappearing metronome mark.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2000.2.33&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
a new feature: there is now support for putting two slurs on
chords, both above and below. This is switched on with the
`doubleSlurs' property.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2489&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
@subsubheading August 3, 2004
LilyPond 2.3.11 is out. This release basically is 2.3.10 with a few
annoying bugs fixed.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out
the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2449&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
that is dumped as verbatim PostScript
@end itemize
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out
the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2435&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
LilyPond feature complete for a 3.0 release. Next on the TODO list is
updating the manual, and after that's done we can release 3.0. The
projected date for this to happen is in about a month.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out
the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2416&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
situations, ledger lines will be shortened so they stay
separate. This also required a cleanup of the Ambitus
implementation.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2395&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
lines, scripts (like staccato and accent) and accidentals. In
the LilyPond emacs mode, the `|' will now display the current
beat within the measure.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes in
the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2383&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
@subsubheading July 15, 2004
LilyPond 2.2.5 was released. It has a few bug fixes from
2.3.x.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check
out the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2000.2.28&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
for the Fret diagram code (thanks, Carl!), fixes a bunch of
bugs, including a serious one that trashed a lot of beam
formatting, and was also present in the 2.2 series.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and check out the changes
in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2306&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
@subsubheading July 5, 2004
LilyPond 2.2.4 was released. It is mainly a bug fix
release.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
and
check out the changes in the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2000.2.23&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}.
@newsEnd
Carl Sorensen also provided us with more patches to the
fret-diagram output. Check out the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2293&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}
and
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@subsubheading June 20, 2004
LilyPond 2.2.3 has a turkish translation and fixes a few minor
bugs that were reported over the past month. Check out the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2000.2.16&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog} for a full description and
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
result, manual page-breaks, multiple output formats and putting
@code{\score} into markups now works. Check out the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2242&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}
and
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
backend (PostScript) and page-layout. In addition, it contains a few
bugfixes for recently reported problems. Check out the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2207&content-type=text/vnd.viewcvs-markup,ChangeLog}
and
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.2.2 is out. It has a number of small bugfixes, so upgrade
if any of these errors concern you. Check out the @uref{http://savannah.gnu.org/cgi-bin/viewcvs/*checkout*/lilypond/lilypond/ChangeLog?rev=1.2000.2.9,ChangeLog}
or head straight to the
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@subsubheading May 26, 2004
LilyPond 2.3.2 is out. This release has a lot of internal
changes relating to page layout, but also sports experimental
-fret-diagram code. Check out the @ref{Changes} or head straight to the
-@ref{Old downloads}.
+fret-diagram code. Check out the @ref{Cambios} or head straight to the
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading May 9, 2004
LilyPond 2.3.1 is out. This release has many new and cool
-features. Check out the @ref{Changes} or head straight to the
-@ref{Old downloads}.
+features. Check out the @ref{Cambios} or head straight to the
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading May 3, 2004
LilyPond 2.2.1 has been released. It fixes a handful of bugs.
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
in the 2.3 cycle. The focus for 2.3 is page layout, so
instrumentalists can force parts to have page breaks at sane turning
points. This release is @emph{experimental}; expect things to break!
-More info in the @ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}.
+More info in the @ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@subsubheading April 8, 2004
Binaries for LilyPond 2.2.0 are available for
MacOS X, Slackware, Mandrake and Debian Woody.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
formatting, cue notes, font size management, lyric formatting,
drum notation/playback and document integration. Read about it in
the @uref{announce-v2.2.html,announcement} or skip to the
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
bugfixes for part-combining and chord tremolos and even more
documentation polish. This should be the final release
candidate; expect only regression bugs to be fixed before
-2.2.
-@ref{Old downloads}.
+2.2.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading March 30, 2004
LilyPond 2.1.36 has many fixes in
-the user manual.
-@ref{Old downloads}.
+the user manual.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.1..35 fixes a slew of
bugs, and has the @code{raggedlast} option, which causes
paragraph like line breaking for scores. More info in the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading March 22, 2004
LilyPond 2.1.34 fixes minor bugs, and has more rewriting.
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
@subsubheading March 21, 2004
LilyPond 2.1.33 fixes a serious bug, and a few other
irritations.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
in the user manual. There is also an experimental
implementation of optimal page breaking (Postscript backend
only).
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
figures and spurious dynamic warnings in MIDI. New
attractions include rewritten font-selection routines. See
the
-@ref{Changes} and
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios} and
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.1.30 has editorial fixes for the manual, and
experimental support for page layout in the PostScript
backend. See the
-@ref{Changes} and
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios} and
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
In LilyPond 2.1.28 Scheme property functions may be used
argument to @code{set!}. In addition, parts of the manual
have been proofread and corrected in this release. See the
-@ref{Changes} and
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios} and
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.1.27 takes into account instrument transpositions
when quoting other voices. This release also fixes a number
of lyrics related bugs. See the
-@ref{Changes} and
-@ref{Old downloads}.
+@ref{Cambios} and
+@ref{Descargas antiguas}.
@newsEnd
LilyPond 2.1.26 has a new, experimental feature for quoting
other voices in instrumental parts. This can be used to
produce cue notes. More information in the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@subsubheading February 18, 2004
LilyPond 2.1.25 fixes many bugs, and changes the conventions
for altering accidental rules.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
fixes a few bugs caused by the change of @code{\property}
syntax and has updates in the Program Reference document.
More information in the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
LilyPond 2.1.22 has a
simplification of the @code{\property} syntax: it is
shorter and more consistent now. More information in the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
tweaks can be done at multiple levels of the context
hierarchy. In addition, it has a bunch of bugfixes,
improvements in the documentation. More information in the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
lilypond-book script, which is cleaner, shorter, and faster.
It also has a large number of bugfixes.
More information in the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
functionality is now moved into @code{Voice}) and Lyrics
(functionality moved to @code{LyricsVoice}) context.
More information in the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
release has the new part-combiner installed by default, and a
similar implementation of @code{autochange}. More information
in the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
(solo, a due) for the part combiner. It also reinstates the
@code{--safe} option which prevents havoc by Scheme exploits. More
information in the
-@ref{Changes}.
+@ref{Cambios}.
@newsEnd
expect more part-combining eye-candy.
More information in
the
-@ref{Changes}.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
bugs, among others in pedal brackets and finger positioning.
More information in
the
-@ref{Changes}. @ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
many bugs relating to mixed staff sizes have been fixed.
More information in
the
-@ref{Changes}. @ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
nasty bug in side-positioning placement, and some bugs in
tuplet, tie and accidental formatting. This release contains
rudimentary work on a new part-combiner.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
LilyPond 2.1.12 fixes many bugs
and improves formatting of ottava brackets. More information in
the
-@ref{Changes}. @ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
there are improvements in the notehead shape, and there is
balloon help!
More information in the
-@ref{Changes}. @ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
LilyPond 2.1.10 has a load of
bugfixes and a shorter syntax for octave checks. More
information in the
-@ref{Changes}. @ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
for adding lyrics to melodies. It is now possible to have
different melismatic variations for each stanza. More
information in the
-@ref{Changes}. @ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
modified with @code{\remove} and @code{\consists} for
individual music expressions.
More information in the
-@ref{Changes}. @ref{Old downloads}
+@ref{Cambios}. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@subsubheading January 7, 2004
An update to the stable branch,
version 2.0.2, was released today. It contains a couple of
-minor bugfixes. @ref{Old downloads}
+minor bugfixes. @ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
improve the layout of the Schubert test piece; this release
focuses on dot placement and multi measure rests centering.
More information in the
-@ref{Changes} and download @uref{install/#2.1,here}.
+@ref{Cambios} and download @uref{install/#2.1,here}.
@newsEnd
alignment is completely revamped, and now matches my Edition
Peters version of the Schubert song Sängers Morgen. More
information in the
-@ref{Changes} and download @uref{install/#2.1,here}.
+@ref{Cambios} and download @uref{install/#2.1,here}.
@newsEnd
LilyPond 2.1.4 is released. Font shapes and linethickness
are now truly different for different staff sizes, thus lending
an engraved look to scores printed in smaller type too. See the
-@ref{Changes} and download @uref{install/#2.1,here}.
+@ref{Cambios} and download @uref{install/#2.1,here}.
@newsEnd
file. This allows for Scheme manipulation of music, and could
be used to implement experimental MusicXML output (volunteers
to implement this are welcome!) See the
-@ref{Changes} and download @uref{install/#2.1,here}.
+@ref{Cambios} and download @uref{install/#2.1,here}.
@newsEnd
release has a new mechanism for setting font sizes, which
combines different font design sizes and continuous font
scaling. See the
-@ref{Changes} and download @uref{install/#2.1,here}.
+@ref{Cambios} and download @uref{install/#2.1,here}.
@newsEnd
LilyPond 2.1.1 released. This
release wraps together all the small fixes made during
Han-Wen's absence. See the
-@ref{Changes} and download @uref{install/#2.1,here}.
+@ref{Cambios} and download @uref{install/#2.1,here}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading October 11, 2003
LilyPond 2.1.0 released. See the
-@ref{Changes} and
+@ref{Cambios} and
download @uref{install/#2.1,here}.
@newsEnd
@subsubheading October 5, 2003
LilyPond 2.0.1 binaries are available for Macos X, many thanks to
Matthias Neeracher.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading October 4, 2003
LilyPond 2.0.1 binaries are available for Windows (Cygwin
-version 1.5).
-@ref{Old downloads}. Thanks to Bertalan
+version 1.5).
+@ref{Descargas antiguas}. Thanks to Bertalan
Fodor, our new Cygwin maintainer!
@newsEnd
@subsubheading September 29, 2003
LilyPond 2.0.1 is released. It
contains minor bugfixes.
-See the @ref{Changes}
+See the @ref{Cambios}
or download @uref{install/#2.0,here} directly.
@newsEnd
@newsItem
-@subsubheading September 24, 2003
+@subsubheading September 24, 2003
LilyPond 2.0.0 is released. The
focus of this release is cleanups of the syntax: entering music is
now much easier and more efficient. Read the announcement
@subsubheading September 24, 2003
LilyPond 1.9.10 is released. This is
the final LilyPond 2.0 release candidate. Check
-the @ref{Changes} and
+the @ref{Cambios} and
download @uref{install/,here}.
@newsEnd
@subsubheading September 23, 2003
LilyPond 1.9.9 is released. This is
the second LilyPond 2.0 prerelease. Check
-the @ref{Changes} and
+the @ref{Cambios} and
download @uref{install/,here}.
@newsEnd
@subsubheading September 19, 2003
LilyPond 1.9.8 is released. This is
the first LilyPond 2.0 prerelease. Check
-the @ref{Changes} and
+the @ref{Cambios} and
download @uref{install/,here}.
@newsEnd
@subsubheading September 17, 2003
LilyPond 1.9.7 is released. LilyPond
now has support for quarter tone accidentals!
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@subsubheading September 16, 2003
LilyPond 1.9.6 is released.
It has a lot of minor fixes and updates.
-@ref{Old downloads}
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
LilyPond 1.9.5 is released.
With this release, the 1.9 branch is feature
complete. After some stabilization and documentation work, 2.0
-will be available in a few weeks.
-@ref{Old downloads}
+will be available in a few weeks.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading September 9, 2003
LilyPond 1.8.2 is released. This
-release fixes a couple of minor bugs.
-@ref{Old downloads}
+release fixes a couple of minor bugs.
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading September 7, 2003
LilyPond 1.8 binaries are available
-for Windows (Cygwin version 1.5).
-@ref{Old downloads}
+for Windows (Cygwin version 1.5).
+@ref{Descargas antiguas}
@newsEnd
LilyPond 1.9.3 is released. This
release supports tagging for music version control, and has better
fingering placement flexibility. Read the
-@ref{Changes} and get it @uref{download#1.9,here}.
+@ref{Cambios} and get it @uref{download#1.9,here}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading August 28, 2003
LilyPond 1.9.2 is released. Read the
-@ref{Changes} and get it
+@ref{Cambios} and get it
@uref{download#1.9,here}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading August 26, 2003
LilyPond 1.9.1 is released. Read the
-@ref{Changes} and get it
+@ref{Cambios} and get it
@uref{download#1.9,here}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading August 25, 2003
The LilyPond 1.9 development release is available. Read the
-@ref{Changes} and get it
+@ref{Cambios} and get it
@uref{download#1.9,here}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading August 21, 2003
LilyPond 1.8.1 was released. Get it @uref{install/,here}, or
-read the @ref{Changes}.
+read the @ref{Cambios}.
@newsEnd
@newsItem
@subsubheading August 7, 2003
LilyPond 1.8 is released. Read
-@ref{Changes} and get it @uref{install/,here}.
+@ref{Cambios} and get it @uref{install/,here}.
@newsEnd
users may simply choose @q{Run} from the Start menu and enter
@q{guile}.
-Once the guile sandbox is running, you will received a guile prompt:
+Once the guile sandbox is running, you will receive a guile prompt:
@lisp
guile>
guile>
@end lisp
-Scheme variables can be printed on the display by use of the display function:
+Scheme variables can be printed on the display by using the display function:
@lisp
guile> (display a)
@end lisp
@noindent
-Note that the value @code{2} and the guile prompt @code{guile} both
-showed up on the same line. This can be avoided by calling the newline
-procedure or displaying a newline character.
+Note that both the value @code{2} and the guile prompt @code{guile}
+showed up on the same line. This can be avoided by calling the
+newline procedure or displaying a newline character.
@lisp
guile> (display a)(newline)
floating point number (a non-integer number).
@item Strings
-Strings are enclosed in double quotes,
+Strings are enclosed in double quotes:
@example
"this is a string"
2.33333333333333
@end lisp
-When the scheme interpreter encounters an expression that is a list, the
-first element of the list is treated as a procedure to be evaluated
-with the arguments of the remainder of the list. Therefore, all operators
-in Scheme are prefix operators.
+When the scheme interpreter encounters an expression that is a list,
+the first element of the list is treated as a procedure to be
+evaluated with the arguments of the remainder of the list. Therefore,
+all operators in Scheme are prefix operators.
-If the first element of a Scheme expression that is a list passed to the
-interpreter`is @emph{not} an operator or procedure, an error will occur:
+If the first element of a Scheme expression that is a list passed to
+the interpreter is @emph{not} an operator or procedure, an error will
+occur:
@lisp
guile> (1 2 3)
guile>
@end lisp
-Here you can see that the interpreter was trying to treat 1 as an operator
-or procedure, and it couldn't. Hence the error is "Wrong type to apply: 1".
+Here you can see that the interpreter was trying to treat 1 as an
+operator or procedure, and it couldn't. Hence the error is "Wrong
+type to apply: 1".
-To create a list, then , we need to use the list operator, or we need to
+Therefore, to create a list we need to use the list operator, or to
quote the list so that the interpreter will not try to evaluate it.
@lisp
@node Scheme procedures
@subsection Scheme procedures
-Scheme procedures are executable scheme expressions that return
-a value resulting from their execution., They can also manipulate
+Scheme procedures are executable scheme expressions that return a
+value resulting from their execution. They can also manipulate
variables defined outside of the procedure.
@subheading Defining procedures
TODO -- make this read right
-A similar thing
-happens with variables. After defining a variable
+A similar thing happens with variables. After defining a variable
@example
twelve = 12
lilypond file.ly >display.txt
@end example
-With a bit of reformatting, the above information is
-easier to read,
+With a bit of reformatting, the above information is easier to read,
@example
(make-music 'SequentialMusic
ISOLANG = hu
depth = ../..
-SUBDIRS = web learning texidocs
+SUBDIRS = web learning texidocs usage
STEPMAKE_TEMPLATES = documentation
LOCALSTEPMAKE_TEMPLATES = lilypond ly doc-i18n-root
NO_PDF_FILES = 1
@end macro
@macro copyrightDeclare
-Copyright @copyright{}
-1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009
-a szerzők.
+Copyright @copyright{} 1999--2010 a szerzők.
@end macro
@set FDL
--- /dev/null
+\input texinfo @c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: hu -*-
+@ignore
+ Translation of GIT committish: 02a351abc96257d0111a2df8843354160477da49
+
+ When revising a translation, copy the HEAD committish of the
+ version that you are working on. For details, see the Contributors'
+ Guide, node Updating translation committishes..
+@end ignore
+
+@setfilename lilypond-usage.info
+@settitle LilyPond Használati útmutató
+@documentencoding UTF-8
+@documentlanguage hu
+@afourpaper
+
+@macro manualIntro
+Ez a dokumentáció ismerteti, hogyan kell a LilyPond @version{} verziójához
+tartozó programokat futtatni, valamint tanácsokat ad azok hatékony
+használatához.
+@end macro
+
+@c `Usage' was born 1999-10-10 with git commit c82c30c...
+@macro copyrightDeclare
+Copyright @copyright{} 1999--2010 a szerzők.
+@end macro
+
+@set FDL
+@include macros.itexi
+
+
+@c don't remove this comment.
+@ignore
+@omfcreator Han-Wen Nienhuys, Jan Nieuwenhuizen and Graham Percival
+@omfdescription A LilyPond kottaszedő rendszer alkalmazásainak használata
+@omftype program usage
+@omfcategory Applications|Publishing
+@omflanguage Hungarian
+@end ignore
+
+
+@lilyTitlePage{Használat}
+
+
+@c TOC -- non-tex
+@ifnottex
+
+@c maybe add a "Tasks" or "Specific tasks" or something like
+@c that, after Suggestions -gp
+@menu
+* A lilypond használata:: A kottaszedő alkalmazás futtatása.
+* A convert-ly használata:: Bemeneti fájlok frissítése.
+* A lilypond-book használata:: Szöveg és zene integrációja.
+* Külső programok:: A LilyPond és más programok együttműködése.
+* Hasznos tanácsok:: Célravezető tippek.
+
+Függelék
+
+* GNU Free Documentation License:: E dokumentum licence.
+* LilyPond tárgymutató::
+@end menu
+
+@docMain
+@end ifnottex
+
+
+@contents
+
+
+@include usage/running.itely
+@include usage/updating.itely
+@include usage/lilypond-book.itely
+@include usage/external.itely
+@include usage/suggestions.itely
+
+@include fdl.itexi
+
+@node LilyPond index
+@appendix LilyPond index
+
+@printindex cp
+
+@bye
--- /dev/null
+depth = ../../..
+
+LOCALSTEPMAKE_TEMPLATES = ly
+
+include $(depth)/make/stepmake.make
--- /dev/null
+@c -*- coding: utf-8; mode: texinfo; documentlanguage: hu -*-
+
+@ignore
+ Translation of GIT committish: 02a351abc96257d0111a2df8843354160477da49
+
+ When revising a translation, copy the HEAD committish of the
+ version that you are working on. For details, see the Contributors'
+ Guide, node Updating translation committishes..
+@end ignore
+
+@c \version "2.12.0"
+
+
+@node A lilypond használata
+@chapter A @command{lilypond} használata
+@translationof Running lilypond
+
+Ez a fejezet a LilyPond használatának technikai vonzatait részletezi.
+
+@menu
+* Egyszerű használat::
+* Parancssori használat::
+* Hibaüzenetek::
+* Gyakori hibák::
+@end menu
+
+
+@node Egyszerű használat
+@section Egyszerű használat
+@translationof Normal usage
+
+A legtöbb felhasználó grafikus felületről indítja a LilyPondot; ennek módját
+az @rlearning{Első lecke} írja le. Kényelmi szolgáltatásokat nyújtó
+szövegszerkesztők használatának leírása a saját dokumentációjukban található.
+
+
+@node Parancssori használat
+@section Parancssori használat
+@translationof Command-line usage
+
+Ez a szakasz a LilyPond parancssori futtatásáról tartalmaz plusz
+információkat, arra az esetre, ha a programnak plusz paramétereket szeretnénk
+átadni. Ráadásul bizonyos segédprogramok (mint pl. a @code{midi2ly}) csak
+parancssorból érhetőek el.
+
+@emph{Parancssor} alatt az operációs rendszer megfelelő parancssorát értjük.
+A Windows-felhasználók ezt @qq{DOS-parancssor} néven, a Mac@tie{}OS@tie{}X
+felhasználok @qq{Terminal} néven ismerhetik.
+
+Az operációs rendszer parancssorának használatának leírása kívül esik a
+LilyPond dokumentációjának hatáskörén; az ebben kevésbé járatos felhasználók
+az operációs rendszerhez tartozó dokumentációban olvashatnak erről.
+
+@menu
+* A lilypond futtatása::
+* A lilypond parancssori paraméterei::
+* Környezeti változók::
+@end menu
+
+@node A lilypond futtatása
+@unnumberedsubsec A @command{lilypond} futtatása
+@translationof Invoking lilypond
+
+A @command{lilypond} program a következő módon futtatható parancssorból:
+
+@example
+lilypond [@var{opció}]@dots{} @var{fájlnév}@dots{}
+@end example
+
+Ha nem adunk meg kiterjesztést, az alapértelmezett @file{.ly} kiterjesztéssel
+próbálkozik a LilyPond. A szabványos bemenetről való beolvasáshoz a @code{-}
+karakter használandó @var{fájlnév} gyanánt.
+
+Amikor a @file{fájlnév.ly} fájl feldolgozásra kerül, egy @file{fájlnév.ps}
+és egy @file{fájlnév.pdf} fájlt kapunk kimenetként. Több fájlt is
+feldolgoztathatunk egyszerre; ezek egymástól függetlenül kerülnek
+feldolgozásra. @footnote{A GUILE megelőző állapota nem áll vissza feldolgozás
+után, így elővigyázatosnak kell lenni, hogy ne változtassuk meg a rendszer
+alapbeállításait Scheme kódból.}
+
+Ha a @file{fájlnév.ly} több @code{\book} blokkot tartalmaz, minden blokkból
+egy-egy, számozott kimeneti fájl keletkezik, @file{fájlnév.pdf},
+@file{fájlnév-1.pdf}, @file{fájlnév-2.pdf} stb. formában. Az
+@code{output-suffix} változó értéke fog szerepelni a fájlnév és a számozás
+között. Például a következő bemeneti fájlból:
+
+@example
+#(define output-suffix "violino")
+\score @{ @dots{} @}
+#(define output-suffix "cello")
+\score @{ @dots{} @}
+@end example
+
+@noindent
+egy @file{@var{fájlnév}-violino.pdf} és egy @file{@var{fájlnév}-cello-1.pdf}
+nevű fájl keletkezik.
+
+@node A lilypond parancssori paraméterei
+@unnumberedsubsec A @command{lilypond} parancssori paraméterei
+@translationof Command line options for lilypond
+
+@cindex parancssori paraméterek
+
+A következő parancssori opciók támogatottak:
+
+@table @code
+
+@item -e,--evaluate=@var{kifejezés}
+A Scheme @var{kifejezés} kiértékelése az @file{.ly} fájlok beolvasása előtt.
+Több @code{-e} opció is megadható, ezek a megadott sorrendben lesznek
+végrehajtva.
+
+A kifejezés kiértékelése a @code{guile-user} modulban történik, így ha
+definíciókat kell használni a @var{kifejezés}ben, a parancssorban a következőt
+kell megadni:
+
+@example
+lilypond -e '(define-public a 42)'
+@end example
+
+@noindent
+a forrásfájl elejére pedig a következőt kell beszúrni:
+
+@example
+#(use-modules (guile-user))
+@end example
+
+@item -f,--format=@var{formátum}
+A kimenet formátuma. Lehetőségek: @code{ps}, @code{pdf} vagy @code{png}.
+
+Példa: @code{lilypond -fpng @var{fájlnév}.ly}
+
+@item -d,--define-default=@var{azonosító}=@var{érték}
+Az @var{azonosító} nevű belső változó beállítása az @var{érték} Scheme
+értékre. Ha az @var{érték} nincs megadva, az alapértelmezett @code{#t}
+lesz a változó értéke. Egy opció kikapcsolásához a @code{no-} prefixumot
+kell az azonosító elé írni, pl.
+
+@cindex point-and-click, parancssor
+
+@example
+-dno-point-and-click
+@end example
+
+@noindent
+ugyanaz, mint
+@example
+-dpoint-and-click='#f'
+@end example
+
+Íme pár hasznos opció:
+
+@cindex súgó, parancssor
+
+@table @samp
+@item help
+A @code{lilypond -dhelp} parancs futtatása kilistázza az összes elérhető
+@code{-d} opciót.
+
+@cindex papírméret, parancssor
+
+@item paper-size
+Az alapértelmezett papírméret beállítása.
+@example
+-dpaper-size=\"letter\"
+@end example
+
+@noindent
+Ügyelni kell arra, hogy a méretet @code{\"} jelek közé írjuk.
+@c Match " in previous line to help context-sensitive editors
+
+@cindex biztonsági mód, parancssor
+
+@item safe
+A LilyPond futtatása biztonsági módban, megbízhatatlan bemenet esetén.
+
+Amikor a LilyPond egy webszerveren keresztül érhető el, vagy a @code{-dsafe},
+vagy a @code{--jail} opciót @b{MINDENKÉPPEN KÖTELEZŐ} megadni. A @code{-dsafe}
+opcióval megelőzhető, hogy a forrásfájlban szereplő rosszindulatú Scheme kód
+kárt okozzon. Például:
+
+@quotation
+@verbatim
+#(system "rm -rf /")
+{
+ c4^#(ly:export (ly:gulp-file "/etc/passwd"))
+}
+@end verbatim
+@end quotation
+
+@code{-dsafe} módban a Scheme kifejezések kiértékelése egy speciális
+biztonsági modulban történik. Ez a modul a GUILE @file{safe-r5rs} modulján
+alapul, de a LilyPond API néhány függvényének meghívását lehetővé teszi.
+Ezek a függvények a @file{scm/@/safe@/-lily@/.scm} fájlban találhatóak.
+
+Ezenkívül biztonsági módban tilos az @code{\include} parancsok alkalmazása
+és a \ karakter használata @TeX{} karakterláncokban.
+
+Biztonsági módban ezenfelül nem lehetséges LilyPond változók importálása
+Scheme-be.
+
+A @code{-dsafe} mód @emph{nem} figyeli az erőforrások túlzott használatát.
+Továbbra is elérhető, hogy a program tetszőlegesen hosszú ideig fusson,
+például ciklikus adatstruktúrák használatával. Így ha a LilyPond publikus
+webszerveren fut, a folyamat processzor- és memóriafelhasználását korlátozni
+kell!
+
+Biztonsági módban sok hasznos LilyPond kódrészlet nem fog lefordulni.
+A @code{--jail} mód egy több lehetőséget biztosító alternatíva, de
+előkészítése több munkát igényel.
+
+@cindex kimeneti formátum
+@item backend
+A szedés kimeneti formátuma. Lehetőségek:
+@table @code
+@item ps
+@cindex PostScript kimenet
+ PostScript.
+
+A PostScript fájlok teljes egészükben tartalmazzák a megjelenítéshez szükséges
+TTF, Type1 és OTF betűkészleteket. Keleti karakterkészletek használata esetén
+ez nagy fájlokhoz vezethet.
+
+@item eps
+
+@cindex Encapsulated PostScript
+@cindex EPS (Encapsulated PostScript)
+
+ Encapsulated PostScript.
+
+Minden oldal külön @file{EPS} fájlba kerül, betűtípusok nélkül, valamint egy
+összesített @file{EPS} fájl is létrejön, amely az összes oldalt tartalmazza
+betűtípusokkal együtt.
+
+A @command{lilypond-book} alapértelmezetten ezt a formátumot használja.
+
+@item svg
+
+@cindex SVG (Scalable Vector Graphics)
+
+ SVG (Scalable Vector Graphics).
+
+Oldalanként egy SVG fájl keletkezik, beágyazott betűtípusok nélkül.
+Így megtekintésükhöz érdemes feltelepíteni a Century Schoolbook betűtípusokat.
+Ezeket tartalmazza a LilyPond. Például UNIX alatt egyszerűen csak be kell
+másolni ezeket a program könyvtárából (tipikusan
+@file{/usr/share/lilypond/VERZIÓ/fonts/otf/}) a @file{~/.fonts/} könyvtárba.
+Az SVG kimenet szabványos, így bármilyen, ezt a formátumot olvasni képes
+programmal megnyitható.
+
+@item scm
+
+@cindex Scheme kiíratás
+
+A belső Scheme rajzolóparancsok szó szerinti kiírása.
+
+@item null
+
+Nincs kimenet; ugyanaz a hatása, mint a @code{-dno-print-pages} opciónak.
+@end table
+
+Példa: @code{lilypond -dbackend=svg @var{fájlnév}.ly}
+
+@item preview
+@cindex előnézet, parancssor
+
+A fejléc és az első szisztéma fog szerepelni a kimenetben.
+
+@item print-pages
+Teljes oldalak generálása, ez az alapbeállítás. A @code{-dno-print-pages}
+opció a @code{-dpreview} opcióval együtt hasznos.
+
+@end table
+
+
+@item -h,--help
+Összegzés az alkalmazás használatáról.
+
+@item -H,--header=@var{mező}
+A megadott fejlécmező kiírása a @file{@var{fájlnév}.@var{mező}} nevű fájlba.
+
+@item --include, -I=@var{könyvtár}
+A @var{könyvtár} hozzáadása a bemeneti fájlok keresési útvonalához.
+@cindex keresési útvonal
+
+@item -i,--init=@var{fájl}
+Az inicializáló fájl beállítása a megadott @var{fájl}ra. (Alapértelmezett:
+@file{init.ly}.)
+
+@item -o,--output=@var{fájl}
+Kimeneti fájl megadása. A megfelelő kiterjesztés automatikusan hozzáfűzésre
+kerül (pl. @code{.pdf} PDF kimenet esetén).
+
+@cindex PostScript kimenet
+
+@item --ps
+PostScript kimenet generálása.
+
+@cindex Portable Network Graphics (PNG) kimenet
+
+@item --png
+Oldalanként egy-egy PNG kép létrehozása. Ez a @code{--ps} opció hatását vonja
+maga után. A kép DPI-ben mért felbontása (alapértelmezett értéke 110) a
+következőképpen állítható be:
+@example
+-dresolution=110
+@end example
+
+@cindex Portable Document Format (PDF) kimenet
+
+@item --pdf
+PDF generálása. A @code{--ps} opció hatását vonja maga után.
+
+
+@item -j,--jail=@var{felhasználó},@var{csoport},@var{börtön},@var{könyvtár}
+A @command{lilypond} futtatása ún. börtönben.
+
+A @code{--jail} opció egy rugalmasabb alternatíva a @code{-dsafe} módnál abban
+az esetben, amikor a LilyPond forrás megbízhatatlan forrásból származik, pl.
+amikor webszerveren keresztül érhető el a LilyPond szolgáltatásként.
+
+A @code{--jail} módban a @command{lilypond} gyökere a @var{börtön} lesz,
+mielőtt a fordítási folyamat elkezdődne. Ezután a LilyPond átvált a megadott
+felhasználóra, csoportra és könyvtárba. Ezáltal garantálható, hogy (legalábbis
+elméletben) lehetetlen kitörni a börtönből. A @code{--jail} mód csak akkor
+működik, ha a @command{lilypond} alkalmazást root felhasználóként futtatjuk.
+Ez általában biztonságosan történik, pl. a @command{sudo} parancs
+használatával.
+
+A börtön előkészítése egy bonyolult folyamat, mivel biztosítani kell, hogy a
+LilyPond @emph{a börtönben} mindent megtaláljon, ami a fordításhoz szükséges.
+Egy tipikus előkészítés a következő lépésekből áll:
+
+@table @asis
+@item Különálló fájlrendszer létrehozása
+A LilyPond számára létre kell hozni egy fájlrendszert, amelyet a biztonságos
+@code{noexec}, @code{nodev} és @code{nosuid} opciókkal tudunk felcsatolni.
+Így lehetetlen a LilyPondból programokat futtatni vagy közvetlenül eszközökre
+írni. Ha egy külön partíció létrehozása nem kívánatos, egy elegendően nagy
+fájl létrehozása és loop eszközként való használata is megfelelő.
+A külön fájlrendszer azt is megelőzi, hogy a LilyPond többet írjon a lemezre,
+mint amennyi megengedett.
+
+@item Különálló felhasználó létrehozása
+Egy, kevés jogosultsággal rendelkező (pl. @code{lily}/@code{lily} nevű)
+felhasználó és csoport nevében kell, hogy fusson a LilyPond. Ennek a
+felhasználónak csak egy könyvtárhoz lehet írási joga, amit a @var{könyvtár}
+paraméterben kell megadni.
+
+@item A börtön előkészítése
+A LilyPond futásához szükséges összes fájlt be kell másolni a börtönbe,
+megtartva az eredeti elérési utakat. Az egész LilyPond telepítés
+(pl. a @file{/usr/share/lilypond} könyvtár tartalmának) másolása szükséges.
+
+Ha mégis probléma lépne fel, a forrását legegyszerűbben az @command{strace}
+paranccsal határolhatjuk be, amellyel meghatározható, hogy mely fájlok
+hiányoznak.
+
+@item A LilyPond futtatása
+A @code{noexec} kapcsolóval csatolt börtönben lehetetlen külső programot
+futtatni. Így csak olyan kimeneti formátumok érhetőek el, amelyek ezt nem
+igénylik. Mint már említettük, superuser privilégiumokkal kell futtatni a
+LilyPondot (amelyeket természetesen egyből elveszít), lehetőleg
+@command{sudo} használatával. Ajánlott a LilyPond által elfoglalt
+processzoridő korlátozása (pl. az @command{ulimit -t} parancs segítségével),
+illetve a memóriafoglalásáé is.
+@end table
+
+
+@item -v,--version
+Verzióinformáció kijelzése.
+
+@item -V,--verbose
+Bőbeszédűség bekapcsolása: az összes beolvasott fájl elérési útjának,
+futásidőknek és egyéb információknak a kijelzése.
+
+@item -w,--warranty
+A GNU LilyPond garanciavállalásának kijelzése. (A LilyPond fejlesztői
+@strong{SEMMIFÉLE GARANCIÁT} nem vállalnak!)
+@end table
+
+@node Környezeti változók
+@unnumberedsubsec Környezeti változók
+@translationof Environment variables
+
+
+@cindex LANG
+@cindex LILYPOND_DATADIR
+@cindex LILYPOND_GC_YIELD
+
+A @command{lilypond} a következő környezeti változókat veszi figyelembe:
+@table @code
+@item LILYPOND_DATADIR
+Annak a könyvtárnak a megadására szolgál, ahol a LilyPond üzeneteit és
+adatfájljait keresni fogja. Tartalmaznia kell a szükséges alkönyvtárakat
+(@file{ly/}, @file{ps/}, @file{tex/} stb.).
+
+@item LANG
+A program kimeneti üzeneteinek nyelve.
+
+@item LILYPOND_GC_YIELD
+A program memóriaigénye és futásideje közötti finomhangolást lehet elvégezni
+ezzel a változóval. Százalékos érték; minél nagyobb, annál több memóriát
+használ a program, minél alacsonyabb, annál több processzoridőt. Az
+alapértelmezett érték @code{70}.
+
+@end table
+
+
+@node Hibaüzenetek
+@section Hibaüzenetek
+@translationof Error messages
+
+@cindex hibaüzenetek
+Egy fájl fordítása során különböző hibaüzenetek jelenhetnek meg:
+
+@table @emph
+
+@item Figyelmeztetés
+@cindex figyelmeztetés
+Valami gyanúsnak tűnik. A figyelmeztetések azt jelzik, hogy valamit
+nagy valószínűséggel nem úgy írt le a felhasználó, ahogy azt gondolta.
+De ha tudatosan valami rendkívülit kérünk, akkor általában figyelmen kívül
+hagyhatóak.
+
+@item Hiba
+@cindex hiba
+Valami határozottan helytelen. A feldolgozás aktuális lépése (beolvasás,
+értelmezés vagy formázás) befejeződik, de a következő lépés ki fog maradni.
+
+@item Végzetes hiba
+@cindex végzetes hiba
+Olyan hiba történt, amitől a LilyPond nem tud tovább futni. Ez ritkán fordul
+elő. A leggyakoribb ok a rosszul telepített betűtípusok.
+
+@item Scheme hiba
+@cindex Scheme hiba
+A Scheme kód végrehajtása során előforduló hibák, amelyeket a Scheme
+interpreter kap el. Ha bőbeszédű módban fut a LilyPond, akkor a hibás
+függvényhez vezető hívások kiírásra kerülnek.
+
+@item Programozási hiba
+@cindex programozási hiba
+Belső inkonzisztencia lépett fel. Ezek a hibaüzenetek a fejlesztőknek és
+hibakeresőknek segítenek. Általában figyelmen kívül hagyhatóak. Néha olyan
+nagy mennyiségben fordulnak elő, hogy nehéz tőlük észrevenni a többi kimeneti
+üzenetet.
+
+@item A futás megszakadt (core dumped)
+@cindex core dumped
+Kritikus hiba lépett fel, amely a program futását azonnal megszakította.
+Az ilyen hibákat jelenteni kell a fejlesztőknek.
+@end table
+
+@cindex hibák formátuma
+Ha a figyelmeztetések vagy hibák a bemeneti fájl egy konkrét részére
+vonatkoznak, akkor az üzenet a következő formátummal bír:
+
+@example
+@var{fájlnév}:@var{sorszám}:@var{oszlopszám}: @var{üzenet}
+@var{hibás sor}
+@end example
+
+A hibás soron belül a hiba helyét sortörés jelzi. Például:
+
+@example
+test.ly:2:19: error: not a duration: 5
+ @{ c'4 e'
+ 5 g' @}
+@end example
+
+A probléma helye csak egy becslés, mely olykor pontatlan lehet, hiszen
+természetüknél fogva a problémák nem várt bemenetnél lépnek fel. Ha nem
+található hiba a megadott helyen, érdemes a környékén keresni.
+
+A hibákról bővebben a @ref{Gyakori hibák} c. szakaszban olvashatunk.
+
+
+@node Gyakori hibák
+@section Gyakori hibák
+@translationof Common errors
+
+Az alábbi hibajelenségek gyakran előfordulnak, ugyanakkor az okuk nem mindig
+egyértelmű vagy könnyen megtalálható. Ha azonban egyszer megértjük a
+természetüket, gyorsan meg lehet rájuk találni a megoldást.
+
+
+@menu
+* A kotta nem fér ki az oldalra::
+* Egy kottasorral több van a kelleténél::
+* Hiba a ../ly/init.ly fájlban::
+* Unbound variable % hibaüzenet::
+* FT_Get_Glyph_Name hibaüzenet::
+@end menu
+
+@node A kotta nem fér ki az oldalra
+@unnumberedsubsec A kotta nem fér ki az oldalra
+@translationof Music runs off the page
+
+Ha a kotta jobb oldalra @qq{lefolyik} az oldalról, vagy rendkívül össze
+van sűrítve, szinte mindig hibás hanghosszúságról van szó, amely miatt egy
+ütemben az utolsó hang túlnyúlik az ütemvonalom. Ez nem számít hibának, de
+ha sok ilyen van egymás után, akkor a sor nem tud megtörni, mert sortörés csak
+olyan ütemek végén helyezkedhet el, amelyek végén nem nyúlik túl hang.
+
+A hibás ritmus könnyen megtalálható ütemhatár-ellenőrzésekkel: ld. a
+@ruser{Bar and bar number checks} c. szakaszt.
+
+Ha sok ilyen rendhagyó ütemre van szükség, akkor láthatatlan ütemvonalat kell
+oda beszúrni, ahol a sortörés megengedett. Ennek módját a @ruser{Bar lines}
+c. szakasz írja le.
+
+
+@node Egy kottasorral több van a kelleténél
+@unnumberedsubsec Egy kottasorral több van a kelleténél
+@translationof An extra staff appears
+
+Ha a kontextusokat nem explicite hozzuk létre a @code{\new} paranccsal,
+akkor minden figyelmeztetés nélkül létrejön egy új kontextus ott, ahol olyan
+parancs fordul elő, amely a létező kontextusban nem alkalmazható.
+Egyszerű kottákban a kontextusok automatikus létrehozása hasznos, és a
+legtöbb példa hasznát veszi ennek az egyszerűsítésnek. De olykor ez nem várt
+kottasorok vagy tételek megjelenését eredményezheti. Például a következő
+kódtól azt várnánk, hogy a kottasorban minden kottafej piros lesz, miközben
+valójában az eredmény két kottasor, mely közül az alsóban alapértelmezett
+színű, fekete kottafejek lesznek.
+
+@lilypond[quote,verbatim,relative=2]
+\override Staff.NoteHead #'color = #red
+\new Staff { a }
+@end lilypond
+
+Ez azért történik, mert a @code{Staff} kontextus nem létezik az
+@code{\override} parancs helyén, így létrejön, a finomhangolás pedig az így
+létrehozott kottasorra fog vonatkozni, nem a @code{\new Staff} paranccsal
+létrehozott kottasorra. A példa helyesen:
+
+@lilypond[quote,verbatim,relative=2]
+\new Staff {
+ \override Staff.NoteHead #'color = #red
+ a
+}
+@end lilypond
+
+Másik példánkban egy @code{\relative} blokk szerepel egy @code{\repeat}
+blokkon belül, ami két kottasort eredményez, amely közül a második később
+kezdődik, mint az első, mert a @code{\repeat} parancs hatására két
+@code{\relative} blokk keletkezik, amik implicit módon létrehoznak egy-egy
+@code{Staff} és @code{Voice} kontextust.
+
+@lilypond[quote,verbatim]
+\repeat unfold 2 {
+ \relative c' { c d e f }
+}
+@end lilypond
+
+A megoldás a @code{\repeat} és a @code{\relative} parancsok felcserélése, a
+következő módon:
+
+@lilypond[quote,verbatim]
+\relative c' {
+ \repeat unfold 2 { c d e f }
+}
+@end lilypond
+
+
+@node Hiba a ../ly/init.ly fájlban
+@unnumberedsubsec Hiba a @code{../ly/init.ly} fájlban
+@translationof Apparent error in ../ly/init.ly
+
+Különféle rejtélyes hibaüzenetek jelenhetnek meg, melyek a
+@code{../ly/init.ly} fájlban található szintaktikai hibára utalnak, ha a
+forrásfájl nem jól formált, például nem egyezik a nyitó és csukó kapcsos
+zárójelek vagy idézőjelek száma.
+
+A leggyakoribb hiba a hiányzó @code{@}} karakter egy blokk, pl. @code{\score}} blokk
+végén. A megoldás kézenfekvő: ellenőrizni kell, hogy minden kapcsos zárójelnek
+megvan-e a párja. A @rlearning{Hogyan működnek a LilyPond bemeneti fájlok?}
+lecke írja le a forrásfájlok helyes szerkezetét. Egy olyan szövegszerkesztő
+használatával, mely kiemeli a zárójelpárokat, elkerülhetőek az ilyen hibák.
+
+Egy másik gyakori ok az, hogy nincs szóköz a dalszöveg utolsó szótagja és a
+dalszöveg blokk záró kapcsos zárójele között. Enélkül az elválasztás nélkül a
+kapcsos zárójel a szótag részének számít. Emellett @emph{minden} kapcsos
+zárójel körül érdemes szóközt vagy sortörést hagyni. A jelenség magyarázata a
+@ruser{Lyrics explained} c. szakaszban olvasható.
+
+A hiba akkor is előfordulhat, amikor egy záró idézőjel (@code{"}) hiányzik.
+@c keep "-matching straight in fancy editors
+Ebben az esetben a hiba egy közeli sorban jelentkezik. A pár nélküli idézőjel
+általában néhány sorral feljebb található.
+
+@node Unbound variable % hibaüzenet
+@unnumberedsubsec @code{Unbound variable %} hibaüzenet
+@translationof Error message Unbound variable %
+
+Ez a hiba akkor fordul elő (egy @qq{GUILE signaled an error ...} hibaüzenettel
+együtt), amikor a LilyPondba ágyazott Scheme kód @emph{LilyPond} formátumú
+megjegyzést tartalmaz @emph{Scheme} formátumú helyett.
+
+A LilyPondban a megjegyzések százalékjellel (@code{%}) kezdődnek, és nem
+használhatóak Scheme kódon belül. A Scheme kódban a megjegyzések
+pontosvesszővel (@code{;}) kezdődnek.
+
+@node FT_Get_Glyph_Name hibaüzenet
+@unnumberedsubsec @code{FT_Get_Glyph_Name} hibaüzenet
+@translationof Error message FT_Get_Glyph_Name
+
+Ez a hiba azt jelzi, hogy a bemeneti fájl egy nem ASCII karaktert tartalmaz,
+ugyanakkor nem UTF-8 karakterkódolással lett elmentve. Részletekért ld. a
+@ruser{Text encoding} c. szakaszt.